Kidawa-Błońska: Żyjemy w kraju, w którym upadły zasady, a rządzący są bezkarni

Plus Minus: Jak się zaczęła pani przygoda z polityką?

Polityka od zawsze była obecna w moim rodzinnym domu, ale moje zaangażowanie ma początki w samorządzie warszawskim. Zaczęłam działać społecznie, bo chciałam rozwiązywać problemy w moim najbliższym otoczeniu. Stwierdziłam, że potrzebuję do tego odpowiednich narzędzi. Wówczas zdecydowałam się kandydować do Rady Warszawy, bo uważałam, że dzięki temu uda mi się załatwić wiele spraw ważnych dla mojej dzielnicy. Nie udało mi się dostać za pierwszym razem, ale nie poddałam się i drugie podejście okazało się skuteczne. Po jakimś czasie uznałam, że chcę zrobić więcej. Wyjść poza ten szczebel lokalny, który daje ograniczone możliwości. Postanowiłam wystartować w wyborach do Sejmu głównie po to, by zaangażować się w sprawy kultury. Miałam takie przekonanie, że politycy nie doceniają jej roli, za mało interesują się problemami twórców. Miałam wyobrażenie, że gdy zostanę posłanką, to z łatwością uda mi się przeprowadzić w tym obszarze wiele pozytywnych zmian. I szybko zderzyłam się ze ścianą, bo moje pomysły to jedno, przekonanie do nich innych to drugie, a przeprowadzenie ich przez Sejm to jeszcze inna sprawa. Każda wiązała się z wieloma trudnościami. Zatem w pierwszej kolejności musiałam się nauczyć pokory i cierpliwości.

Mandat poselski zdobyła pani w 2005 roku. Pamięta pani tamtą kampanię?

Moją pierwszą kampanię pamiętam doskonale, a zwłaszcza jej początki. Zaproponowano mi 11. miejsce na liście. Zgodziłam się, bo uważałam, że choć nie jest to miejsce, z którego się dostanę, to będę wspierać liderów listy. Chciałam zaangażować się w ich kampanię. Ale moje podejście to był absolutny błąd często popełniany przez debiutantów na listach. To znaczy, nie wierzą w swoje szanse. Któregoś dnia usłyszałam od moich przyjaciółek: „Słuchaj, najtrudniejsze jest znalezienie się na liście, a skoro ty już na niej jesteś, to pracuj na swoją rzecz, zrób tak, żeby ludzie wiedzieli, że kandydujesz, bo kolejność na liście nie ma znaczenia”. Zmieniłam podejście i zdobyłam mandat z 11. miejsca. Dziś opowiadam tę historię jako lekcję dla wszystkich, którzy uważają, że są jakieś miejsca biorące i tylko one dają gwarancję zwycięstwa.

W kampanii 2005 roku wszyscy mówili o moralnej sanacji życia publicznego, którego miał dokonać tzw. PO–PiS.

Ja tak nie twierdziłam. Byłam przekonana, że do tej koalicji nie dojdzie. W Radzie Warszawy też na początku wydawało się, że będziemy działać wspólnie na rzecz miasta. Bardzo szybko okazało się, że to złudzenia. PiS miało zupełnie inny pomysł na politykę. Lech Kaczyński był wtedy prezydentem Warszawy i miał wokół siebie silną grupę polityków PiS, z którymi naprawdę nie sposób było wspólnie coś zrobić. Z tymi doświadczeniami wiedziałam, że ta nadzieja jest płonna. Przekonywałam, że nic z tego nie będzie. Wtedy usłyszałam, że jestem nowa w polityce i się nie znam. Wiemy, jak to się skończyło. A mi przyznano rację.

A konkretnie o co chodziło? Różnice programowe były zbyt duże?

Chodziło przede wszystkim o wartości, o kwestię mentalności i podejścia do polityki. Oni stale powtarzali: „tylko my mamy rację, bo mamy większość”. Czyli zupełnie tak jak dziś – podejście z pozycji siły. Nie było płaszczyzny do współpracy.

