Po wielu miesiącach pracy w pierwszym kwartale 2024 r. Unia Europejska przyjęła tzw. rozporządzenie eIDAS 2 wprowadzające nowe, długo oczekiwane przez rynek narzędzia, pozwalające na dalszy rozwój usług cyfrowych w UE, a także na rozszerzenie dotychczasowych. Jedne z najistotniejszych to wprowadzenie jednolitej tożsamości cyfrowej dla obywateli i rezydentów UE, portfel cyfrowy, w tym jego wersja kwalifikowana, w którym wprowadzone zostaną kwalifikowane atrybuty równoważne dokumentom tradycyjnym.
Już w dokumencie „Droga ku cyfrowej dekadzie” z 2022 r. (Decyzja Parlamentu i Rady 2022/2481) wskazano na potrzebę zapewnienia w UE wprowadzenia na szeroką skalę zaufanej, dobrowolnej i kontrolowanej przez użytkownika tożsamości cyfrowej, uznawanej w całej UE oraz umożliwiającej każdemu użytkownikowi kontrolowanie swoich danych w interakcjach online.
Cyfrowe atrybuty, czyli co?
Zgodnie z preambułą rozporządzenia eIDAS 2.0 państwa członkowskie UE powinny umożliwiać wydawanie i obsługę wiarygodnych atrybutów elektronicznych oraz przyczyniać się do zmniejszenia obciążenia administracyjnego poprzez umożliwienie obywatelom i rezydentom UE korzystania z tych atrybutów w transakcjach i czynnościach prywatnych i publicznych. Każdy dostawca, który wydaje poświadczone atrybuty w postaci elektronicznej, takie jak dyplomy, akty urodzenia, pełnomocnictwa itd., powinien być uznawany za dostawcę usług zaufanych (motyw 55 preambuły rozporządzenia).
Co istotne, kwalifikowany poświadczony atrybut będzie miał skutek prawny równoważny dokumentowi wystawionemu w postaci papierowej i powinien podlegać transgranicznemu uznawaniu kwalifikowanych atrybutów. Wynika to literalnie z art. 45b pkt 2 eIDAS, zgodnie z którym kwalifikowane elektroniczne poświadczenie atrybutów lub poświadczenia atrybutów wydane przez podmiot sektora publicznego odpowiedzialny za źródło autentyczne (lub w jego imieniu) ma taki sam skutek jak poświadczenie wydane zgodnie z prawem w postaci papierowej. Co więcej, zgodnie z art. 45b punkt c takie poświadczenie musi być uznawane we wszystkich państwach członkowskich.