Sejm wybrał pomysły naprawy SN i ugody z Unią

Z półrocznym opóźnieniem Sejm przystąpił w czwartek do prac nad ustawą, która wyciszyć ma spor wokół Izby Dyscyplinarnej. A przede wszystkim odblokować wypłaty z unijnego Planu Odbudowy.

Prezydencki faworytem

Wygląda na to, że projekt prezydencki ma największe szanse. Prezydent proponuje w miejsce Izby Dyscyplinarnej nową Izbę Odpowiedzialności Zawodowej wyłanianą ze wszystkich sędziów SN dwuetapowo: z 94 obecnie sędziów byłoby wylosowywanych 33, a z nich prezydent powoływałby 11 na pięcioletnią kadencję. Orzekaliby w nowej izbie na pół etatu, a w połowie w macierzystej. Przewiduje też tryb weryfikacji orzeczeń ID, a mający zastrzeżenia do konkretnego sędziego w każdej konkretnej sprawie mogliby zainicjować "test niezależności" sędziego, czyli swego rodzaju wyłączenie ze sprawy.

PiS zgłosił własny projekt, mniej rozbudowany: sędziowskie dyscyplinarki byłyby oddane w ręce sędziów losowanych z całego SN, a ID zostałaby ale tylko do dyscyplinarek innych profesji prawniczymi np. adwokatów.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Pięć projektów na wyjście z impasu wymiaru sądownictwa

W środę posłowie zajmą się wreszcie pomysłami na uporządkowanie sporu w Sądzie Najwyższym, w tym dyscyplinarek sędziowskich.

- Te dwa winny mieć wiodącą rolę w trakcie prac legislacyjnych, które wartko powinny doprowadzić do zakończenia sporu z UE - mówił Marek Ast, poseł PiS. Dość sceptycznie odniósł się zaś do projektu Solidarnej Polski, który przewiduje szersze zmiany ustrojowe, spłaszczenie sądów, wydaje się więc, że trudno będzie go rozpatrywać z projektem prezydenckim.

Projekt ugrupowania Zbigniewa Ziobry zakłada, że tylko co trzeci sędzia zostałby w zmniejszonych SN i to po weryfikacji KRS i prezydenta. Pięć izb SN zastąpiłyby dwie, a mniej skomplikowane sprawy przeszłaby do sądów apelacyjnych, które mając być podane równie radykalnemu przetasowaniu jak SN, co wymaga odrębnej reformy.

Projekty opozycji

- Prezydencki projekt może też liczyć na "życzliwość" PSL (KO) - mówił poseł Krzysztof Paszczyk, wszak pod pewnymi warunkami, w tym aby dyscyplinarkami zajmowali się sędziowie z siedmioletnim stażem w SN, co wykluczyłoby (uwaga MD) z tych sprawa nowych sędziów.

Żaden z projektów ze strony obecnej władze nie usuwa podstaw sporu- wytykali przedstawiciele opozycji, tj. orzeczonego przez TSUE i ETPC niezgodnego z prawem unijnym sposobu powołania KRS, a w konsekwencji zastrzeżeń dla jej rekomendacji awansów sędziowskich. Projekt stowarzyszenia sędziowskiego Iustitia, zgłoszony przez kilka partii opozycyjnych w tym PO i kilka organizacji społecznych przewiduje reformę KRS, której większość sędziowska byłaby wybierana bezpośrednio przez sędziów, a nie przez Sejm jak to ustanowił PiS. Sędziowie wybrani z rekomendacji obecnej KRS byliby "zdymisjonowani", choć mogliby przystąpić do nowego konkursu już przez odnowiona KRS.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Adwokaci krytykują projekt partii Ziobry ws. Sądu Najwyższego

Autorzy projektu ustawy o Sądzie Najwyższym nie proponują nawet minimalistycznych mechanizmów naprawczych, które legły u podstaw nałożonych na Polskę sankcji - uważa Naczelna Rada Adwokacka.

Z kolei lewica proponuje ustawę "w celu zniesienia" Izby Dyscyplinarnej SN skupiający się zniesieniu ID: jej sędziowie przeszliby w stan spoczynku, a sprawy przed ID byłyby umorzone. Projekt skupia się na tym co trzeba uczynić dla ograniczenia sporu w pierwszej kolejności, na KRS przyjdzie czas później.

- Tylko nasz projekt prowadzi do naprawy tego czego dokonał Zbigniew Ziobro swymi reformami, macie szanse teraz zawrócić, ale prezydencki projekt tego nie daje, bo co z tego, że prezydent wybierze sobie nową Izbę Dyscyplinarną - mówiła poseł Anna Maria Żukowska - Lewica podkreślając, że to jej ugrupowanie wsparło głosowanie za Funduszem Odbudowy, a teraz chodzi by wypłaty zaczęły płynąć.