- Regionalna izba obrachunkowa w trakcie kontroli ustaliła, że wójt gminy udzielił nielegalnie poręczenia kredytu zaciąganego przez jedną ze spółek komunalnych (spółkę z o.o.). Był to kredyt inwestycyjny. Zarzut RIO dotyczy braku upoważnienia do udzielania poręczeń ze strony rady gminy, braku kwoty poręczenia w budżecie. Czy wójt może ponieść odpowiedzialność w trybie dyscypliny finansów publicznych? Upoważnienie wprowadzono dwa tygodnie po udzieleniu poręczenia – na sesji rady gminy.
Spółka komunalna może samodzielnie zaciągać zobowiązania, w tym finansowe np. z tytułu kredytu. Nie podlega jednak rygorom gospodarki finansowej przewidzianymi w przepisach ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych czy w wybranych przepisach ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. W pewnych okolicznościach banki udzielające kredytów mogą wymagać prawnych zabezpieczeń spłaty kredytów udzielanych m.in. spółkom komunalnych. Do katalogu tego zaliczyć należy m.in. poręczenie.
Czytaj więcej
Gdy wniosek w sprawie udzielenia absolutorium nie uzyska wymaganej większości ustawowej, nie ma podstaw, aby poddawać pod głosowanie wniosek w sprawie nieudzielenia absolutorium.
Poręczenia ma źródło normatywne w przepisach Kodeksu cywilnego (k.c.). Z art. 876 k.c. wynika, że przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Dla udzielającego poręczenia, kluczowe są jego skutki prawne, co wynika z kolejnych przepisów k.c., w tym z art. 879-882. W podanych regulacjach postanowiono w szczególności, że o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela. W braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny. Jeżeli termin płatności długu nie jest oznaczony albo jeżeli płatność długu zależy od wypowiedzenia, poręczyciel może po upływie.
Zatem, w świetle istoty umowy poręczenia, istnieje pewne ryzyko dla podmiotu jego udzielającego, bowiem w razie problemów z regulowaniem zobowiązania kredytowego przez kredytobiorcę (tu – spółkę), bank z reguły od poręczyciela będzie żądał zwrotu środków. Co istotne, jednostki samorządu terytorialnego również mogą być poręczycielami. Muszą być jednak spełnione określone przesłanki legalizujące takie operacje. Zostały one dookreślone:.
