Robert Damski: Włos im z głowy nie spada

O czym może debatować blisko pięćset komorniczek i komorników z całej Polski?

Kiedy czytają państwo ten tekst, odbywa się właśnie wydarzenie, jakiego w swojej ponaddwudziestopięcioletniej karierze jeszcze nie widziałem.

Czytaj więcej

Rzecz o prawie

Robert Damski: Felieton o braku wyobraźni

Państwo powinno stać na straży bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.

Prawie pięćset moich koleżanek i kolegów spotkało się, aby z pomocą wybitnych specjalistów z różnych dziedzin, w tym psychologii i socjologii i komunikacji, znaleźć najbardziej jasny i precyzyjny sposób dotarcia do opinii publicznej z bardzo ważną informacją.

A o co chodzi? Problem dotyczy prowadzenia egzekucji z minimalnego wynagrodzenia. Jest to bowiem kwestia niezmiernie istotna nie tylko dla komorników, ale dla całego społeczeństwa. Otóż w obecnym stanie prawnym istnieje kilka sposobów realizacji orzeczenia sądu i wniosku wierzyciela, z czego egzekucja z wynagrodzenia jest jednym z najczęściej stosowanych. Poza alimentami jednak, które korzystają (i bardzo słusznie) z pewnego uprzywilejowania, komornik nie może prowadzić egzekucji z minimalnego wynagrodzenia.

Instytucja zwolnienia minimalnego wynagrodzenia spod egzekucji wynikała z troski ustawodawcy o zapewnienie dłużnikowi środków niezbędnych do utrzymania się. Analogicznie z minimum socjalnym. O ile jednak w momencie tworzenia tej regulacji kwoty minimalnego wynagrodzenia i minimum socjalnego były bardzo zbliżone, o tyle dziś są biegunowo od siebie odległe.

Stałe i skokowe wzrosty najniższego wynagrodzenia doprowadziły do sytuacji, w której dziś płaca minimalna w Polsce wynosi 4300 złotych brutto, czyli około 3260 złotych na rękę. Według zapowiedzi, od stycznia 2025 r. ma ona wzrosnąć o kolejne kilkaset złotych, osiągając poziom 4626 złotych brutto.

Czy to dobrze, czy niekoniecznie? To zależy zapewne od punktu widzenia, jednak bezsprzecznym pozostaje, że skutkiem tej zmiany będzie kolejny wzrost liczby osób, które takie wynagrodzenie będą otrzymywać. W zależności od źródła informacji, takich osób będzie od 3,5 do nawet 4 milionów.

Dlaczego jest to problem? Utrzymanie obecnej regulacji sprawia, że miliony obywateli są z jednej strony uprzywilejowane i „obdarzone” swego rodzaju „immunitetem egzekucyjnym” i jeśli (choćby hipotetycznie) nie będą regulować swoich zobowiązań, na przykład mandatów za parkowanie albo brak biletu komunikacji miejskiej, to w praktyce włos im z głowy nie spadnie. I to jest zwyczajnie niesprawiedliwe.

Z drugiej strony osoby te mają kłopoty ze zdolnością kredytową, bo instytucje finansowe doskonale wiedzą, że w razie „wariantu pesymistycznego” mogą mieć realny problem z odzyskaniem pożyczonych pieniędzy. Dlatego tacy klienci jako potencjalnie bardziej „ryzykowni” muszą często pożyczać na wyższy procent, co też nie jest dla nich korzystne.

Pomijam już oczywisty aspekt skuteczności egzekucji, która pomimo stale rozwijającej się „infrastruktury”, w tym nowoczesnych rozwiązań informatycznych stosowanych przez komorników, od lat jest na podobnym (nieszczególnie wysokim) poziomie, czego przyczyną jest w dużej mierze brak możliwości prowadzenia egzekucji z minimalnego wynagrodzenia.