... i dla planujących przyjazd
Drugi wariant dotyczy ubiegania się o zezwolenie na zatrudnienie osoby, która dopiero ma przybyć do Polski w celu wykonywania pracy sezonowej. W tym przypadku starosta po wpisaniu wniosku o zezwolenie do ewidencji wydaje zaświadczenie o wpisie. Pracodawca ma obowiązek przekazać je cudzoziemcowi.
Dysponując tym zaświadczeniem, cudzoziemiec może wystąpić – we właściwym dla miejsca swojego pobytu polskim konsulacie – o wydanie wizy do Polski dla celów wykonywania pracy sezonowej (wiza D05b). Alternatywnie cudzoziemiec może przedłożyć to zaświadczenie podczas wjazdu do Polski w ramach ruchu bezwizowego jako potwierdzenie celu tego wjazdu.
Samo zezwolenie na pracę sezonową jest wydawane dopiero po wjeździe cudzoziemca na terytorium Polski. Pracodawca ma obowiązek poinformować o wjeździe starostę, składając odpowiednie oświadczenie. Może to zrobić w formie tradycyjnej lub elektronicznej za pośrednictwem portalu praca.gov.pl.
Oświadczenie to pracodawca musi złożyć w ciągu 120 dni od dnia wpisu wniosku do ewidencji. Informuje w nim o dacie zgłoszenia się cudzoziemca do pracy i adresie jego zakwaterowania na terytorium Polski. Dołącza do niego kopię lub skan wszystkich stron paszportu cudzoziemca z zamieszczoną tam wizą (jeśli została wydana) i potwierdzeniem daty wjazdu na terytorium państw obszaru Schengen.
Dopiero po otrzymaniu oświadczenia starosta wydaje zezwolenie na pracę sezonową lub decyzję odmowną w tym przedmiocie. Przy czym dopuszczalne przyczyny odmowy pokrywają się z opisanymi wcześniej.
Maksymalnie 30 dni
Rozpatrzenie sprawy w przedmiocie wniosku o wydanie zezwolenia powinno nastąpić w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia kompletnego wniosku. Dłuższy, 30-dniowy termin (tu chodzi o dni kalendarzowe) jest zastrzeżony dla sytuacji, gdy niezbędne jest postępowanie wyjaśniające.
Przeszłość zapewni pierwszeństwo
W przepisach ustawy o promocji zatrudnienia (...) przewidziano pierwszeństwo rozpatrywania wniosków w odniesieniu do cudzoziemców, którzy w ciągu 5 lat poprzedzających złożenie wniosku o zezwolenie na pracę sezonową pracowali już u danego pracodawcy w związku z takim zezwoleniem. Warunkiem jest jednak, aby dalsza praca była świadczona na podstawie umowy o pracę.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, wnioski spełniające te wymagania powinny być rozpatrywane przed pozostałymi. Ponadto przy ustalaniu pierwszeństwa uwzględniane jest również uprzednie wykonywanie pracy na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy („stare" oświadczenia rejestrowane do końca 2017 r. na podstawie poprzedniego stanu prawnego) – o ile odbywała się ona w zakresie podklas działalności uznawanych obecnie za sezonowe.
Nie trzeba czekać
Zgodnie z przyjętym przez ustawodawcę rozwiązaniem, cudzoziemiec może legalnie pracować już:
- w okresie następującym po złożeniu przez pracodawcę oświadczenia o jego przyjeździe,
- w przypadku osób wcześniej przebywających na terytorium kraju – od dnia złożenia kompletnego wniosku o zezwolenie na pracę sezonową.
Praca w okresie oczekiwania na wydanie zezwolenia powinna się odbywać na warunkach wskazanych odpowiednio w zaświadczeniu o wpisie wniosku do ewidencji lub w samym wniosku. Okres legalnego wykonywania pracy trwa do momentu doręczenia decyzji w przedmiocie zezwolenia. Przy czym w przypadku cudzoziemców już wcześniej przebywających w Polsce, okres ten bez związku z pracą sezonową nie może trwać dłużej niż 30 dni.
Nawet na 3/4 roku
Samo zezwolenie na pracę sezonową może być wydane na maksymalny okres 9 miesięcy w danym roku kalendarzowym. Oznacza to, że poszczególne wnioski można składać również na krótsze okresy.
W przypadku cudzoziemców dopiero przybywających do Polski w celu wykonywania pracy sezonowej (lub przebywających w Polsce na tej podstawie), możliwe jest późniejsze wystąpienie o przedłużenie zezwolenia na rzecz tego samego lub innego pracodawcy, przy zachowaniu limitu łącznego okresu wykonywania pracy sezonowej nieprzekraczającego 9 miesięcy. Takie przedłużenie jest wykluczone w odniesieniu do osób, których pobyt w Polsce odbywa się na podstawie innej niż praca sezonowa. W tym przypadku trzeba wystąpić o nowe zezwolenie. ?