Gdy weszła pani do Sejmu, w warszawskich strukturach PO doszło do usunięcia z partii kilku ważnych polityków z Pawłem Piskorskim na czele, który przez wiele lat był szefem warszawskich struktur PO. Pani go zastąpiła na tym stanowisku.

Uważam, że po przejęciu przeze mnie kierownictwa rozpoczął się dobry czas dla warszawskich struktur Platformy.

Czytaj więcej

Plus Minus

Andrzej Olechowski: Nie jestem optymistą, jeśli chodzi o szybkie wygaszenie inflacji

Boimy się, że gospodarka przestanie rosnąć. A to nie odpowiada aspiracjom Polaków, bo staramy się dogonić Zachód pod względem dochodów. 30 lat temu nikogo nie goniliśmy. Po prostu wydostawaliśmy się z czarnej dziury. Rozmowa z Andrzejem Olechowskim, ekonomistą, ministrem finansów w rządzie Olszewskiego

W jakim sensie?

Chociażby w takim, że o wewnętrznych sprawach w warszawskiej PO nie czytaliśmy w mediach. W tym czasie bardzo dobrze układała się współpraca z samorządem, wszyscy byli nastawieni entuzjastycznie do pracy. Warszawa rozwijała się wspaniale. Wygrywaliśmy wybory za wyborami. Działo się naprawdę wiele i dobrze wspominam ten czas.

Miałam wrażenie, że on miał żal, że tak lekko weszła pani w jego buty w warszawskiej PO.

Zawsze powtarzam, że PO to partia demokratyczna, w której ważną rolę odgrywają wybory. Wystartowałam w nich i je wygrałam, przejęłam struktury i zaczęłam pracę. Myślę, że w drugą stronę zadziałałoby to tak samo.

Pod koniec rządu Donalda Tuska została pani rzeczniczką prasowa rządu. Jak pani to wspomina?

Rola rzecznika jest jedną najtrudniejszych w polityce. Bo gdy polityk wypowiada się w swoim imieniu, to konsekwencje tych słów idą przede wszystkim na jego konto. A słowa rzecznika rządu idą na konto rządu. To ogromna odpowiedzialność. Dlatego mówi się, że rzecznik cieszy się zarówno wtedy, gdy otrzymuje tę rolę, ale także, gdy kończy swoją pracę na tym stanowisku. To był czas wytężonej pracy, bardzo intensywny. Jednocześnie praca z premierem Tuskiem była niezwykle ciekawa. Mogłam z bliska obserwować prawdziwą politykę. Donald Tusk był bardzo wymagającym szefem, ale zarazem martwił się, gdy ktoś pracował w urzędzie do późnych godzin. Sam zaczynał pracę bardzo wcześnie i kończył w nocy. Najbardziej zapamiętałam nasze rozmowy o książkach i filmach. To był też czas, gdy musiałam znać wyniki meczów, skoków narciarskich i wyścigów kolarskich. Sentyment do skoków mi pozostał. Dziś wspominam ten czas przede wszystkim jako wielkie wyzwanie, które bardzo dużo mnie nauczyło.

Co było wydarzeniem kluczowym w pani pracy rzecznika rządu Donalda Tuska?

Najtrudniejszym momentem była sprawa nielegalnych nagrań z restauracji Sowa i Przyjaciele. Dobrze pamiętam ważną i jednocześnie trudną konferencję prasową premiera tuż przed długim weekendem. Miałam plany wyjazdowe, ale nawet nie zdążyłam wyjść z Kancelarii, gdy dostałam telefon: „Nigdzie nie jedziesz”. Mój mąż czekał na mnie na lotnisku i tam dowiedział się, że wyjazd został odwołany.

Chodzi o tę słynną konferencję, podczas której Monika Olejnik powiedziała do Donalda Tuska: „całe środowisko dziennikarskie jest przeciwko panu”?

Podczas tej konferencji po stronie dziennikarzy pojawiły się wielkie emocje. Nie było racjonalnej oceny tego, co dokładnie się wydarzyło. To był doskonały przykład, jak emocje wpływają na politykę i zmieniają wszystko.

To było po tym, gdy ABW próbowała siłą przejąć komputery tygodnika „Wprost”. Może to była przyczyna niechęci? A ciekawa jestem, jak ocenialiście tę aferę zaraz po jej wybuchu?

