Materiał Polskiego Towarzystwa Pedriatrycznego
Szanowny Panie Premierze,
W związku z nadal nierozwiązanym problemem zbyt łatwego dostępu osób nieletnich do e-papierosów i wyrobów tytoniowych, eksperci medyczni rekomendują pilne wprowadzenie zakazu sprzedaży tych wyrobów w pobliżu szkół, wycofanie z obrotu e-papierosów i wyrobów tytoniowych o aromatach atrakcyjnych dla dzieci (m.in. owoców, słodyczy, gumy balonowej) i rozważenie podniesienia wysokości kar dla sklepów sprzedających wyżej wymienione wyroby osobom poniżej 18 roku życia.
Zgodnie z wynikami badania ankietowego młodzieży PolNicoYouth, opublikowanymi przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH - Państwowy Instytut Badawczy obowiązujący w Polsce od lat zakaz sprzedaży wyrobów nikotynowych osobom nieletnim nie jest przestrzegany. Niemal co drugi nastolatek deklaruje, że samodzielnie kupuje e- papierosy (43,6%) lub papierosy (46,8%) w sklepie, pomimo ustawowego ograniczenia wieku dla zakupu takich używek1. Podobnych danych dostarcza raport Instytutu Badań POLLSTER zrealizowany na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka, który wskazuje, że ponad połowa (56%) nastolatków w wieku 16 i 17 lat kupuje e-papierosy bez przeszkód1.
Biorąc pod uwagę powyższe dane rekomendujemy powrót do zapowiadanej przez Ministerstwa Zdrowia inicjatywy, w ramach której resort planował wycofanie ze sprzedaży rynkowej wszystkich smakowych wariantów e-papierosów i wyrobów tytoniowych, niezależnie od tego czy zawierają nikotynę czy też są jej pozbawione.
Ponadto rekomendujemy wprowadzenie obowiązkowych badań wszystkich płynów wykorzystywanych w e-papierosach pod kątem niedozwolonych substancji chemicznych, w szczególności psychoaktywnych. Nasilenie tego zjawiska zostało odnotowane w tym roku na rynku w USA, gdzie do szerokiej sprzedaży trafiły e-papierosy z nowymi, syntetycznymi związkami psychoaktywnymi, silniejszymi od nikotyny. Spotkało się to ze zdecydowaną reakcją amerykańskiego środowiska medycznego1,1.
Zaproponowane przez Ministra Finansów podwyżki akcyzy dla wszystkich wyrobów zawierających w swoim składzie nikotynę znajdują nasze pełne poparcie. Jednocześnie wyrażamy naszą obawę, że pomimo wyższych cen, niektóre z tych produktów z niedozwolonymi substancjami chemicznymi będą trafiały na polski rynek, jeśli nie zostanie wprowadzony odpowiedni nadzór i obowiązek badania ich przed dopuszczeniem do sprzedaży. Badania te muszą być całkowicie niezależne od producentów i importerów.
Pomimo wielu dotychczasowych starań resortu zdrowia i środowiska medycznego sprzedaż wyrobów zawierających w swoim składzie nikotynę bije w ostatnich kilku latach kolejne rekordy, a ich popularność w szkołach stale rośnie.
Ośrodki naukowe w różnych krajach identyfikują kolejne nowe substancje chemiczne obecne w e-papierosach, ponieważ przepisy regulujące wprowadzanie ich na rynek są dalece niewystraczające1. Co więcej, nawet obowiązujące przepisy nie są egzekwowane. W świetle powyższego, mając na uwadze dobro dzieci i młodzieży i w trosce o ich zdrowie, uważamy, że sytuacja ta wymaga pilnych działań ze strony polskiego rządu.
Ze względu na ponadkrajowy charakter niektórych zagrożeń, kwestia ta wymaga szczególnej uwagi oraz priorytetowego traktowania podczas debaty publicznej w trakcie zbliżającej się polskiej prezydencji w UE.
Prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska,
Prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego
Apel Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego w sprawie ograniczenia dostępu dzieciom i młodzieży do e-papierosów i wyrobów tytoniowych został poparty także przez liczne grono Ekspertów klinicznych.
Pełna lista poparcia dostępna jest na stronie Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego www.ptp.edu.pl
Stanowisko zostało przesłane także do wiadomości:
1. Izabela Leszczyna – Minister Zdrowia
2. Marta Golbik – Przewodnicząca Sejmowej Komisji Zdrowia
3. Beata Małecka – Libera – Przewodnicząca Senackiej Komisji Zdrowia
4. Monika Horna-Cieślak - Rzeczniczka Praw Dziecka
5. Paweł Grzesiowski – Główny Inspektor Sanitarny
Źródła informacji:
1https://pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/Raport-koncowy-26.11.2020-1-po-G-i-po- M.pdf
1https://brpd.gov.pl/2020/12/28/alarmujace-wyniki-badan-e-papierosy-staly-sie-nalogiem- mlodziezy/
1https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/nicotine-like-chemicals-us- vapes-may-be-more-potent-than-nicotine-fda-says-2024-05-29/
1https://www.lung.org/getmedia/2d597ec0-581d-4a1d-a49f-06d58b3e7f19/Tobacco-Partners- Letter-to-FDA-on-nicotine-analog-products-5-29-24.pdf
1Strongin RM, Sharma E, Erythropel HC i wsp. Tobacco Control 2024 Apr. 24. doi:10.1136/tc-2023- 058546
Materiał Polskiego Towarzystwa Pedriatrycznego
