Proces ograniczania użytkowania wieczystego rozpoczęto od użytkowników budynków mieszkalnych, a teraz przyszedł czas na przedsiębiorców. Nie doprowadzi to jednak do likwidacji użytkowania wieczystego, ponieważ – inaczej niż w przypadku użytkowników budynków mieszkalnych – użytkowanie wieczyste przez przedsiębiorców nie zostanie przekształcone z mocy prawa w prawo własności tych gruntów. Przedsiębiorcy będą musieli wyrazić chęć zakupu takiej nieruchomości i znaleźć na to pieniądze, co z kolei może być dla niektórych istotnym ograniczeniem. Zwłaszcza, że na podjęcie decyzji o zażądaniu sprzedaży mają tylko rok.
Nie każdemu się to także opłaci. Przykładowo, przedsiębiorca będzie mógł skorzystać w tym celu z pomocy de minimis, o ile w ciągu ostatnich trzech lat przed wejściem w życie ustawy nie wykorzystał dopuszczalnego limitu pomocy publicznej w wysokości 200 tys. euro. Jeśli wykorzystał, będzie musiał zapłacić z własnej kieszeni. Dr Agnieszka Grabowska-Toś z Kancelarii Radców Prawnych Kania Stachura Toś, ekspert Komitetu ds. Nieruchomości KIG podkreśla, że jeśli przedsiębiorca wykorzystał już pomoc w całości lub w części, będzie zobowiązany do zapłaty dopłaty do wartości nieruchomości.
Przedsiębiorca będzie musiał zapłacić za wykup nieruchomości kwotę odpowiadającą jej wartości rynkowej
Co więcej, w przypadku gruntów należących do jednostek samorządu terytorialnego odpowiednie rady gmin lub sejmików mają czas na określenie w uchwale warunków udzielania bonifikat i wysokość stawek procentowych do końca 2023 r. Możliwość ustalenia ceny samorządy mają natomiast od co najmniej 20-krotności kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, ale nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, czyli wartości rynkowej. Słowem, wskutek tego zapisu może okazać się, że przedsiębiorca będzie musiał zapłacić za wykup nieruchomości kwotę odpowiadającą jej wartości rynkowej.
Jeśli rada nie podejmie uchwały do końca 2023 r., cena gruntu będzie natomiast ustalana na zasadach określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami dla nieruchomości Skarbu Państwa. Wtedy w przypadku zapłaty ceny jednorazowo będzie obliczana jako 20-krotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży (bez widełek odnośnie minimalnej lub maksymalnej ceny). Na przykład, gdy wartość nieruchomości na dzień zawarcia umowy sprzedaży wynosi 100 tys. zł, a obowiązująca stawka procentowa 3%, to cena nieruchomości wynosi: 20 x (3% x 100 tys. zł) = 60 tys. zł. W przypadku rozłożenia ceny na raty będzie to 25-krotność.
Czytaj więcej
Zdaniem ekspertów samorządy mogą jednak zniechęcić przedsiębiorców do zakupu gruntu. Dojdzie do tego, jeśli gminy ustalą wysokie ceny dotychczas użytkowanych wieczyście nieruchomości.