SN: tylko testem można zweryfikować niezawisłość sędziego

Na swojej stronie internetowej Sąd Najwyższy przypomina, że wątpliwości dotyczące niezawisłości i bezstronności sędziego orzekającego w sprawie można rozwiać tylko poprzez zastosowanie nowej instytucji procesowej jaką jest test niezawisłości i bezstronności. SN wyjaśnia, kto, kiedy i jak może żądać jego przeprowadzenia.

Publikacja: 19.07.2022 13:40

SN: tylko testem można zweryfikować niezawisłość sędziego

Foto: Fotorzepa

dgk

SN zwraca uwagę, na znowelizowane przepisy ustawy o Sądzie Najwyższym, które weszły w życie 15 lipca 2022 r.. Wprowadzają one możliwość badania spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego (lub sędziego delegowanego do pełnienia czynności sędziowskich w Sądzie Najwyższym) wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu oraz postępowania po powołaniu , jeżeli w okolicznościach danej sprawy może to doprowadzić do naruszenia standardu niezawisłości lub bezstronności, mającego wpływ na wynik sprawy z uwzględnieniem okoliczności dotyczących uprawnionego oraz charakteru sprawy.

"Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym w znowelizowanej postaci potwierdza, iż niedopuszczalne jest ustalanie lub ocena przez Sąd Najwyższy lub inny organ władzy zgodności z prawem powołania sędziego lub wynikającego z tego powołania uprawnienia do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości, zaś okoliczności towarzyszące powołaniu sędziego Sądu Najwyższego nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do podważenia orzeczenia wydanego z udziałem tego sędziego lub kwestionowania jego niezawisłości i bezstronności." - podkreśla SN w komunikacie na swej stronie internetowej.

Dalej opisana jest procedura wnioskowania o test, uregulowana  w art. 29 § 6 - § 25 znowelizowanej ustawy o SN.

Mało czasu na wniosek

Wniosek o zbadanie spełnienia wymogów niezawisłości i bezstronności może dotyczyć sędziego Sądu Najwyższego, którego wyznaczono do składu rozpoznającego:

– środek zaskarżenia,

– sprawę dyscyplinarną,

– sprawę o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe aresztowanie sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów i asesorów prokuratury,

– sprawę z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, dotyczącą sędziego SN,

– sprawę z zakresu przeniesienia sędziego SN w stan spoczynku.

Badanie odbywa się na wniosek strony lub uczestnika wyżej wskazanych postępowań, złożony w nieprzekraczalnym terminie tygodnia od dnia zawiadomienia uprawnionego o składzie rozpoznającym sprawę. W sprawach wszczętych i niezakończonych przed 15 lipca 2022, w których został wyznaczony skład sądu, wniosek może być złożony w terminie do 29 lipca 2022 r. (14 dni od dnia wejścia w życie tych przepisów).

Czytaj więcej

Jacek Trela: Pozorne badanie niezawisłości sędziego

Trzeba mieć dowody

Wniosek powinien czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, zawierać żądanie stwierdzenia, że w danej sprawie spełnione są przesłanki niezawisłości i bezstronności sędziego, a także zawierać przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie oraz dowody na ich poparcie. Wniosek ten musi być sporządzony i podpisany przez adwokata lub radcę prawnego; w sprawach własności przemysłowej może go sporządzić i podpisać także rzecznik patentowy.

W razie niespełnienia tych wymogów lub złożenia wniosku po terminie, będzie on podlegał odrzuceniu bez wzywania do uzupełnienia braków formalnych. Dopuszczalne jest połączenie wniosków w celu ich wspólnego rozpoznania w sytuacji, gdy pochodzą one od jednego uprawnionego lub dotyczą sędziów wyznaczonych do rozpoznania tej samej sprawy.

Do czasu rozpoznania wniosku sędzia, którego wniosek dotyczy, może podejmować w sprawie jedynie czynności niecierpiące zwłoki.

Sędzia odsunięty tylko w konkretnej sprawie

Wniosek rozpoznawany jest w terminie dwóch tygodni od dnia jego otrzymania, na posiedzeniu niejawnym przez pięciu sędziów Sądu Najwyższego wyłonionych w drodze losowania, zaś jego rozpoznanie poprzedza wysłuchanie sędziego. Sąd Najwyższy w drodze postanowienia może uwzględnić wniosek, wyłączając sędziego od orzekania w sprawie, albo oddalić wniosek w razie stwierdzenia jego bezzasadności. Na składzie orzekającym spoczywa obowiązek sporządzenia uzasadnienia w terminie trzech dni od dnia wydania postanowienia.

Od wydanego postanowienia uprawnionemu wnioskodawcy oraz sędziemu, którego wniosek dotyczy, przysługuje złożenie odwołania w terminie tygodnia od dnia doręczenia wydanego orzeczenia. Postępowanie w sprawie odwołania prowadzone jest w takim samym trybie jak opisane, lecz rozpoznaje je skład siedmioosobowy.

Sąd Najwyższy rozpoznaje również wnioski o ponowne rozpoznanie w analogicznych postępowaniach dotyczących testu niezawisłości i bezstronności zapoczątkowanych w sądach powszechnych i wojskowych. Do tych spraw losowany jest skład pięcioosobowy.

SN zwraca uwagę, na znowelizowane przepisy ustawy o Sądzie Najwyższym, które weszły w życie 15 lipca 2022 r.. Wprowadzają one możliwość badania spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego (lub sędziego delegowanego do pełnienia czynności sędziowskich w Sądzie Najwyższym) wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu oraz postępowania po powołaniu , jeżeli w okolicznościach danej sprawy może to doprowadzić do naruszenia standardu niezawisłości lub bezstronności, mającego wpływ na wynik sprawy z uwzględnieniem okoliczności dotyczących uprawnionego oraz charakteru sprawy.

Pozostało 86% artykułu
Prawo karne
Wypadek na Trasie Łazienkowskiej. Nowe, szokujące informacje ws. Łukasza Żaka
Prawo dla Ciebie
Chronili swoje samochody przed powodzią. Policja wzywa ich na komendę. Będą mandaty?
Prawo karne
Ekstradycja Sebastiana M. Pomoże interwencja Radosława Sikorskiego?
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Prawo pracy
Powódź a nieobecność w pracy. Siła wyższa, przestój, czy jest wynagrodzenie