Za pozbawienie szans w przetargu przysługuje odszkodowanie

Krajowe przepisy nie mogą pozbawiać oferenta, który został bezprawnie wykluczony z postępowania przetargowego, odszkodowania za szkodę poniesioną w wyniku utraty możliwości udziału w tym postępowaniu – orzekł TSUE.

Publikacja: 26.06.2024 04:30

Za pozbawienie szans w przetargu przysługuje odszkodowanie

Foto: Adobe Stock

Instytucja zamawiająca na Słowacji ogłosiła przetarg na prace związane z przebudową, modernizacją i budową 16 stadionów piłkarskich. W przetargu tym wzięło udział jedno ze stowarzyszeń. Uznawszy, że stowarzyszenie to nie spełniło wymogów ogłoszenia o zamówieniu, dotyczących w szczególności jego sytuacji ekonomicznej i finansowej, instytucja zamawiająca postanowiła wykluczyć je z postępowania przetargowego. W wyniku postępowania odwoławczego sprawa ostatecznie trafiła do Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej, który uchylił decyzję o wykluczeniu z postępowania.

Skarga i odszkodowanie

W „międzyczasie” przedmiotowe postępowanie przetargowe zostało zakończone poprzez zawarcie umowy ramowej z jedynym oferentem, więc stowarzyszenie wniosło do sądu rejonowego w Bratysławie skargę o odszkodowanie z tytułu szkody poniesionej w wyniku decyzji w sprawie wykluczenia z postępowania przetargowego. Stowarzyszenie twierdziło, że gdyby nie zostało wykluczone ze spornego postępowania, to uzyskałoby to zamówienie, gdyż jego oferta była korzystniejsza niż ta, którą ostatecznie wybrano. Na podstawie opinii biegłego stowarzyszenie domagało się 819 498,10 euro z tytułu utraconych korzyści ze straconego zamówienia, a także odszkodowania w wysokości 2500 euro, odpowiadającego kosztom poniesionym na sporządzenie opinii biegłego.

Czytaj więcej

Przestępstwa przetargowe. Jak zniwelować zagrożenia?

Instytucja zamawiająca twierdziła natomiast, że stowarzyszenie zostało wykluczone po zakończeniu pierwszego etapu postępowania i że ponowne włączenie go do tego postępowania nie doprowadziłoby automatycznie do udzielenia mu zamówienia. Konieczna byłaby bowiem ocena oferty stowarzyszenia, a w szczególności to, czy jego cena nie była rażąco niska. Ponadto instytucja zamawiająca podnosiła, że roszczenie stowarzyszenia nie zostało ustalone w sposób pewny.

Pytanie do Trybunału

W tych okolicznościach sąd rejonowy w Bratysławie postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniami prejudycjalnymi. Jedno z nich dotyczyło zagadnienia: czy praktyka sądu krajowego rozpatrującego spór, którego przedmiotem jest roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej oferentowi niezgodnie z prawem wykluczonemu z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, stosownie do której odmawia się przyznania odszkodowania z tytułu utraconej szansy, jest zgodna z postanowieniami dyrektywy 89/665 z 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (DzU z 1989 r., L 395, s. 33).

TSUE stwierdził m.in., że art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy 89/665 przewiduje, iż państwa członkowskie zapewniają przyznanie odszkodowania podmiotom, które doznały uszczerbku w wyniku naruszenia prawa Unii Europejskiej w dziedzinie zamówień publicznych. Przy braku wskazania odnoszącego się do rozróżnienia różnych kategorii szkody powołany przepis dyrektywy może dotyczyć każdego rodzaju poniesionej szkody, w tym wynikającej z utraty szansy udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia.

Trzy przesłanki

Jak zaznaczył Trybunał, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem jednostki poszkodowane w wyniku naruszenia prawa Unii Europejskiej mają prawo do odszkodowania, jeśli spełnione są trzy przesłanki, a mianowicie:

- naruszony przepis prawa Unii przyznaje prawa jednostkom,

- naruszenie jest wystarczająco istotne oraz

- istnieje bezpośredni związek przyczynowy między tym naruszeniem a szkodą poniesioną przez te jednostki (wyrok z 29 lipca 2019 r., Hochtief Solutions Magyarországi Fióktelepe, C 620/17 i przytoczone tam orzecznictwo).

Ponadto Trybunał wielokrotnie orzekał, że naprawienie szkody wyrządzonej jednostkom wskutek naruszenia prawa UE powinno być adekwatne do poniesionej szkody.

TSUE orzekł, że art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy 89/665 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie krajowym przepisom lub praktyce, które wyłączają co do zasady możliwość uzyskania przez oferenta wykluczonego z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z powodu bezprawnej decyzji instytucji zamawiającej odszkodowania za szkodę poniesioną w wyniku utraty szansy udziału w tym postępowaniu w celu uzyskania danego zamówienia.

Sygnatura sprawy: C 547/22

Instytucja zamawiająca na Słowacji ogłosiła przetarg na prace związane z przebudową, modernizacją i budową 16 stadionów piłkarskich. W przetargu tym wzięło udział jedno ze stowarzyszeń. Uznawszy, że stowarzyszenie to nie spełniło wymogów ogłoszenia o zamówieniu, dotyczących w szczególności jego sytuacji ekonomicznej i finansowej, instytucja zamawiająca postanowiła wykluczyć je z postępowania przetargowego. W wyniku postępowania odwoławczego sprawa ostatecznie trafiła do Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej, który uchylił decyzję o wykluczeniu z postępowania.

Pozostało 86% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Sprawy frankowiczów w sądach – wszystko co musisz wiedzieć
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Praca, Emerytury i renty
Wakacyjne wyjazdy do pracy za granicę. Jak się przygotować?
Prawo pracy
Co przysługuje pracownikom w upały? Czy rodzi to obowiązki podatkowe i składkowe?
Materiał Promocyjny
Mazda CX-5 – wszystko, co dobre, ma swój koniec
Za granicą
Wakacje 2024 z biurem podróży. Jakie mam prawa podczas wyjazdu wakacyjnego?
Materiał Promocyjny
Jak Lidl Polska wspiera polskich producentów i eksport ich produktów?