Leszek Szaruga nie żyje. Walczył o godność

Leszek Szaruga, poeta, w młodości przedstawiciel Nowej Fali, prozaik, eseista, tłumacz, krytyk literacki, dla którego znamienny był tytuł pracy doktorskiej „Walka o godność”, zmarł w wieku 78 lat.

Publikacja: 16.10.2024 11:11

Leszek Szaruga (1946-2024)

Leszek Szaruga (1946-2024)

Foto: PAP/ Andrzej Rybczyński

Był synem Witolda Wirpszy, poety i tłumacza oraz Marii Kureckiej, pisarki, tłumaczki (wspólnie przetłumaczyli „Doktora Faustusa” Manna, ona przetłumaczyła „Dżumę” Camusa). Laureat Nagrody Kościelskich (1986) i nagrody literackiej „Kultury” (1999).

Leszek Szaruga aresztowany w Marcu'68

Pseudonim Leszek Szaruga poeta przyjął po tym, jak był zatrzymany i aresztowany podczas wydarzeń marcowych w 1968 r. Zaczerpnął go z „Robaków" Marka Nowakowskiego. Wyrzucony ze studiów, potem je dokończył i na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego napisał pracę doktorską „Walka o godność”, pod kierunkiem prof. Ireny Maciejewskiej.

Czytaj więcej

„Jeszcze trochę inne historie”. Wejść w obraz Boscha to fraszka

W latach 70. i 80. był redaktorem pism drugiego obiegu - „Pulsu”, „Wezwania”. Od 1979–1989 współpracował z Radiem Wolna Europa, używając pseudonimów Jan Krajnik, Krzysztof Powoski.

W tym samym czasie podjął współpracę z „Kulturą”, opowiadając za dział poezji. W 1980 roku był jednym z sygnatariuszy apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami. Od końca lat 80-tych przebywał na emigracji.

Znany jest jego wiersz:

„gdy tak siedzimy nad bimbrem /

ojczyzna nam umiera /

gniją w celach koledzy /

wolno się kręci powielacz".

Leszek Szaruga był poetą, powieściopisarzem, wykładowcą uniwersyteckim

Od powrotu do Polski w 2003 r. wykładał w Warszawie, Szczecinie, Częstochowie. Był też wykładowcą Uniwersytetu Szczecińskiego, częstochowskiej WSP, Uniwersytetu Warszawskiego. Był redaktorem pism „Nowaja Polsza” i „Przegląd Polityczny”. Publikował również w „Plus Minus”.

Czytaj więcej

50 lat po Marcu ’68: Debaty, sztuki, wernisaże

Jego pierwszym poetyckim tomem był „Wiersze” z 1980 r., (ostatni tom „Convivo” opublikował w 2023 r.), rok później wydał debiutancką prozę „Pudło”. Na emigracji opublikował tom eseistyczny „Walka o godność. Poezja polska w latach 1939–1988. Zarys głównych problemów” (Berlin Zachodni 1988).

Ukazały się także powieści „Zdjęcie” (2008), „Podróż mego życia” (2010) – to jego proza wspomnieniowa, i „Dane elementarne” (2014); tomy poetyckie - „Nie ma poezji” (1981), „Czas morowy” (1982), „Przez zaciśnięte zęby” (1986), „Mgły” (1987), „Po wszystkim” (1991), „Klucz od przepaści” (1994), „Skupienie” (1996), „Każdy jest kimś” (2000), „Panu Tadeuszowi” (2001), „Mówienia” (2004), „Życiowy wybór” (2006”), „Blag” (2008).

Był synem Witolda Wirpszy, poety i tłumacza oraz Marii Kureckiej, pisarki, tłumaczki (wspólnie przetłumaczyli „Doktora Faustusa” Manna, ona przetłumaczyła „Dżumę” Camusa). Laureat Nagrody Kościelskich (1986) i nagrody literackiej „Kultury” (1999).

Leszek Szaruga aresztowany w Marcu'68

Pozostało 90% artykułu
Literatura
"To dla Pani ta cisza" Mario Vargasa Llosy. "Myślę, że powieść jest już skończona"
Literatura
Zbigniew Herbert - poeta-podróżnik na immersyjnej urodzinowej wystawie
Literatura
Nagroda Conrada dla Marii Halber
Literatura
Książka napisana bez oka. Salman Rushdie po zamachu
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Literatura
Han Kang z Korei Południowej laureatką literackiego Nobla'2024. Jedną powieść pisała w Warszawie