O stanowisko TSUE wystąpił w pytaniu prejudycjalnym warszawski Sąd Apelacyjny w osobie sędzi Marzey Konsek-Bitkowskiej, do którego trafiła sprawa żądania powrotu do Irlandii dwojga dzieci, które od lata 2021 r. stale przebywają w Polsce, a rodzicami tych dzieci, urodzonych w Irlandii, są obywatele polscy od lat mieszkający i pracujący w Irlandii. W 2021 r. matka dzieci, za zgodą ich ojca, zabrała je do Polski na wakacje, a następnie poinformowała go, że zostaje z nimi dziećmi tutaj na stałe. Ojciec nigdy nie wyraził zgody na zmianę miejsca pobytu dzieci, wystąpił do wrocławskiego Sądu Okręgowego z wnioskiem o powrót dzieci na podstawie Konwencji Haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, a SO wniosek uwzględnił, Z kolei Sąd Apelacyjny w Warszawie jako II instancja oddalił apelację matki.
Czytaj więcej
Sąd rodzinny musi szybko reagować na zmiany sytuacji i podejmować decyzje w oparciu o już posiadane informacje – uznał Trybunał.
Matka nie wykonała sądowego nakazu zapewnienia powrotu dzieci do Irlandii, a na jej Rzecznik Praw Dziecka oraz Prokurator Generalny złożyli wniosek o wstrzymanie na podstawie art. 388 1 § 1 K.p.c. wykonania prawomocnego postanowienia zarządzającego powrót dzieci do Irlandii. Tę regulacje wprowadzono niedawno i ma ona na celu umożliwienie uprawnionym podmiotom: PG, RPD i RPO, wniesienia skargi kasacyjnej, co wstrzymuje wykonanie orzeczenia do czasu jej rozpoznania przez SN.
SA w Warszawie powziął wątpliwość co do zgodność ww. przepisu k.p.c. z prawem Unii które zawarł w pytaniu do TSUE. I wskazał w uzasadnieniu pytania, że w stanie prawnym od 24 czerwca 2022 r. sąd jest związany żądaniem wstrzymania wykonalności postanowienia o nakazaniu powrotu dzieci na podstawie przepisów Konwencji haskiej, zgłoszonym przez RPD lub PG.
Nicholas Emiliou, Rzecznik Generalny, którego stanowisko formalnie nie wiąże TSUE, ale jest najczęściej uwzględniane, podzielił zastrzeżenia SA, wskazując,że art. 3881 § 1 k.p.c. pozbawia skuteczności postępowanie w sprawie powrotu dzieci oraz ogranicza prawo ojca do poszanowania życia rodzinnego i skutecznego środka prawnego. Automatyczne wstrzymanie wykonania prawomocnego postanowienia koliduje z wymogiem szybkości postępowania i obowiązkiem zapewnienia niezwłocznego powrotu dziecka. Konwencja haska przewiduje zas, że rozpoznanie przez sąd wniosku o powrót dziecka powinno nastąpić w ciągu 6 tygodni. W tej sprawie termin ten został już znacząco przekroczony, a biorąc pod uwagę przedłużenie wydania dziecka o czas postępowania kasacyjnego oznacza to, że polski ustawodawca przewidział dla postępowań dotyczących powrotu dzieci jedną z najdłuższych procedur w prawie polskim.
