Tomasz Pietryga: Smoleńsk jeszcze długo będzie dzielił Polaków. Co dalej ze śledztwem?

Dobrze, że śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej zostało przedłużone. Inaczej znowu część społeczeństwa miałaby poczucie, że ktoś próbuje coś ukryć. Teraz jednak będzie w tym śledztwie mniej presji i politycznych nacisków.

Publikacja: 10.04.2024 18:08

Lotnisko Smoleńsk-Siewiernyj

Lotnisko Smoleńsk-Siewiernyj

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

14. rocznica katastrofy smoleńskiej jest pierwszą od ośmiu lat, która obchodzona jest bez wielkiej pompy i państwowych honorów. Jedynie Sejm symbolicznie uczcił jej ofiary, ale doszło do zgrzytu, bo marszałek Szymon Hołownia wśród ofiar katastrofy nie wymienił prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i pierwszej damy. Po przegranych wyborach przez PiS trudno było oczekiwać, że nowa rządząca koalicja będzie jakoś szczególnie celebrować tę datę. Katastrofa smoleńska stała się główną osią podziału polskiego społeczeństwa i towarzyszącego mu konfliktu politycznego. Ten podział nie dotyczył tylko polityków, ale również rodzin, znajomych i bliskich. W polskiej rzeczywistości ten znak identyfikacyjny pozostanie widoczny jeszcze przez długi czas.

Czytaj więcej

14. rocznica katastrofy smoleńskiej. Sejm uczcił ofiary, Szymon Hołownia pouczył posłów

Dzieje się tak, mimo że podejście do katastrofy smoleńskiej nie wzbudza już takich emocji społecznych jak kiedyś. I nie stanowi paliwa politycznego spajającego wyborców Jarosława Kaczyńskiego, jak to było na początku pierwszej kadencji rządów PiS.

Antoni Macierewicz ośmieszał śledztwo smoleńskie

Jest kilka powodów tego stanu. Przede upływający czas zaciera pamięć i emocje. Drugim powodem jest kompromitacja komisji Antoniego Macierewicza. Jego śmiałe tezy o spisku i zamachu nie znalazły potwierdzenia w faktach. Oczywiście poszukiwanie prawdy zawsze wymaga stawiania hipotez, ale w tym przypadku rewelacje Macierewicza ośmieszały śledztwo smoleńskie, prowadząc je w stronę teorii spiskowych.

Czytaj więcej

Podkomisja smoleńska Antoniego Macierewicza rozwiązana

W pewnym momencie stało się to kłopotliwe nawet dla samych polityków PiS. W 2017 roku, podczas kolejnej rocznicy, Jarosław Kaczyński podziękował Antoniemu Macierewiczowi i cofnął go na drugi plan. Bo jego rewelacje były strawne już tylko dla najtwardszego elektoratu PiS.

Prokuratura daleka od spiskowych tez

W środę prokuratura ogłosiła kolejne przedłużenie śledztwa w sprawie katastrofy, tym razem do końca roku. Zwrócono uwagę na trudności we współpracy z Rosją oraz na to, że trzech rosyjskich wojskowych ze smoleńskiego lotniska jest ściganych listem gończym w związku z zarzutami sprowadzenia katastrofy w ruchu powietrznym. Zespół Śledczy nr 1 powołany przy Prokuraturze Krajowej tuż po przejęciu władzy przez PiS budził ogromne oczekiwania i nadzieje na prawicy. Jednak szybko się okazało, że mimo otwartych szuflad po rządach PO, przychylności całego aparatu władzy i służb, nie znaleziono żadnych nowych dowodów. Co więcej, prokuratorzy mimo presji trzymali się z dala od ustaleń podkomisji smoleńskiej. Ich śledztwo okazało się odporne na pojawiające się od czasu do czasu rewelacje Macierewicza.

Czytaj więcej

Dlaczego doszło do katastrofy smoleńskiej? Jest nowy komunikat prokuratury

Mimo bezprecedensowego zaangażowania sił i środków, międzynarodowego zespołu wybitnych biegłych, eksperymentów kryminalistycznych, setek opinii i ekspertyz oraz przesłuchań ponad 1 tys. świadków i przygotowania blisko 2 tys. tomów akt, prokuratorom nie udało się potwierdzić żadnej z tez, które wskazywałyby na zamach.

Śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej należy doprowadzić do końca

Już w 2022 roku jeden z wycieków z raportu prokuratorskiego jasno stwierdzał: „Na ciałach ofiar katastrofy smoleńskiej nie znaleziono obrażeń, które wskazywałyby na wybuch”. Mimo że próbowano bagatelizować jego wagę, stało się jasne, że prokuratura nie ruszyła w tej sprawie z miejsca. Również polityczne oskarżenia Donalda Tuska czy Radosława Sikorskiego o zdradę dyplomatyczną nigdy nie przełożyły się na czynności procesowe, które zaowocowałyby aktem oskarżenia i postawieniem tych polityków przed sądem.

Skomplikowana sytuacja geopolityczna i wojna w Ukrainie, a także istniejące od samego początku trudności we współpracy z Rosjanami i śledczymi Putina, przeistoczyły się teraz w brak realizacji wniosków procesowych. Perspektywa, że coś się zmieni, wydaje się marna. Niemniej jednak dobrze, że śledztwo prokuratorskie zostało przedłużone i będzie toczyć się bez presji i nacisków. Wszyscy mamy poczucie, że sprawę należy doprowadzić do końca.

14. rocznica katastrofy smoleńskiej jest pierwszą od ośmiu lat, która obchodzona jest bez wielkiej pompy i państwowych honorów. Jedynie Sejm symbolicznie uczcił jej ofiary, ale doszło do zgrzytu, bo marszałek Szymon Hołownia wśród ofiar katastrofy nie wymienił prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i pierwszej damy. Po przegranych wyborach przez PiS trudno było oczekiwać, że nowa rządząca koalicja będzie jakoś szczególnie celebrować tę datę. Katastrofa smoleńska stała się główną osią podziału polskiego społeczeństwa i towarzyszącego mu konfliktu politycznego. Ten podział nie dotyczył tylko polityków, ale również rodzin, znajomych i bliskich. W polskiej rzeczywistości ten znak identyfikacyjny pozostanie widoczny jeszcze przez długi czas.

Pozostało 84% artykułu
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Ministerstwo Efektywności Rządu. Jak poradzi sobie Elon Musk?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Państwo zdemontuje się samo
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Powrotu do kompromisu aborcyjnego nie będzie
Opinie Prawne
Isański, Kozłowski: Wielka mistyfikacja - przepisizm zamiast praw
Materiał Promocyjny
Big data pomaga budować skuteczne strategie
Opinie Prawne
Maciej Gawroński: Nie mnóżmy strażników sztucznej inteligencji
Materiał Promocyjny
Seat to historia i doświadczenie, Cupra to nowoczesność i emocje