- zaniechanie udostępniania danych lub dokumentów pozwalających na wykonanie przez organy postępowania wybranych obowiązków związanych z restrukturyzacją spółek publicznych (art. 399 pr.restr.).
Regulacja ta nie odnosi się do nieprawdziwych informacji zawartych w oświadczeniach składanych sądowi, co należy zakwalifikować jako błąd ustawodawcy. Wskazanej odpowiedzialności nie można przy tym rozszerzać na pełnomocników profesjonalnych, którzy w oparciu o pełnomocnictwo procesowe składają w imieniu mocodawcy oświadczenia wiedzy i woli.
Ponadto karą pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu zagrożony jest brak wydania zarządcy ksiąg rachunkowych lub innych dokumentów dotyczących majątku dłużnika (art. 400 pr.restr.). Przestępstwo to może popełnić wyłącznie dłużnik, wobec którego otwarto postępowanie sanacyjne, przyspieszone postępowanie układowe lub postępowanie układowe (aż do jego zakończenia), w którym odebrano mu prawo zarządu. Nie jest przy tym karalny brak wydania ksiąg lub dokumentów zarządcy przymusowemu lub innemu organowi na etapie wykonania układu, jak również tymczasowemu zarządcy na etapie otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.
Zdaniem autora
Mateusz Pisarski - radca prawny w Krzysztof Rożko i Wspólnicy Kancelaria Prawna
Objęcie nierzetelnych działań dłużnika podejmowanych zarówno na przedpolu, jak i w ramach postępowań insolwencyjnych nie tylko odpowiedzialnością cywilną, lecz również karną, uzasadnione jest potrzebą ochrony procesu prawidłowej wymiany handlowej oraz funkcjonowania podmiotów gospodarczych, w tym spółek handlowych. Dłużnik lub jego reprezentant, poprzez wprowadzanie w błąd sądowych i pozasądowych organów postępowania, szkodzą bowiem nie tylko interesom majątkowym wierzycieli, lecz również pewności obrotu gospodarczego. W związku z tym każdy pokrzywdzony działaniem dłużnika wierzyciel powinien pamiętać, że dysponuje nie tylko środkami pozostawionymi do jego dyspozycji w ramach przepisów dotyczących postępowań insolwencyjnych. Dłużnik może bowiem odpowiadać również za tzw. przestępstwa na szkodę wierzycieli, stypizowane w kodeksie karnym. W ich ramach wierzyciel może złożyć zawiadomienie o popełnieniu m.in. przestępstwa: udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia jego wierzytelności (art. 300 k.k.), pokrzywdzenia go (art. 301 § 2 i 3 k.k.), zaspokojenia wybranych wierzycieli (art. 302 ust. 1 k.k.), łapownictwa w postępowaniu upadłościowym (art. 302 ust. 2 k.k.) oraz oszustwa (art. 286 k.k.). Skorzystanie przez wierzyciela ze wskazanych środków może zaś okazać się skuteczniejsze w walce z konsekwencjami działań nierzetelnego dłużnika niż ograniczenie się do podstaw prawnych przewidzianych w przepisach dotyczących postępowań insolwencyjnych.
