Wpłata na umowę deweloperską częściowo ratuje przed podatkiem od darowizny

Wpłata darowizny, która nie załapała się na pełną ulgę dla najbliższej rodziny, na umowę deweloperską, pozwala na skorzystanie z innego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Publikacja: 17.06.2024 20:30

Wpłata na umowę deweloperską częściowo ratuje przed podatkiem od darowizny

Foto: Adobe Stock

Dobra wiadomość dla podatników, których darowizny pieniężne od najbliższej rodziny nie załapały się na nielimitowane zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla tzw. zerowej grupy podatkowej. Jeśli takie pieniądze zostaną wpłacone na umowę deweloperską, fiskus dostanie mniej podatku od darowizny. Potwierdza to ważny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Darowizna w gotówce a ulga podatkowa

Sprawa dotyczyła kobiety, która w listopadzie 2019 r. otrzymała 120 tys. zł od ojca. Pieniądze dostała w gotówce do ręki i wpłaciła je na swoje konto, a potem przelała na konto dewelopera wskazane w umowie deweloperskiej. Podatniczka zgłosiła darowiznę fiskusowi, bo chciała skorzystać z pełnego zwolnienia w podatku od spadków i darowizn zarezerwowanego dla tzw. zerowej grupy podatkowej, czyli przepływu majątku w najbliższej rodzinie.

Problemy się zaczęły, gdy do akcji wkroczyli kontrolerzy skarbówki. Uznali, że obdarowana nie spełnia jednego z warunków do skorzystania z nielimitowanego zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tłumaczyli, że obdarowana dostała pieniądze, a w takim przypadku do skorzystania z pełnej ulgi konieczne jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek nabywcy w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. W ocenie urzędników gotówka otrzymana do ręki od darczyńcy i późniejsza wpłata na konto obdarowanego tego warunku nie spełniają.

Fiskus nie zgodził się też na inne zwolnienie, które ze względu na to, na co została spożytkowana darowizna, pozwoliłoby podatniczce zaoszczędzić na podatku. To preferencja z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy, która przewiduje limitowane kwotowo zwolnienie przy darowiznach w I grupie podatkowej, jeżeli obdarowany przeznaczy ją w okresie 12 miesięcy od otrzymania na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.

Czytaj więcej

Zrozumieć umowę deweloperską i nie zostać bankrutem

Urzędnicy zauważyli jednak, że podatniczka w terminie wydała tylko pieniądze na cel mieszkaniowy, ale lokum formalnie nie nabyła. A w ich ocenie sama wpłata darowizny na umowę deweloperską to za mało, żeby z ulgi skorzystać. W tej sytuacji fiskus zażądał od obdarowanej przez ojca podatku wyliczonego według zasad przewidzianych dla I grupy podatkowej bez uwzględnienia zarówno pełnego zwolnienia dla zerowej grupy, jak i zwolnienia mieszkaniowego.

Podatniczka poszła do sądu i w pierwszej instancji wygrała po całości. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy uznał bowiem, że miała prawo do pełnego zwolnienia dla zerowej grupy. W jego ocenie otrzymanie darowizny gotówkowej do ręki i wpłacenie jej na konto przez samego obdarowanego nie przekreśla ulgi. Dodał też, że spełniałaby warunki do skorzystania ze zwolnienia mieszkaniowego.

Umowa deweloperska a zwolnienie mieszkaniowe

Sprawa trafiła do NSA, którego wyrok okazał się już bardziej salomonowy. Kobiecie nie udało się obronić prawa do pełnego zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. W tej kwestii NSA miał związane ręce. 20 marca 2023 r. jego siedmioosobowy skład przesądził bowiem, że przekazanie darowizny w gotówce do ręki i wpłata własna na konto obdarowanego nie spełniają warunku koniecznego do pełnego zwolnienia dla zerowej grupy (sygn. III FPS 3/22).

Żeby podatku od darowizny w pieniądzu w ogóle nie było, potrzebny jest więc dowód, który dokumentuje dokonanie wpłaty lub przelewu środków przez darczyńcę na konto obdarowanego. Nie może być to wpłata czy przelew obdarowanego na własną rzecz w imieniu darczyńcy. Dlatego NSA uznał, że fiskus słusznie odmówił kobiecie prawa do tej ulgi.

Czytaj więcej

Ważna uchwała o darowiźnie od najbliżej rodziny. NSA zmienił zdanie

Za to przyznał jej rację, jeśli chodzi o drugie tzw. zwolnienie mieszkaniowe, o który też toczył się spór. Zdaniem NSA wpłaty obdarowanego w wykonaniu umowy deweloperskiej stanowią o przeznaczeniu środków na nabycie lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Sąd podkreślił, że przepis nie uzależnia prawa do zwolnienia od nabycia własności mieszkania w okresie 12 miesięcy od dnia otrzymania środków. Wystarczy, by wydatek został poniesiony nie później niż w ciągu 12 miesięcy od otrzymania pieniędzy, a jego celem były zdarzenia określone w przepisie. NSA nie miał wątpliwości, że inna wykładnia skutkowałaby niezrealizowaniem społecznego celu ulgi, którym jest wsparcie państwa dla zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Prowadziłaby też do bezpodstawnego różnicowania podatników. Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: III FSK 630/22.

12 miesięcy

od otrzymania pieniędzy to termin, w jakim trzeba przeznaczyć je na wskazany cel mieszkaniowy

11 095

to limit zwolnienia dla darowizn na cele mieszkaniowe od jednej osoby z I grupy podatkowej

Dobra wiadomość dla podatników, których darowizny pieniężne od najbliższej rodziny nie załapały się na nielimitowane zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla tzw. zerowej grupy podatkowej. Jeśli takie pieniądze zostaną wpłacone na umowę deweloperską, fiskus dostanie mniej podatku od darowizny. Potwierdza to ważny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Darowizna w gotówce a ulga podatkowa

Pozostało 93% artykułu
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Edukacja i wychowanie
Jedna lekcja religii w szkołach, dwie w przedszkolach i grupy międzyszkolne. Jest projekt zmian
Prawo dla Ciebie
Nowy obowiązek dla właścicieli psów i kotów. Znamy szacowany koszt
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw