– Sklepy mogą prowadzić agresywną politykę cenową, aby przyciągnąć klientów. To może tymczasowo spowalniać wzrost cen, ale nie zapobiegnie ostatecznemu wzrostowi kosztów wynikających z wyższych podatków. Ponadto niektóre umowy dostaw mogą zawierać stałe ceny na określony czas, co może opóźniać pełne przełożenie wyższych kosztów na konsumentów – mówi dr Joanna Wieprow, Uniwersytet WSB Merito. – Czas potrzebny na dostosowanie cen po odmrożeniu VAT-u może być trudny do przewidzenia, ponieważ wpływa na to stabilizacja rynków surowców, zmiany w zachowaniach konsumentów, takie jak zwiększona oszczędność lub zmniejszona konsumpcja czy działania regulujące i interwencje rządowe – dodaje.
Zmienia się też nastawienie konsumentów, Obecnie 39 proc. Polaków w kontekście kryteriów wyboru towarów na zakupach wymienia cenę, podczas gdy jeszcze w 2022 r. było to ponad 50 proc. – wynika z kwietniowej edycji badania Current Consumer Mood firmy GfK – An NIQ Company.
– Przed wybuchem pandemii wyraźnie widać było, że na wybory konsumenckie zaczynają wpływać trendy proekologiczne, dbałość o zdrowie, a także aspekt lokalności. Później świat zupełnie się zmienił, kluczowe stało się dla nas bezpieczeństwo, a następnie dwucyfrowa inflacja uwypukliła znaczenie niskiej ceny – mówi Dominika Grusznic-Drobińska, director marketing & consumer intelligence w GfK – an NIQ Company. – Do stanu z roku 2019 najpewniej już nie wrócimy, ale jak na dłoni widać, że kilkumiesięczny okres stabilizacji w gospodarce jest dla polskich konsumentów wystarczający, by znów mocniej dopuścili oni do siebie inne kryteria niż cena. Produkty lokalne, zdrowe i te, które najbardziej lubimy, ponownie częściej zagoszczą w naszych koszykach – dodaje.
Cena jest wciąż najważniejsza, ale już 34 proc. wybiera towary w oparciu o ich kryteria zdrowotne, a 32 proc. kieruje się ulubioną marką.
Kakao podbija koszt
Z danych z badania wynika, że w maju liderem drożyzny były ponownie słodycze i desery ze wzrostem r./r. na poziomie 12,9 proc. – w kwietniu to było 10,6 proc. – Jest to skutkiem wzrostu cen kakao i cukru. W związku z problemem z podażą kakao ceny dalej będą rosły. Niestety, mamy kłopot wynikający ze zmian klimatycznych i w efekcie pojawiają się anomalie pogodowe. Właśnie z taką sytuacją mamy do czynienia w Afryce Zachodniej, na terytorium, gdzie leżą państwa produkujące największą cześć kakao – mówi Sławomir Jankiewicz. – Podobnie jest w przypadku buraka cukrowego, który potrzebuje dużo wody do uzyskania dobrych plonów. Jeżeli długo nie pada, roślina ta przechodzi w „stan spoczynku” i dopiero gdy jest wilgotno, na nowo tworzy liście. Wpływa to na plony – dodaje.
Na drugim miejscu zestawienia znalazła się tym razem chemia gospodarcza (poprzednio to była czwarta pozycja) ze średnim wzrostem r./r. na poziomie 9,7 proc. (w kwietniu było to 7,7 proc., a w marcu 9,7 proc.). – Jest kilka czynników, które przyczyniają się do wzrostu cen, to przede wszystkim surowce wykorzystywane do produkcji chemii gospodarczej, takie jak ropa naftowa, gaz ziemny i tłuszcze roślinne. Dzieje się tak z różnych powodów, m.in. z powodu wojny w Ukrainie, zakłóceń łańcuchów dostaw i rosnącego popytu ze strony Chin – mówi Joanna Wieprow.
