"Nie bierz udziału w referendum". Sprzeciw organizacji pozarządowych

Ponad 40 organizacji pozarządowych wydało wspólne stanowisko w sprawie referendum, które ma być przeprowadzone razem z wyborami parlamentarnymi 15 października. Organizacje wyraziły sprzeciw wobec referendum wynikający z "obaw co do uczciwości, legalności i konsekwencji" głosowania przeprowadzonego w takich warunkach i okolicznościach.

Publikacja: 17.08.2023 17:48

"Nie bierz udziału w referendum". Sprzeciw organizacji pozarządowych

Foto: Fotorzepa, Jakub Czermiński

dgk

Przypomnijmy, że Sejm przyjął w czwartek wniosek rządu o przeprowadzenie referendum tego samego dnia, co wybory, w tych samych lokalach wyborczych i z udziałem tych samych komisji wyborczych. Wyborcy będą podpisywać jedną listę niezależnie od tego, czy będą chcieli głosować zarówno w wyborach, jak i referendum, czy też tylko w jednym z głosowań.

Czytaj więcej

Rząd dopiął swego: czeka nas referendum

Według organizacji pozarządowych, organizacja referendum ogólnokrajowego w dniu wyborów parlamentarnych wpływa negatywnie na transparentność procesu wyborczego i uczciwość kampanii wyborczej.

"Partia rządząca dysponuje niewspółmiernie wysokimi środkami na kampanię, w praktyce niemożliwe będzie rozgraniczenie wydatków ponoszonych na kampanię wyborczą i kampanię referendalną. Równolegle prowadzenie kampanii wyborczej i kampanii referendalnej może prowadzić do nadużyć oraz wpłynąć na realizację zasady równości w procesie wyborczym. " - czytamy w stanowisku podpisanym m. in.  przez  Helsińską Fundację Praw Człowieka, Amnesty International, Sieć Obywatelską Watchdog Polska oraz Komitet Obrony Demokracji.

Pytania referendalne z tezą

W referendum Polacy mają odpowiedzieć na 4 pytania rządu:

1.  Czy popierasz wyprzedaż majątku państwowego podmiotom zagranicznym, prowadzącą do utraty kontroli Polek i Polaków nad strategicznymi sektorami gospodarki?

2. Czy popierasz podniesienie wieku emerytalnego, w tym przywrócenie podwyższonego do 67 lat wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn?

3. Czy popierasz likwidację bariery na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi?

4. Czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokrację europejską?

Tak sformułowane pytania krytykuje opozycja, a teraz także organizacje pozarządowe. Ich zdaniem sposób informowania o kwestiach, które mają być rozstrzygnięte w referendum 15 października br., uniemożliwia zapewnienie obywatelom i obywatelkom prawa do informacji. 

"Pytania referendum w połączeniu ze spotami objaśniającymi są sformułowane w sposób zawierający tezę i sugerujący wprost sposób „prawidłowego” głosowania. Spoty informacyjne zawierają nieprawdziwe, uproszczone  informacje, stosują retoryczne i emocjonalne manipulacje i w sposób zamierzony budują w odbiorcy poczucie zagrożenia. " - twierdzą organizacje.

Nie referendum, lecz fasada

Zgodnie z art. 125 Konstytucji RP referendum ogólnokrajowe może być przeprowadzone „w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa”, a jego wynik jest wiążący, jeśli weźmie w nim udział ponad połowa uprawnionych do głosowania. 

Wynik głosowania będzie wiążący niezależnie od tego, jaka opcja polityczna zwycięży w wyborach parlamentarnych. Organy władzy będą miały prawny obowiązek realizacji woli uczestników referendum

Organizacje twierdzą, że nieprecyzyjny i ogólny charakter czterech pytań referendalnych nie tylko nie pozwoli na uwzględnienie pełnego kontekstu i konsekwencji takiej decyzji, ale również uniemożliwi realizację rozstrzygnięcia referendalnego.

"Gdy dodamy do tego fakt, że pytania referendalne w większości dotyczą akceptacji istniejącej polityki rządzących, mamy do czynienia nie z referendum, a instytucją fasadową, która zamiast rozstrzygnięcia sprawy o szczególnym znaczeniu dla państwa, ma jedynie cel polityczny." - wskazują organizacje.

Prawa człowieka pod głosowanie

Autorzy stanowiska podkreślają, że prawa człowieka, w tym prawa migrantów i uchodźców, to fundamentalne i niezbywalne prawa każdej jednostki, a ich ochrona nie powinna być pozostawiona do rozstrzygnięcia w "politycznie motywowanym, populistycznym referendum".  

"Decyzje dotyczące praw człowieka, w tym migrantów, powinny być podejmowane w oparciu o międzynarodowe standardy prawne, wiedzę ekspercką oraz dialog społeczny, a nie przez wynik jednorazowego głosowania." - uważają organizacje.

Tymczasem spoty objaśniające do pytań o rzekomej „przymusowej” relokacji uchodźców oraz o likwidacji bariery na granicy z Białorusią zawierają, zdaniem organizacji, nieprawdziwe informacje i przedstawiają uproszczony, fałszywy obraz rzeczywistości, w której należy się bać osób szukających schronienia w Polsce. Organizacje zwracają uwagę, że stosowanie "dyskryminującego, błędnego pod względem prawnym i opresyjnego wobec uchodźców i migrantów języka" uniemożliwia rzetelną i opartą na szacunku debatę.

Zdaniem autorów stanowiska, polityka migracyjna wymaga wielowymiarowych rozwiązań opartych na współpracy międzynarodowej, a jej założenia "nie powinny być przedmiotem politycznej gry ani stanowić narzędzia do zdobywania poparcia wyborczego." 

"Organizacja referendum dotyczącego migracji w dniu wyborów parlamentarnych wprowadza politykę migracyjną w sferę emocji i nierzetelnych komunikatów. To z kolei niesie za sobą niebezpieczeństwo antagonizowania ludzi, wzrostu nastrojów nienawiści oraz przemocy. " - czytamy w stanowisku organizacji.

Wezwały one do wyrażenia sprzeciwu wobec takiej polityki państwa i niewzięcia udziału w referendum planowanym na 15 października br.  

Przypomnijmy, że Sejm przyjął w czwartek wniosek rządu o przeprowadzenie referendum tego samego dnia, co wybory, w tych samych lokalach wyborczych i z udziałem tych samych komisji wyborczych. Wyborcy będą podpisywać jedną listę niezależnie od tego, czy będą chcieli głosować zarówno w wyborach, jak i referendum, czy też tylko w jednym z głosowań.

Według organizacji pozarządowych, organizacja referendum ogólnokrajowego w dniu wyborów parlamentarnych wpływa negatywnie na transparentność procesu wyborczego i uczciwość kampanii wyborczej.

Pozostało 90% artykułu
Prawo karne
Wypadek na Trasie Łazienkowskiej. Nowe, szokujące informacje ws. Łukasza Żaka
Prawo dla Ciebie
Chronili swoje samochody przed powodzią. Policja wzywa ich na komendę. Będą mandaty?
Prawo karne
Ekstradycja Sebastiana M. Pomoże interwencja Radosława Sikorskiego?
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Prawo pracy
Powódź a nieobecność w pracy. Siła wyższa, przestój, czy jest wynagrodzenie