TSUE: od działek zabranych pod drogę wywłaszczony zapłaci podatek

Przeniesienie własności gruntu rolnego w trybie wywłaszczenia za odszkodowaniem podlega VAT, jeżeli właściciel jest rolnikiem – podatnikiem VAT – i działa w takim charakterze. I to nawet gdy nie prowadzi działalności w zakresie obrotu nieruchomościami ani nie zmierzał do transakcji.

Publikacja: 12.07.2024 09:28

TSUE: od działek zabranych pod drogę wywłaszczony zapłaci podatek

Foto: Adobe Stock

Tak uznał w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Wyrok zapadł w polskiej sprawie, która została zainicjowana przez Naczelny Sąd Administracyjny. Wątpliwości pojawiły się w jednym ze sporów o interpretację. Konkretnie chodziło o podatkowe skutki wywłaszczenia za odszkodowaniem u rolnika zarejestrowanego jako podatnik VAT. Mężczyzna nabył grunt w celu powiększenia swojego gospodarstwa, ale po pewnym czasie część działek została wywłaszczona pod inwestycje drogowe. Pierwotne nabycie nie podlegało ani opodatkowaniu, ani odliczeniu VAT.

Sam fakt bycia podatnikiem VAT nie stanowi koniecznej przesłanki opodatkowania transakcji VAT

NSA powziął wątpliwość, czy art. 9 ust. 1 w związku z art. 14 ust. 2 lit. a dyrektywy nie stoją na przeszkodzie temu, aby uznać, że rolnik będący podatnikiem VAT na zasadach ogólnych, który dokonuje przeniesienia własności działki na rzecz Skarbu Państwa (w trybie wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie w związku ze zmianą jej przeznaczenia na cele nierolnicze), musi rozliczyć VAT. I to tylko dlatego, że działka była wykorzystywana dla celów działalności rolniczej podlegającej opodatkowaniu VAT.

Jak bowiem zauważył NSA, w świetle naszego orzecznictwa sam fakt bycia podatnikiem VAT nie stanowi koniecznej przesłanki opodatkowania transakcji VAT. Niezbędne jest też działanie w charakterze podatnika VAT w ramach konkretnej transakcji wchodzącej w zakres działalności gospodarczej. Tymczasem w spornej sprawie skarżący nie prowadził działalności w zakresie obrotu nieruchomościami.

Co orzekł TSUE

TSUE uznał jednak, że w takim przypadku jest VAT. Jego zdaniem w przypadku rolnika, który jest podatnikiem VAT i działa w takim charakterze, transakcja przeniesienia własności działek gruntu rolnego w trybie wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie powinna podlegać opodatkowaniu. I to nawet jeśli rolnik nie prowadzi żadnej działalności w zakresie obrotu nieruchomościami i nie podjął żadnych działań w celu takiego przeniesienia.

Trybunał zauważył, że podatnik w rozumieniu dyrektywy VAT działa w tym charakterze zasadniczo jedynie wówczas, gdy czyni to w ramach swej działalności. Niemniej to ostatnie kryterium jest spełnione, gdy podatnik przenosi własność nieruchomości wykorzystywanych do tej szeroko rozumianej działalności.

Sygnatura akt: C‑182/23

Tak uznał w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Wyrok zapadł w polskiej sprawie, która została zainicjowana przez Naczelny Sąd Administracyjny. Wątpliwości pojawiły się w jednym ze sporów o interpretację. Konkretnie chodziło o podatkowe skutki wywłaszczenia za odszkodowaniem u rolnika zarejestrowanego jako podatnik VAT. Mężczyzna nabył grunt w celu powiększenia swojego gospodarstwa, ale po pewnym czasie część działek została wywłaszczona pod inwestycje drogowe. Pierwotne nabycie nie podlegało ani opodatkowaniu, ani odliczeniu VAT.

Pozostało 80% artykułu
Nieruchomości
Posiadaczy starych kominków czeka kara lub wymiana. Terminy zależą od województwa
W sądzie i w urzędzie
Prawo jazdy nie do uratowania, choć kursanci zdali egzamin
Prawo karne
Przerwanie wałów w Jeleniej Górze Cieplicach. Jest stanowisko dewelopera
Prawo dla Ciebie
Pracodawcy wypłacą pracownikom wynagrodzenie za 10 dni nieobecności
Materiał Promocyjny
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Prawo pracy
Powódź a nieobecność w pracy. Siła wyższa, przestój, czy jest wynagrodzenie