Układy zbiorowe pracy mają szczególną pozycję w hierarchii źródeł prawa pracy. Są jednocześnie najtrwalszym z wewnątrzzakładowych aktów prawnych. Treść układów zbiorowych rzadko podlega zmianom, a wszelkie modyfikacje poprzedzone są na ogół długimi rozmowami pracodawcy ze stroną społeczną. Jeżeli jednak zajdzie potrzeba (i wola) zmiany warunków pracy określonych w układzie zbiorowym, strony mają kilka sposobów na dokonanie zmiany obowiązujących zapisów układowych.
Czytaj także: Zawarcie zakładowego układu zbiorowego pracy następuje w drodze rokowań
Protokół dodatkowy
Pierwszym, preferowanym przez ustawodawcę, sposobem zmiany treści układu jest przyjęcie protokołu dodatkowego. Ta forma zmiany układu nie wymaga prowadzenia formalnych rokowań. Wystarczy, że uprawnione strony uzgodnią zmianę do treści układu zbiorowego i zawrą w tym zakresie porozumienie.
Zmiana układu w formie protokołu dodatkowego wymaga jednak współdziałania wszystkich stron układu. Oznacza to, że porozumienie powinien podpisać pracodawca oraz wszystkie organizacje, które zawarły układ zbiorowy albo przystąpiły do układu w trakcie jego obowiązywania.
Protokoły dodatkowe podlegają ocenie korzystności w zakresie zmian wprowadzanych do indywidualnych stosunków pracy. Jeżeli zmiany wynikające z tego protokołu obejmują rozwiązania mniej korzystne dla pracowników, konieczne jest wprowadzenie tych zmian do indywidualnych stosunków pracy. Może to nastąpić w drodze porozumień zmieniających albo wypowiedzeń zmieniających.