Utworzenia zakładu podatkowego, który funkcjonuje w Konwencji Modelowej OECD, umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz podatkach bezpośrednich, nie należy utożsamiać ze stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej. To drugie pojęcie zostało zdefiniowane na potrzeby podatków pośrednich, w szczególności ustalania miejsca świadczenia w przypadku transgranicznego świadczenia usług.
Jest zasada...
Co do zasady usługi świadczone przez podatnika mającego siedzibę w kraju A na rzecz podatnika mającego siedzibę w kraju B (tzw. B2B) podlegają opodatkowaniu w państwie, w którym siedzibę ma usługobiorca (tu: kraj B). Usługi świadczone przez podatnika mającego siedzibę w kraju A na rzecz podmiotów niebędących podatnikami (m.in. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, fundacji zajmującej się działalnością statutową) z kraju B (tzw. B2C) są opodatkowane w państwie, gdzie usługodawca ma siedzibę (tu: kraj A).
...i wyjątek
Jeden z wyjątków dotyczy sytuacji, w której usługi są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej lub ze stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które to miejsca znajdują się w innym miejscu niż siedziba działalności gospodarczej >patrz ramka. W takiej sytuacji miejscem świadczenia, a tym samym opodatkowania, usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy (w przypadku świadczenia B2B) lub usługobiorcy (w przypadku świadczenia B2C).
Tylko przez pewien czas
W praktyce liczne wątpliwości pojawiają się w sytuacji, gdy podatnik utrzymujący w innym państwie zarówno personel, jak i infrastrukturę, w tym techniczną, świadczy usługi wprawdzie stale, ale jedynie przez określony czas (np. przez kilka miesięcy, rok, dwa lata), celem wykonania jednorazowego zlecenia (dostawy urządzenia z montażem, wykonania prac budowlanych, nadzoru and robotami budowlanymi), bez zamiaru kontynuacji lub z zamiarem, ale w przyszłości i bez konkretnego kolejnego zlecenia. Ani przepisy krajowe, ani unijne nie wskazują, przez jaki minimalnie okres muszą być ulokowane zasoby personalne i techniczne na terytorium innego państwa, aby można było mówić o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej.
Pewne jest, że powstanie zakładu podatkowego nie przesądza automatycznie o tym, że zostało ustanowione stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT i vice versa. W wielu przypadkach może się tak zdarzyć, ale nie zawsze.