Dziecko może liczyć na rentę z ZUS z tytułu wypadku w szkole

Tak wynika z wyroku SN, który zapadł w środę. Sprawa dotyczyła małoletniej dziewczynki, która uległa w szkole poważnemu wypadkowi. Została popchnięta przez inne dziecko i uderzyła głową o podłogę, w wyniku czego doznała pęknięcia czaszki. W jej ocenie zdarzenie kwalifikowało się pod art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (tj. DzU z 2020 r. poz. 984; dalej ustawa wypadkowa).

ZUS odmówił renty, bo dziecko nie pracowało

Zgodnie z tym przepisem za wypadek uzasadniający przyznanie świadczeń uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w czasie zajęć realizowanych m.in. przez jednostki organizacyjne systemu oświaty.

Czytaj więcej

Ubezpieczenia i odszkodowania

Wypadkowi w sali zabaw winni są dorośli, a nie nieuważne dziecko

Personel, nawet jeśli nie obliguje go do tego regulamin, musi czuwać nad bezpieczeństwem, natomiast ubezpieczyciel nie może zrzucać na kilkulatka odpowiedzialności za doznane urazy.

W związku z tym poszkodowana wystąpiła do ZUS o przyznanie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w oparciu o wspomniane przepisy. Organ rentowy jednak odmówił. Sprawa trafiła do sądu. W I instancji odmówiono dziewczynce prawa do renty, gdyż zdaniem sądu pojęcie niezdolności do pracy nie odnosi się do osoby małoletniej, gdyż ona nie może podjąć zatrudnienia.

Podobnie stało się w II instancji. Uzasadnienie było jednak inne. Zdaniem sądu osoba ubiegająca się o prawo do renty powinna legitymować się odpowiednimi okresami składkowymi i nieskładkowymi. Bowiem w myśl art. 9 ust. 1 ustawy wypadkowej w sprawach rent z tytułu niezdolności do pracy nieuregulowanych ustawą stosuje się odpowiednio przepisy o emeryturach i rentach z FUS. Jednym z nich jest art. 57, który wymaga okresów składkowych i nieskładkowych. A skoro małoletnia ich nie wykazała, to oddalono jej apelację.

Renta wypadkowa a wiek 

W efekcie została wniesiona skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, którą skład orzekający rozpoznał na środowej rozprawie. SN uchylił wyrok, który zapadł w II instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

W ustnych motywach rozstrzygnięcia sędzia sprawozdawca Bohdan Bieniek wskazał, że wspomniana ustawa wypadkowa, w przeciwieństwie do przepisów o rencie socjalnej, nie zawiera dolnej granicy wieku, po ukończeniu którego ubezpieczony może ubiegać się o świadczenie. Odniósł się także do twierdzenia sądu II instancji, jakoby do ubiegania się o rentę konieczne było w każdym przypadku wykazanie okresów składkowych i nieskładkowych.

– Taka interpretacja wypacza cel tych przepisów, bo automatycznie eliminuje z nich osoby niepełnoletnie. Trudno wymagać, aby dziecko pracowało – mówił sędzia.

Skrytykował też podejście sądu I instancji, bowiem przepisy dopuszczają przecież zatrudnienie dzieci pod pewnymi warunkami.

– W efekcie małoletni, który uległ wypadkowi w czasie zajęć dydaktycznych, powinien być uprawniony do ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z tym zdarzeniem bez konieczności dokumentowania okresów składkowych i nieskładkowych – podsumował sędzia Bohdan Bieniek.

Jak zaznaczył, nie oznacza to, że świadczenie zostanie przyznane. W sprawie będzie musiał wypowiedzieć się biegły.