—Klaudia Szczupak
Zadania niekoniecznie zgodne z zezwoleniem
We wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wskazuje się również stanowisko lub rodzaj powierzanej pracy. Mimo to na podstawie wydanego zezwolenia cudzoziemiec może wykonywać każdą pracę sezonową, również inną niż pierwotnie wyszczególniona w udzielonym zezwoleniu.
Tę możliwość należy odróżnić od powierzenia cudzoziemcowi pracy innego rodzaju, przewidzianego w art. 88s ustawy o promocji zatrudnienia (...). Pracą innego rodzaju w rozumieniu tego przepisu jest wyłącznie praca niesezonowa. Co więcej, jest to udogodnienie przewidziane tylko w odniesieniu do cudzoziemców – obywateli jednego z sześciu wskazanych państw i z zastrzeżeniem, że obcokrajowiec będzie nadal otrzymywał wynagrodzenie co najmniej w wysokości określonej w zezwoleniu, a ponadto nie jest pracownikiem tymczasowym. Nie ma przeszkód, aby pracę innego rodzaju powierzyć kilkakrotnie – pod warunkiem nieprzekroczenia łącznej liczby 30 dni w ciągu okresu ważności zezwolenia.
Na zezwoleniu nie koniec obowiązków
Skuteczne uzyskanie zezwolenia na pracę sezonową dla zatrudnianego cudzoziemca nie kończy szeregu obowiązków spoczywających na pracodawcy. Poza koniecznością złożenia oświadczenia z informacją o adresie zamieszkania cudzoziemca i załączenia aktualnej kopii jego paszportu, pracodawca musi również:
- przechowywać kopię ważnego paszportu cudzoziemca przez cały okres wykonywania przez niego pracy,
- przekazać zatrudnionemu jeden egzemplarz zezwolenia na pracę sezonową oraz zaświadczenie o wpisie wniosku do ewidencji,
- zawrzeć z cudzoziemcem pisemną umowę dotyczącą zatrudnienia, przedstawiając mu jej tłumaczenie na język zrozumiały dla tej osoby; treść umowy powinna odpowiadać warunkom zatrudnienia określonym w zezwoleniu na pracę sezonową,
- zgłosić cudzoziemca do ubezpieczeń społecznych na zasadach analogicznych jak w przypadku polskich pracowników, tj. w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy, o ile rodzaj zawartej umowy podlega zgłoszeniu,
- dopełnić obowiązków podatkowych, w szczególności w przedmiocie zaliczek na podatek dochodowy,
- zawrzeć z cudzoziemcem odrębną pisemną umowę najmu lub użyczenia mieszkania, przedstawiając mu jej tłumaczenie na język dla niego zrozumiały – dotyczy to zatrudnienia cudzoziemca, który wjechał do Polski w celu wykonywania pracy sezonowej, któremu pracodawca zapewnia zakwaterowanie.
Zdaniem autorki
Klaudia Szczupak, prawnik, Konieczny, Wierzbicki Kancelaria Radców Prawnych Spółka Partnerska
Na szczególną uwagę zasługuje jeszcze jedno uregulowanie dedykowane zatrudnianiu pracowników sezonowych pochodzących z sześciu wymienionych państw. Chodzi o tzw. wpis wielosezonowy, który umożliwia rejestrację wniosku o zezwolenie na pracę sezonową do ewidencji na 3 kolejne lata kalendarzowe z góry. Skorzystanie z tego ułatwienia jest uwarunkowane niezaleganiem przez pracodawcę z uiszczaniem należnych składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczek na podatek dochodowy w związku z zatrudnianiem danego cudzoziemca. Dodatkowo, wpis wielosezonowy ze swej istoty ma służyć kontynuowaniu nawiązanej wcześniej współpracy. Wymaga się, aby występujący o niego podmiot powierzał pracę danemu cudzoziemcowi na podstawie zezwolenia na pracę sezonową już wcześniej w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o ten wpis. Niestety w tym przypadku, odmiennie niż w zakresie pierwszeństwa rozpatrywania wniosków, wcześniejsza praca na podstawie „starych" oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy nie jest uwzględniana. Zatrudniając cudzoziemca na podstawie wpisu wielosezonowego należy w każdym kolejnym roku kalendarzowym złożyć oświadczenie o zgłoszeniu się cudzoziemca do pracy celem uzyskania nowego zezwolenia.