Pomoc publiczna to wsparcie realizowane w różnych formach (najczęściej w wymiarze finansowym), udzielane przez państwo przedsiębiorstwom, które może wpływać na zakłócenie konkurencji na rynku. Co do zasady, przyznawanie przez państwa pomocy publicznej jest zakazane, chyba że pomoc spełnia określone przesłanki, które pozwalają na wsparcie gospodarki bez zagrożenia dla konkurencji w ramach UE. Pomoc publiczna musi być zatem zgodna z zasadami ustalonymi przez Komisję Europejską, aby nie zakłócać rynku wewnętrznego.
Przykładami pomocy publicznej są m.in. dotacje, ulgi podatkowe czy rekompensaty, ale nie jest to katalog wyczerpujący. Każda pomoc państwa przedsiębiorstwu, która spełnia określone kryteria, może być uznana za pomoc publiczną.
Czytaj więcej
Tworzenie państwowych funduszy celowych poza ustawą budżetową jest niedopuszczalne w świetle konstytucji i powinno być sankcjonowane – przypomina prof. dr hab. Teresa Dębowska-Romanowska, konstytucjonalistka z Uniwersytetu Łódzkiego
Dla społeczeństwa i gospodarki
Usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (tzw. SGEI) to usługi, które państwa członkowskie Unii Europejskiej uważają za szczególnie ważne dla społeczeństwa i gospodarki, dlatego są one świadczone nawet wtedy, gdy nie są opłacalne dla prywatnych przedsiębiorstw. Przykłady SGEI to transport publiczny, usługi pocztowe, edukacja, zdrowie, energetyka czy infrastruktura komunalna. Zwykle świadczą je podmioty publiczne, a ich finansowanie odbywa się najczęściej w ten sposób, że otrzymują rekompensaty z przeznaczeniem na pokrycie zwiększonych kosztów związanych z koniecznością świadczenia SGEI, nawet gdy są nieopłacalne. Czy zatem rekompensaty przyznane podmiotom świadczącym usługi w ogólnym interesie gospodarczym stanowią pomoc publiczną?
Cztery ważne zasady
Ramy prawne udzielania pomocy publicznej podmiotom świadczącym usługi w ogólnym interesie gospodarczym wyznacza Decyzja Komisji z 20 grudnia 2011 r. w sprawie stosowania art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Na tej podstawie możemy wyróżnić kilka zasad: