W dotychczasowym stanie prawnym, jeżeli pozwany nie opublikował nakazanych przez sąd przeprosin, stosowano przepisy o egzekucji czynności zastępowalnych, o których stanowi art. 1049 k.p.c.
W praktyce oznaczało to, że osoba, której dobra osobiste zostały naruszone mogła sama opublikować w mediach przeprosiny na koszt pozwanego, który się od tego obowiązku uchylał. Rozwiązanie to jest konsekwencją podjętej przez Sąd Najwyższy Uchwały z dnia 28 czerwca 2006 r., sygn. akt: III CZP 23/06. Co ciekawe, do czasu podjęcia wspomnianej uchwały judykatura, jak i doktryna stały zgodnie na stanowisku, iż wykonanie wyroku nakazującego złożenie oświadczenia o odpowiedniej treści i formie odbywa się wyłącznie na podstawie art. 1050 k.p.c., wskazując, że jest to czynność niezastępowalna.
Z uzasadnienia projektu ustawy wynika, że bezpośrednim powodem zmiany przepisu art. 1050 k.p.c. była wspomniana uchwała Sądu Najwyższego III CZP 23/06. Zdaniem ustawodawcy: „odejście od klasycznej […]formuły egzekucji świadczeń niepieniężnych w zakresie czynności, w których wykonaniu dłużnika zastąpić nie można, doprowadziło do stanu całkowitego odejścia od osobistej odpowiedzialności dłużnika […]§ 4 […] zakłada zarówno podjęcie próby przymuszenia dłużnika grzywną do poddania się rozstrzygnięciu, jak i element odpowiadający pojęciu podania treści rozstrzygnięcia do publicznej wiadomości […].”.
Nowe brzmienie art. 1050 § 4 k.p.c. znajduje zastosowanie wyłącznie do spraw o naruszenie dóbr osobistych i całkowicie zmienia procedurę przymuszania realizacji obowiązku nałożonego na dłużnika w wyniku przegranego sporu sądowego. Jeżeli bowiem dłużnik nie opublikuje nakazanego przez sąd oświadczenia, sąd wymierzy dłużnikowi grzywnę nie wyższą niż 15 000 zł i sam nakaże publikację oświadczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Podkreślić należy, że w sprawach tego rodzaju wyłączono możliwość zastosowania kary aresztu oraz kumulacji nakładanych grzywien do miliona złotych.
Czytaj więcej
Parlament zakończył prace nad liczącą ponad 100 zmian nowelą Kodeksu postępowania cywilnego, która ma udrożnić prowadzenie spraw cywilnych, wzmocnić pozycję procesową konsumentów i przejściowo przesunąć sprawy frankowe do sądów miejsca zamieszkania frankowicza.
