SN zajmie się trudnym rozliczeniem majątku byłych małżonków

SN pyta szerszy skład, czy wydatki byłego małżonka z majątku wspólnego na jego nieusprawiedliwione potrzeby sąd ma rozliczać tylko na wniosek drugiego małżonka czy także bez wniosku.

Publikacja: 16.03.2023 03:00

SN zajmie się trudnym rozliczeniem majątku byłych małżonków

Foto: Adobe Stock

Niezależnie od tego, jak odpowie szerszy skład Sądu Najwyższego, rada dla byłych małżonków jest taka, aby zgłaszali sądowi swoje roszczenia o rozliczenie tego rodzaju wydatków byłego małżonka.

Pytanie to, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi w orzecznictwie, jest tym bardziej ważnie, że chodzi często o znaczny wspólny majątek, byli małżonkowi w różnym zakresie z niego korzystają, a do podziału dochodzi zwykle po jakimś czasie po rozwodzie.

Kwestia ta wynikła w sprawie o podział majątku między byłymi małżonkami. Na etapie rozpatrywania skargi kasacyjnej mężczyzny od orzeczenia Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej SN powziął wątpliwości, jakie zasady należy w takiej sprawie stosować, gdyż nie zgłoszono wniosku o uwzględnienie w rozliczeniu (podziale) wydatków byłego małżonka.

Czytaj więcej

Rozwód: co z bronią palną, kijami do golfa, quadem czy łodzią

Sąd Najwyższy w składzie sędziowie Paweł Grzegorczyk, Grzegorz Misiurek i Karol Weitz wskazał w uzasadnieniu pytania, że rozstrzyganie w postępowaniu działowym (a o takim tu mowa) o konsekwencjach nieusprawiedliwionego rozporządzenia (roztrwonienia) przez jednego z małżonków składnikami majątku wspólnego budzi od dawna wątpliwości w orzecznictwie i nauce prawa. Tam prezentowane jest stanowisko, że roszczenia na tym tle mają w zasadzie charakter odszkodowawczy, a ich podstawę prawną stanowi art. 415 kodeksu cywilnego. A przypomnijmy, że jednym z warunków domagania się na tej podstawie odszkodowania jest wykazanie sprawcy szkody winy, choćby niedbalstwa.

Przeważa jednak inny pogląd, że do tych rozliczeń należy stosować przez analogię art. 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który nakazuje każdemu z małżonków zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty (z wyjątkiem wydatków koniecznych dla utrzymania przedmiotów majątku przynoszących dochód).

W obecnym stanie prawnym, uwzględniając charakter spraw o podział majątku wspólnego i naturę tych roszczeń, nie ma podstaw do działania przez sąd w tej materii z urzędu – wskazuje skład pytający SN. Tym bardziej że na tle podobnie brzmiącego art. 618 § 1 kodeksu postępowania cywilnego (stosowanego przy zniesieniu współwłasności) utrwaliło się stanowisko, że rozstrzyganie o wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli wynikających z posiadania rzeczy wymaga wystąpienia przez uczestnika z odpowiednim żądaniem.

Dlatego SN uznał za właściwe rozstrzygnięcie tej kwestii w powiększonym składzie.

Sygn. akt: II CSKP 569/22

Niezależnie od tego, jak odpowie szerszy skład Sądu Najwyższego, rada dla byłych małżonków jest taka, aby zgłaszali sądowi swoje roszczenia o rozliczenie tego rodzaju wydatków byłego małżonka.

Pytanie to, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi w orzecznictwie, jest tym bardziej ważnie, że chodzi często o znaczny wspólny majątek, byli małżonkowi w różnym zakresie z niego korzystają, a do podziału dochodzi zwykle po jakimś czasie po rozwodzie.

Pozostało 83% artykułu
Nieruchomości
Posiadaczy starych kominków czeka kara lub wymiana. Terminy zależą od województwa
W sądzie i w urzędzie
Prawo jazdy nie do uratowania, choć kursanci zdali egzamin
Prawo karne
Jest śledztwo w sprawie przerwania wałów w Jeleniej Górze Cieplicach
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Zarządzenie flotą może być przyjemnością
Prawo karne
Powódź 2024. Szaber to kradzież zasługująca na szczególne potępienie