Problem nieminimalny
Podatkowe ulgi były zatem dotychczas skutecznym magnesem przyciągania inwestycji krajowych i zagranicznych. Jednak od przyszłego roku może się to zmienić wskutek planowanego wprowadzenia tzw. globalnego podatku minimalnego. To nowa danina obliczona co do zasady na wyrównywanie szans między poszczególnymi państwami co do wysokości opodatkowania. Jej wprowadzenie będzie oznaczało, że polskie spółki należące do międzynarodowych grup kapitałowych, a korzystające dziś ze zwolnień w SSE (a także podobnych zwolnień w tzw. Polskiej Strefie Inwestycji) stracą w praktyce tę korzyść.
- Korzystanie ze zwolnień w SSE i PSI będzie oznaczało konieczność zapłacenia podatku przez ich spółkę matkę w kraju, w którym jest ulokowana – przypomina Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, ekspert Konfederacji Lewiatan. Postuluje on, by rząd równolegle z nowym podatkiem wdrożył także mechanizm dotacji czy innych form zrekompensowania im utraty tych korzyści.
Z rządowych zapowiedzi wynika, że nad nowym mechanizmem wsparcia firm strefowych pracują resorty finansów i rozwoju. Ma to być „mechanizm dotacyjny”, ale szczegółów dotychczas nie ujawniono.
Jak zauważa Przemysław Pruszyński, te ulgi są wciąż potrzebne. – Wprawdzie polska gospodarka jest dziś o wiele bardziej rozwinięta, niż w latach 90., gdy SSE zaczynały funkcjonować, ale wciąż pod wieloma względami jest słabo konkurencyjna pod względem atrakcyjności inwestycyjnej. Koszty pracy czy energii w Polsce już dawno nie są niższe, niż np. w Portugalii czy Hiszpanii – zauważa ekspert. Dodaje, że inne kraje z naszego regionu, zwłaszcza Węgry, wprowadzają mechanizmy złagodzenia skutków podatku globalnego.
– Firmy z SSE tym bardziej warto wspierać, bo choć nie płacą podatku dochodowego od swojej działalności, to jednak generują dla kasy państwowej spore wpływy z PIT czy składek ubezpieczeniowych – przekonuje Przemysław Pruszyński.
Ulgi można uratować
Zdaniem Mirosława Pachuckiego, dyrektora działu organizacyjno-prawnego Katowickiej SSE, nowa forma wsparcia, która pozwoliłaby uniknąć skutków w globalnym podatku, w zasadzie nie wymaga wielu zmian. Ułatwienia w SSE i PSI są de facto grantami, których rozliczenie następuje nie w gotówce od rządu, a poprzez odstąpienie od poboru podatku. Gdyby takie podejście do ulg odpowiednio zapisać w prawie i gdyby zyskało to akceptację OECD i Unii Europejskiej, firmy dalej mogłyby korzystać ze zwolnień w SSE i PSI, unikając konsekwencji wynikających z przepisów o globalnym podatku minimalnym – zauważa Pachucki.
