Telefonistka. Bezdomni na kwarantannie

Czy oni jeszcze przyjdą?

– A nie przyszli?

– Nie przyszli.

– Pewnie jeszcze przyjdą, proszę poczekać, oddzwonię.

Paulina gorączkowo przeszukuje listę telefoniczną w poszukiwaniu numeru do Wyjazdowej. Tydzień wcześniej przystała na propozycję, choć dopiero po dłuższym namyśle, co nie było w jej naturze, bo wcześniej to zwykle ona pierwsza zgłaszała się do pomocy. „Ktoś musi, a ja przynajmniej mam cierpliwość do ludzi" – zwierza się bliskiej osobie. Gdy Wyjazdowa odbiera, mówi jej, że dzwoniła Barbara z ulicy Pułku Baszta z pytaniem, czy oni jeszcze przyjdą.

Wyjazdowa odpowiada: – Niestety, dziś były tylko trzy osoby. Nie daliśmy rady obrócić wszędzie. Między innymi do tej pani z Pułku Baszta. Pewnie pójdziemy w kolejną niedzielę.

– Tak mam jej powiedzieć?

– Tak jej powiedz, co zrobić.

Dzień wcześniej Barbara dzwoni na numer Pauliny:

– Czy macie coś do jedzenia? Przydałaby się jakaś paczka. Ciężko, coraz ciężej.

– Zobaczymy, co da się zrobić

Najwięcej telefonów odbiera w czwartki i w niedziele. Czwartki to były dni, gdy wychodzili do nich na miasto. Na patelnię, Centralny, Zachodni, na lotnisko. Po wprowadzeniu zakazu zgromadzeń zaczęli ich szukać dwójkami w Śródmieściu. Kto pierwszy, ten lepszy i dostaje paczkę z suchym prowiantem. W niedzielę, poza jedzeniem, zaczęli rozwozić im ubrania pod wskazane miejsce. Wcześniej zapraszali ich do podpiwniczenia pod kościołem na Tamce, żeby sobie coś wybrali z tego, czego pozbywają się inni ludzie. Na chwilę przed wprowadzeniem zakazu zgromadzeń rozdali im też ulotki z numerem telefonu. Paulina Kozion dostaje pod drzwi kartę telefoniczną i wysłużonego samsunga. Tak też zostaje telefonistką na czas epidemii.

Jednym słowem, kaplica

Halo, halo?

– Dzień dobry, dzwonię z ulotki, nazywam się Jola Mamoń, jestem koleżanką Emilii i potrzebuję wsparcia. Przychodziłam na wspólne zgromadzenia. Na Centralny i patelnię, wszędzie chodziłam, droga pani, jak były do tego warunki. Wiem, wiem, że teraz nie przychodzicie, ale jeżeli możecie, to pomóżcie. Ja się dostosuję – do miejsca, do godziny, do wszystkiego. Jestem, jak to się mówi, na tyle wolna, że mogę. Czysta jak łza też jestem, i to pod każdym możliwym względem, bo dopiero co wczoraj ze szpitala wyszłam. To tak mówię, jakbyście się tego wirusa obawiali.

– Halo, dzień dobry, słabo panią słyszę, bo lekko głuchawa jestem. Zofia moje imię. Zofia Borucka. Czy państwo dziś będą z tą żywnością? Miała być jakaś pani godzinę temu i nic, nikt nie dzwonił. Ja jeszcze raz powtórzę, że chodzi o działki w kierunku Palucha, za lotniskiem. Trzeba jechać aleją Krakowską. Mam nadzieję, że to nie za daleko dla was, kochana, bo to już trochę koniec świata jest obiektywnie. To jest ulica Kinetyczna. Ki-ne-tycz-na. Numer działki: 93. Czy to pani zapisała?

– Witam, witam, Kamil Boguta. Dzwoniłem o jakąś pomoc, nie po raz pierwszy zresztą. Pyta pani, czy zapisywała adres? Tak, zapisywała, dawno. I nic. Pisałem już kilka razy, że proszę o pomoc, mieszkam na działce sam, teraz nie można się tak przemieszczać jak wcześniej. I nic, nikt nie przyjechał, chociaż obiecywali. Najbliższy wyjazd macie w poniedziałek, bo święta? Trudno, dziękuję, bo szkoda mi czasu.

Najtrudniejsza sytuacja była w pierwszej fazie epidemii, tuż po ogłoszeniu zakazu zgromadzeń publicznych. Mało kto chciał wychodzić na ulice, organizacje pomocowe cierpiały na brak wolontariuszy. Zamknięcie restauracji i barów odcięło żyjących na ulicy od przygodnego jedzenia. Zawieszona została m.in. Szafa Przyjaciół przy ul. Tamka, czyli magazyn odzieży dla osób bezdomnych i ubogich.

– Ja mam kartkę na dziś, proszę pani, ale byliśmy na Tamce i było zamknięte. Nie wydajecie już? A coś w zamian organizujecie? Bo my za przeproszeniem zostaliśmy z niczym, proszę pani. A sytuacja jest jeszcze tego typu, proszę pani, że partnerka wczoraj wyszła z OZ-tu i my myśleliśmy, że Tamka będzie otwarta. Wiadomo, jakieś rzeczy jeszcze ma, ale za przeproszeniem bielizna i skarpetki by się przydały. Nie muszą być nawet specjalnie czyste, bo ja tutaj mam dojścia do wody na stacji. I jeszcze jedna rzecz, być może najważniejsza, czyli świeczki, proszę pani. Mamy tutaj taki barakowóz, kozą grzejemy, ale za przeproszeniem zwykłe świeczki to by się przydały bardzo.

– Halo, was nie ma. Żeby cierpliwie czekać? Proszę pani, ja przeszedłem od patelni do Emilii Plater i z powrotem, żywego ducha od was nie ma. Niczego. Nikt nie dostał nawet paczki. Może opóźnienie? Jakby pani mogła zadzwonić i zadziałać, będę wdzięczny. No dziękuję, dziękuję, czekamy dalej, ale to trochę nie w porządku jest z waszej strony, do widzenia.

– Halo, halo, bluzę jakąś, koszulkę i bieliznę ze skarpetami. W sensie by się przydała taka pomoc, dzwonię, bo słyszałem, że pod tym numerem pomagacie. Jaki rozmiar? Metr siedemdziesiąt mam, a w pasie to nie wiem, ale ostatnio coraz mniej. Równie dobrze mogą być koszulki z długim rękawem, jak nie będzie grubszej bluzy, to wystarczy. Bardziej mi na tych skarpetach zależy i na gajtkach. Bo naprawdę z tym jest ciężko. Ja na co dzień krążę w okolicach Mackiewicza, tak, tak, to Praga-Północ, tu jak jest taki lombard zielony na rogu z Targową.

– Nie macie może jakiegoś plecaka? Jurek z tej strony – ten od Darka, a konkretnie od jego telefonu. Rozwalił mi się całkiem, noszę wszystko w dwóch rękach. Plecak się znaczy. Po sześciu latach odmówił posłuszeństwa, suwaki się rozjechały całkowicie. Kaplica, jednym słowem. Trzymam cały dobytek na dwóch rękach, bo się boję na plecach. Co prawda dużo tego nie ma, ale jednak na tyle, że ręce już nie dają rady.

– Proszę pani, koc by się przydał, ośrodki pozamykane, DPS-y, OPS-y, wszyscy mają nas w dupie, od drzwi do drzwi się odbijamy, nawet Czerwony Krzyż rozkłada ręce, zimno jest jeszcze w nocy, w windzie śpimy codziennie, nie mamy się czym przykryć, bida z nędzą, żyć się odechciewa, mówię pani, a żyć trzeba, stąd ten koc, proszę pani.

– Halo, halo, Jurek z tej strony, o ten plecak chciałem dopytać, bo mi się suwaki porozpierniczały. I ogólnego użytku bielizna by się jeszcze przydała. Brakuje takich rzeczy. No i kubek termiczny ewentualnie, żeby kawę czy herbatę zrobić. A w dłuższej perspektywie to by się przydał namiot i śpiwór. Wie pani, już nie mogę dłużej na tej klatce siedzieć, bo się sąsiedzi buntują. A teraz w czasie tego wirusa to jeszcze bardziej na człowieka uważają. Wczoraj mnie z klatki przepędzili, dozorczyni chciała detergentem psikać. Ciężkie czasy, a spać trzeba.

