Należyta staranność to pojęcie kluczowe na gruncie VAT, które nie zostało jednak zdefiniowane ani przez krajowe, ani przez unijne przepisy. Mianem należytej staranności możemy określić szereg działań podejmowanych przez podatnika, które mogą być weryfikowane przez organy podatkowe w toku kontroli podatkowej, a mają wykazać jego zgodne z przepisami działanie. Przedsiębiorca musi być w stanie udowodnić, że przed rozpoczęciem transakcji, dołożył wszelkich starań, wykorzystując dostępne narzędzia i wiedzę, tak by mieć pewność, że nie dochodzi do nadużycia prawa podatkowego.
Zgodnie z przepisami oraz utrwaloną linią orzeczniczą sądów odmowa fundamentalnego prawa podatnika, jakim jest prawo do odliczenia podatku naliczonego, może nastąpić tylko w ściśle określonych przypadkach, do których należą m.in. nadużycia oraz nieprawidłowości ze strony podatnika, a w konsekwencji nieświadomy udział w naruszeniu prawa.
Czytaj więcej
Nieodliczony VAT zapłacony po tym jak fiskus wykrył, że faktury stwierdzają czynności niedokonane i mają związek z udziałem w oszustwie nie da kosztu, nawet gdy podatnik nie był tego świadomy.
O potrzebie zdefiniowania pojęcia należytej staranności świadczy również fakt opublikowania w 2018 r. przez Ministerstwo Finansów „Metodyki w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych”. Można w niej wskazać elementy, które w ocenie MF są kluczowe dla zachowania należytej staranności:
- weryfikacja kontrahenta w bazach gospodarczych,
