Uparty obdarowany zapłaci podatek, bo nie chciał pokazać wydruku z konta

Fiskus ma prawo żądać od obdarowanego, który chce skorzystać z pełnego zwolnienia potwierdzenia, że darowizna trafiła na konto. Nie wystarczy, że podatnik w zgłoszeniu wskazuje na przekazanie jej przelewem bankowym.

Publikacja: 15.06.2024 17:30

Uparty obdarowany zapłaci podatek, bo nie chciał pokazać wydruku z konta

Foto: Fotorzepa, Ryszard Waniek

Nieznajomość prawa szkodzi. Czasem podatnikowi może zaszkodzić też upieranie się, że zna się na przepisach lepiej niż fiskus. Potwierdza to przypadek podatnika, który właśnie przegrał przed Naczelnym Sądem Administracyjnym spór o prawo do nielimitowanego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Konkretnie chodziło o ulgę dla darowizny. Podatnik dostał od siostry przelew na 40 tys. zł. Ponieważ była to darowizna od najbliższej rodziny, w grę wchodziło nielimitowane zwolnienie z podatku dla tzw. zerowej grupy przewidziane w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Obdarowany zgłosił jej nabycie w wymaganym sześciomiesięcznym terminie. Schody zaczęły się, gdy fiskus zaczął bliżej przyglądać się jego deklaracji SD-Z2. Wynikało z niej, że podatnik jako rodzaj dokumentu potwierdzającego nabycie zaznaczył „inny dokument”, a jako sposób przekazania środków podał „rachunek bankowy”, wskazując bank PKO BP.

Warunki pełnego zwolnienia z podatku od darowizny

Fiskus wezwał obdarowanego do przedstawienia potwierdzenia przelewu. Ten jednak mimo wielokrotnego ponawiana żądania żadnych dokumentów potwierdzających wpływ pieniędzy przekazanych przez darczyńcę na jego konto nie przedstawił. W tej sytuacji urzędnicy uznali, że podatnik nie spełnia warunków do skorzystania ze zwolnienia dla zerowej grupy i podliczyli go podatkowo według zasad dla I grupy na 1500 zł.

Podkreślili, że to obdarowany ma obowiązek udokumentowania otrzymania darowizny i od jego zachowania uzależnione jest to, czy uzyska zwolnienie czy nie. Z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jasno bowiem wynika, że gdy darowizna jest w pieniądzach dla skorzystania ze zwolnienia konieczne jest udokumentowanie ich otrzymania. A fiskus jest uprawniony do weryfikacji, czy spełnione zostały wszystkie ustawowe warunki, w tym żądania stosownych dowodów.

Czytaj więcej

Darowizny od rodziny zwolnione z podatku

Podatnik z utratą ulgi się nie pogodził. Przekonywał, że darowiznę od siostry dostał na konto. Potwierdzenie z bankowości elektronicznej ma, ale nie musi go przedstawiać fiskusowi, bo udokumentowanie to nie to samo co przedłożenie. Żaden bowiem przepis prawa podatkowego nie daje fiskusowi podstawy do żądania od zgłaszającego nabycie środków pieniężnych od rodzeństwa, przedstawienia przelewu. A zgodnie z konstytucją nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

Jaki dowód musi potwierdzać przekaz darowizny

Te tłumaczenia nie przekonały Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy. Nie zgodził się, że wystarczającym dowodem przekazania środków na konto było zaznaczenie w SD-Z2 opcji „inny dokument” i pola „rachunek bankowy”, ze wskazaniem banku. I owszem dowód taki może mieć papierową formę z e-bankowości. Nie rozumiał jednak, dlaczego mimo twierdzenia, że skarżący choć z „bankowości elektronicznej” pobrał i wydrukował potwierdzenie operacji, to go nie przedstawił.

Czytaj więcej

"Pusty" formularz nie pozbawia prawa do ulgi w podatku od spadków i darowizn

Racji podatnikowi nie przyznał też NSA. Przypomniał, że jednym z warunków do skorzystania ze spornego zwolnienia jest udokumentowanie przekazania darowizny. Chodzi o wykazanie transferu majątku od darczyńcy do obdarowanego. I jak tłumaczył sędzia NSA Dominik Gajewski, jest to obowiązek adresowany do obdarowanego. Skarżący dowodu na przekazanie mu środków nie przedłożył. Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: III FSK 925/22

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Konrad Piłat, doradca podatkowy w kancelarii KNDP Kolibski Nikończyk Dec&Partnerzy


Gdy zgłasza się do mnie osoba, która po raz pierwszy uczestniczy w kontroli lub postępowaniu podatkowym, zwykle zaczynam od wyjaśnienia, że prawo podatkowe to nie prawo karne. Nie obowiązuje zasada domniemania niewinności, tylko zasada prawdy obiektywnej. W praktyce oznacza to, że podatnik powinien udowodnić, że jego rozliczenia są prawidłowe. W tym celu może nie tylko przedstawiać dokumenty, ale także występować z wnioskami dowodowymi, np. o przesłuchanie świadka. Bez aktywnego udziału podatnika niemal nie ma szans na wygranie sporu z fiskusem. Co prawda z art. 122 ordynacji podatkowej wynika, że organ podatkowy jest gospodarzem postępowania i podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, ale jednym z tych działań jest wzywanie podatnika do przedstawienia dowodów będących w jego posiadaniu. 
 

Nieznajomość prawa szkodzi. Czasem podatnikowi może zaszkodzić też upieranie się, że zna się na przepisach lepiej niż fiskus. Potwierdza to przypadek podatnika, który właśnie przegrał przed Naczelnym Sądem Administracyjnym spór o prawo do nielimitowanego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Konkretnie chodziło o ulgę dla darowizny. Podatnik dostał od siostry przelew na 40 tys. zł. Ponieważ była to darowizna od najbliższej rodziny, w grę wchodziło nielimitowane zwolnienie z podatku dla tzw. zerowej grupy przewidziane w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Obdarowany zgłosił jej nabycie w wymaganym sześciomiesięcznym terminie. Schody zaczęły się, gdy fiskus zaczął bliżej przyglądać się jego deklaracji SD-Z2. Wynikało z niej, że podatnik jako rodzaj dokumentu potwierdzającego nabycie zaznaczył „inny dokument”, a jako sposób przekazania środków podał „rachunek bankowy”, wskazując bank PKO BP.

Pozostało 80% artykułu
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Edukacja i wychowanie
Jedna lekcja religii w szkołach, dwie w przedszkolach i grupy międzyszkolne. Jest projekt zmian
Prawo dla Ciebie
Nowy obowiązek dla właścicieli psów i kotów. Znamy szacowany koszt
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw