W expose Donalda Tuska usłyszeliśmy o tym, że nowa większość zamierza „szybko i bezwzględnie przywrócić rządy prawa”, rozliczyć osoby, które „gwałciły konstytucję”. Sprawiedliwość ma dosięgnąć m.in. tych, którzy niszczyli najważniejsze instytucje, którzy sprawując władzę wykonywali polecenia bliżej nieokreślonego ośrodka decyzyjnego, nie ponoszącego odpowiedzialności za swoje działania (wszyscy się domyślamy, że chodzi o kierownictwo Prawa i Sprawiedliwości, a konkretniej: Jarosława Kaczyńskiego).
Gwarantem przywracania praworządności w wymiarze sprawiedliwości i jego odpartyjnienia ma być prof. Adam Bodnar, niegdyś twarz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, potem rzecznik praw obywatelskich, dziś senator. Jak podkreślał Tusk – człowiek niezależny i dzięki temu mający zadbać o niezależność prokuratury, jako minister sprawiedliwości i zarazem prokurator generalny.
Czytaj więcej
Exposé Donalda Tuska w części dotyczącej praworządności było dość oszczędne w konkrety. Jednak pokazuje dużą determinację nowego premiera w „przywracaniu praworządności” i rozliczeniu PiS, choć nie wiemy, jakimi metodami ten cel chce zostać osiągnięty.
Nikt nie będzie szukał zemsty, ale, jak to ujął nowy premier, przecież sąd, który skazuje złodzieja, nie mści się, tylko wymierza sprawiedliwość. Wyraźnie wybrzmiała zatem wola rozliczenia ludzi, którzy zdemolowali sądownictwo i doprowadzili do jego zapaści. Jak jednak to uzdrawianie będzie wyglądać w praktyce? Tego wciąż nie wiemy. Tusk przywołał słowa Romualda Traugutta, który w trakcie Powstania Styczniowego przekonywał, iż „Nie dojdziemy do wolności przez łamanie prawa, ale przez jego przestrzeganie”.
Sęk w tym, że pomysłów na przywracanie praworządności bez jej naruszania jest dziś wiele. Eksperci różnią się w ocenach, które działania chociażby mające skutkować usunięciem tzw. dublerów z Trybunału Konstytucyjnego czy cofnięciem awansów sędziom stającym do konkursów przeprowadzanych w ostatnich latach przez Krajową Radę Sądownictwa, będą dopuszczalne i dodatkowo nie pogłębią prawnego chaosu.
