Zbyt korzystna dzierżawa
W sprawie, które dotyczy cytowana decyzja KE, spór dotyczył umowy dzierżawy ponad 3.000 ha nieruchomości rolnych należących do estońskiego państwa, które zostały wydzierżawione spółce AS Tartu Agro. Ta spółka z o.o., należącą wówczas w 100% do estońskiego państwa i zajmującą się produkcją mleka, mięsa i zbóż, miała strategiczne znaczenie dla rządu Estonii, gdyż przyznano jej status centrum materiału siewnego oraz terenu szkoleniowo-testowego ministerstwa rolnictwa.
Zarówno spółka, jak i rząd Estonii, zaciekle zwalczali tezę KE, iż w tym wypadku mogło dojść do udzielenia pomocy publicznej – wysuwając m.in. argument, iż na chwilę wydzierżawienia spółka była w 100% własnością państwa, proces wydzierżawienia AS Tartu Agro ziemi był zgodny z obowiązującymi wówczas przepisami o przyznawaniu praw do korzystania z aktywów państwowych, a sama spółka wykonywała strategiczne zadania dla estońskiego ministerstwa rolnictwa.
Komisja Europejska odrzuciła stanowisko spółki i rządu Estonii – wskazując kilka argumentów, które z kolei mogą być istotne z punktu widzenia naszej polskiej praktyki:
1) fakt, iż AS Tartu Agro była w 100% własnością państwa na moment wydzierżawienia nieruchomości rolnych nie ma znaczenia, gdyż była ona takim samym przedsiębiorca, jak każda inna firma,
2) aby wykluczyć pomoc publiczną, gdy państwo oddaje w użytkowanie swoje aktywa, konieczne jest dokonanie tego w ramach przejrzystej, niedyskryminacyjnej i bezwarunkowej procedury – tymczasem ze stanu faktycznego można wywnioskować, iż rząd Estonii przeprowadził przetarg na dzierżawę jedynie „dla pozoru” i „z góry” wiedział, że AS Tartu Agro ma go wygrać,