Groźny deficyt kompetencji cyfrowych. Polska w ogonie UE

Podczas gdy w całej Unii już prawie 56 proc. osób w wieku 16–74 lat ma co najmniej podstawowe kompetencje cyfrowe, w Polsce ten odsetek lekko przekracza 44 proc. – wynika z najnowszych danych Eurostatu. Lepiej od nas wypadają nie tylko rozwinięte kraje zachodniej Europy, na czele z Holandią (prawie 83 proc.), ale też wiele państw naszego regionu, w którym najwyższy wskaźnik cyfrowych umiejętności na poziomie podstawowym mają Czesi (69 proc.).

Cyfrowi tubylcy?

Jak zaznacza w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, ekonomistka z Uniwersytetu Warszawskiego, niepokojący jest szczególnie wynik w dwóch skrajnych grupach – wśród młodych Polaków w wieku 16–19 lat i wśród osób w wieku okołoemerytalnym (55–64 lata). Co prawda w młodym pokoleniu wskaźnik podstawowych kompetencji cyfrowych wyraźnie przewyższa krajową średnią (sięga 58 proc.), ale jak na pokolenie tzw. cyfrowych tubylców (z ang. digital natives) i w porównaniu z innymi krajami Unii jest niepokojąco niski.

Czytaj więcej

Wynagrodzenia

Biedronka podniesie pensje znacznie powyżej inflacji

Ponad 65 tysięcy pracowników sieci Biedronka czekają podwyżki już od stycznia. A po drodze dostaną jeszcze świąteczne prezenty.

W całej Unii ponad dwie trzecie młodych ludzi w wieku 16–19 lat mają podstawowe kompetencje cyfrowe, a w wielu krajach przekracza 80 proc. (w Czechach ponad 92 proc.). Z kolei w starszym pokoleniu, przy unijnej średniej na poziomie 44 proc., w Polsce udział osób, które radzą sobie w coraz bardziej technologicznym świecie, nie przekracza jednej czwartej.

Pogłębiająca się luka

Oznacza to, że trzem czwartym Polaków 55+ bez podwyższenia kompetencji cyfrowych będzie coraz trudniej utrzymać się na rynku pracy. Jednocześnie będą się pogłębiać kadrowe problemy firm, wśród których już teraz 72 proc. narzeka w badaniu agencji zatrudnienia ManpowerGroup na niedobór talentów w potrzebnych kompetencjach.

Jak zwraca uwagę prof. Jacek Męcina, wykładowca UW i doradca zarządu Konfederacji Lewiatan, zbyt niski poziom kompetencji technologicznych to jedna z podstawowych barier hamujących w ostatnich latach transformację cyfrową polskich przedsiębiorstw. Tym bardziej że po pandemii gwałtownie przyspieszyły zmiany technologiczne w biznesie. Aż 82 proc. firm w Polsce przyznaje, że pandemia Covid-19 przyczyniła się do znacznego wzrostu zapotrzebowania na umiejętności cyfrowe – wynika z niedawnego raportu Konfederacji Lewiatan.

Jej ekspert ds. kompetencji i kwalifikacji Sławomir Szymczak zwraca uwagę, że w ostatnich latach widać rosnącą lukę między kompetencjami pracowników a oczekiwaniami pracodawców, dla których coraz ważniejsze są umiejętności technologiczne, w tym umiejętności korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji.

Jak wynika z badania Randstad, już 30 proc. pracowników ma zawodowo kontakt z robotami, AI i automatyzacją.

Wykluczeni pracownicy

Z badania Konfederacji Lewiatan wynika, że luka między potrzebami firm a kompetencjami pracowników coraz bardziej daje się we znaki firmom z sektora MŚP, które mają bardziej ograniczone zasoby i dopiero zaczynają dopasowywać się do zmian. Mniejszym firmom jest też trudniej stosować jedną z najbardziej preferowanych (ale kosztownych) strategii uzupełniania niedoborów kompetencyjnych przez firmy – czyli zatrudnianie nowych pracowników z odpowiednimi umiejętnościami. Deficyt poszukiwanych kandydatów zmusza część firm do reskillingu, czyli przekwalifikowania pracowników.

Z badań Eurostatu wynika, że prawie co czwarta z firm zatrudniających co najmniej dziesięciu pracowników szkoliła ich w zeszłym roku z kompetencji cyfrowych. To wynik powyżej unijnej średniej (22,4 proc.), którą podwyższały kraje skandynawskie. Tam ponad jedna trzecia firm inwestowała w cyfrowe umiejętności załogi.