Bez cynku nie ma życia

Kwiecień. Miejskie noclegownie wciąż działały, ale w ograniczonym zakresie. Można w nich było spędzić kilka dni, a później zamykano je na dwa tygodnie. Inne stały się miejscami kwarantanny. Miasto twierdziło, że w ten sposób minimalizuje ryzyko rozprzestrzeniania się epidemii wśród bezdomnych. W ciągu miesiąca umarły dwie osoby związane ze Wspólnotą Sant'Egidio. Zbyszek – wylew. Piotr na wypisie ze Szpitala Bielańskiego miał napisane: „zmarł na zapalenie płuc".

– Teraz to strach do noclegowni, bo można z niej nie wyjść. Procedury i tak dalej, mogą przetrzymać jak na dołku. A jak jedzenia zabraknie? Albo powietrza dobrego? To już lepiej na ulicy, przynajmniej człowiek wolny. A i cieplej się już robi, więc można tak normalnie i dla zdrowia, pod chmurką. Paweł, dobrego wieczoru.

– Dzień dobry, Monika, my z noclegowni na Myśliborskiej, w dziesięć–jedenaście osób jesteśmy tutaj w pokoju. Przychodzimy o dziewiętnastej, wtedy najlepiej by było podjechać. W dzień to wiadomo, na mieście się rozchodzimy. Z kolacjami jest teraz tutaj duży problem, dają tyle, co kot napłakał, zresztą wcześniej też San Franczisko nie było. Dzwonię w imieniu swoim i innych też. Przydałoby się 11 paczek. A nawet 12, ale to już szkoda mówić dlaczego. Adres znacie, wszystko wiecie, co i jak.

– Witam panią, ja nie chcę nadużywać waszej gościnności, ale czy można poprosić o jedzenie? My tutaj przebywamy na skwerku naprzeciwko Miodowej, zaraz przy pomniku Nike. Zwykle tu siadamy, ale teraz straż miejska szaleje, bo wszyscy pogłupieli. Wyganiają nas, żeby nie siedzieć publicznie. A jak my mamy, proszę pani, siedzieć niepublicznie? Ja mam na imię Adam. Nazwisko też podać czy to nieistotne? Adam Hańko. Proszę zapisać, że wystarczy jedzenie. Ostatecznie też buty, numer czterdzieści.

– Witam, tutaj Krzysztof. Ja chciałbym tylko powiedzieć, że tutaj na Wareckiej jest taki pan, który mieszka w bramie, śpi na ławce murowanej, czyta książki po nocach. On za bardzo się nie orientuje i zbytnio nie chodzi po różnych takich pomocach, ale jemu by się pomoc po prostu przydała. Coraz marniej wygląda, książki już nawet przestał czytać. Chłop wykituje, w najlepszym wypadku dostanie świerzbu. Będę wdzięczny za oddzwonienie, to powiem o szczegółach.

– Heniek Szczawior, dzień dobry. Ja od Adama z Lazurowej dzwonię, tego, do którego jeździcie pod altankę. Czy jakiś telefon się może znalazł? Bo mówiłem ostatnio dziewczynom na Centrali, żeby się przydał i miałem się dowiedzieć pod tym numerem. Wie pani, teraz telefon to rzecz obowiązkowa, bo wszystko na mieście zamknięte i trzeba sobie dawać cynk. Bez cynku nie ma życia. Tak samo jak bez znajomości. Ale nawet jak się ma znajomości, to kij z tego, jak się nie ma czym zadzwonić. Telefon, kochana, jak będzie, to ozłocę. Do widzenia również. Życzę zdrówka, bo teraz to kurna podstawa jak nigdy wcześniej.

Pocztą pantoflową telefon Pauliny trafia nie tylko do osób bez dachu nad głową, ale także do innych potrzebujących. Kilka razy w tygodniu dzwonią także emeryci, renciści, osoby niepełnosprawne.