Nie da się ukryć, że taśmy spowodowały dużą destabilizację na scenie politycznej i skrzywdziły wielu ludzi. Jaki był największy grzech nagranych? Że mówili nieparlamentarnym językiem. Kwestią kluczową było to, by ludzie zrozumieli, co tak naprawdę się stało. To osoby podsłuchujące złamały prawo, a nie podsłuchiwane. Te osoby, które stworzyły nagrania, a potem zbudowały do tego określoną narrację z pomocą m.in. tych dziennikarzy, którzy dziś przyczynili się do zniszczenia mediów publicznych. Całe ostrze krytyki skierowane było na polityków naszego rządu. A czym wobec dzisiejszych afer PiS jest zarzucanie jedzenia ośmiorniczek? Wtedy nie zwracano uwagi na tych, którzy złamali prawo i doprowadzili do politycznej destabilizacji kraju.

Donald Tusk mówił, że scenariusz tej afery jest cyrylicą pisany, czyli sugerował, że nagrania wykonano na zlecenie Rosjan.

Ciągle uważam tę tezę za prawdopodobną. Taśmy doprowadziły do poważnego kryzysu w państwie. Proszę zauważyć, że dziś afery PiS nie wzbudzają takiego oburzenia. A przecież są bardzo poważne. Ludzie są oswojeni z takimi działaniami. Mamy dziś aferę e-mailową Michała Dworczyka, widzimy, w jaki chory i zdemoralizowany sposób działa nasze państwo, i to nie robi na ludziach większego wrażenia. Wtedy za niecenzuralne słowa można było stracić stanowisko w rządzie, a teraz nikt nie ponosi konsekwencji za prawdziwe przewinienia. Przeszliśmy bardzo nieciekawą drogę. Żyjemy w kraju, w którym upadły zasady, prawo nie działa, rządzący są bezkarni, a takie słowa jak prawda, honor i wstyd straciły znaczenie.

Krótko po aferze taśmowej Donald Tusk odszedł z rządu. Czy jako rzeczniczka wiedziała pani wcześniej o jego planach?

Wiedziałam, że toczą się rozmowy o objęciu przez premiera Tuska funkcji przewodniczącego Rady Europejskiej, zatem zakładałam taką możliwość. Czułam dumę, że polski polityk może objąć najwyższą w historii funkcję w Unii Europejskiej. Wiedziałam też, że to ogromna szansa dla Polski, by nasz kraj odgrywał znacząca rolę w Europie. Choć muszę też przyznać, że miałam pewne obawy, jak poukładamy naszą formację. Były oczywiście pytania „co dalej”. Wielu to nurtowało.

A czy była pani zaskoczona, że Ewa Kopacz została namaszczona na stanowisko premiera i szefową PO?

Nie. Ewa Kopacz to bardzo sprawna polityk. Zawsze blisko współpracowała z premierem Tuskiem. Podjęła się trudnego zadania i w tym bardzo krótkim okresie, bo pełniła urząd premiera przez rok, wykonała dobrą robotę. Zwłaszcza że był to bardzo trudny dla naszej formacji moment. Zbliżały się wybory, a nasze szanse na zwycięstwo słabły. Ważne było to, by zdobyć jak najwięcej mandatów. Kampania była zacięta.

Dlaczego zaczęliście się spodziewać, że wybory parlamentarne mogą być dla was przegrane?

Po pierwsze, to był ósmy rok naszych rządów. Po tak długim okresie wyborcy zaczynają szukać czegoś nowego. Po drugie, wiedzieliśmy, że zwycięstwo będzie trudne wobec populizmu, który zaczął uprawiać PiS. Oni nie mieli zahamowań, jeśli chodzi o składane obietnice. Wszystko obiecali wszystkim. I to natychmiast. Mówili o Polsce w ruinie, która okazała się ich wyborczą obietnicą. Skala populizmu była ogromna. Przekonało to większość wyborców.

Ale chyba momentem zwrotnym była przegrana Bronisława Komorowskiego w wyborach prezydenckich?