Czy po tym, co zapowiedział premier Donald Tusk, Polacy zaczną się bać?
Mirosława Grabowska, socjolog, dyrektor CBOS:
Nie wiem, czy można to nazwać strachem, ale na pewno uświadomieniem sobie powagi sytuacji.
Aktualizacja: 20.11.2011 20:48 Publikacja: 20.11.2011 20:48
Mirosława Grabowska
Foto: Fotorzepa, Rafał Guz rg Rafał Guz
Czy po tym, co zapowiedział premier Donald Tusk, Polacy zaczną się bać?
Mirosława Grabowska, socjolog, dyrektor CBOS:
Nie wiem, czy można to nazwać strachem, ale na pewno uświadomieniem sobie powagi sytuacji.
To znaczy?
Do tej pory kryzysy nas omijały. W świadomości społecznej ani poprzedni kryzys światowy z lat 2008 – 2009, ani obecny jeszcze się nie zarysował. Dopiero w ostatnich badaniach CBOS pogorszyły się przewidywania na 2012 r. Ale zadowolenie z warunków życia do tej pory nie spada. Polacy, przynajmniej do dziś, są usatysfakcjonowani tym, co mają. Sądzę, że po exposé premiera zacznie się to powoli zmieniać.
Z jakiego powodu?
Ludzie potrafią liczyć. Uświadomili sobie, że znikną niektóre dopłaty i ulgi, odliczenia od podatku. Czyli że zapowiedziane przez premiera zmiany nie będą lekkie, łatwe i przyjemne. I będą dotyczyć nas, a nie kogoś tam. A w największym stopniu warstwy średniej, szczególnie tej górnej warstwy średniej.
Jednocześnie premier zapowiedział, że będą chronione osoby z niższymi dochodami.
Ale wydłużenie wieku emerytalnego dotyczy wszystkich.
Jest jednak bardzo rozłożone w czasie, na długie lata. Dzisiaj nie dotyka dosłownie nikogo.
Sama pani powiedziała, że ludzie potrafią liczyć. I dzisiejsza 50-latka wie, że będzie musiała pracować ponad dwa lata dłużej.
Akurat jestem zwolenniczką wydłużenia wieku emerytalnego dla kobiet i w miarę możliwości zrównania go z wiekiem emerytalnym mężczyzn. 30 – 40 lat temu 50-latka była starszą osobą, a dzisiaj jest w sile wieku. Wynika to nie tylko z biologii, ale i z wzorów kulturowych. 50-60-letnie kobiety świetnie dają sobie radę. Pomysł, by już szły na emeryturę, nie jest korzystny ani społecznie, ani dla nich.
Choć nie jestem pewna, czy tą granicą powinno być 67 lat. Można się zastanawiać, czy przy pewnego typu zajęciach nie powinno to być mniej.
Przy jakich?
Na przykład kobiety, które pracują w handlu. Jest to praca wymagająca sprawności i fizycznej, i umysłowej. Mimo że jestem za wydłużeniem wieku emerytalnego, zdaję sobie sprawę, że większość społeczeństwa tych zmian nie popiera. I częściowo tę niechęć rozumiem.
W tej niechęci jest jakiś element racjonalny?
Kobieta w wieku 50 – 60 lat, jest jeszcze w pełni sprawna i po przejściu na emeryturę może podjąć ważne role społeczne.
Jakie?
Osoby, która dla rodziny załatwia różne rzeczy, zaprasza do siebie. Opiekuje się wnukami. Niekoniecznie oznacza to codzienne wychowywanie od 7 do 7, ale pomoc, nawet tylko doraźną.
Czyli przedłużenie wieku emerytalnego dotyczy nie tylko osoby bezpośrednio zainteresowanej, ale i ich bliskich?
Tak. Przyzwyczailiśmy się, że kobiety na emeryturze, ale jeszcze w pełni sprawne, są patronkami rodziny. Taką żeńską starszyzną. Ten model, przynajmniej częściowo, będzie się musiał zmienić. Ale uważam, że nie ma od tego odwrotu, bo demografia jest bezlitosna. Żyjemy coraz dłużej.
Mówi pani, że ci cięcia uderzają najbardziej w klasę średnią. A inne grupy społeczne, na przykład rolnicy, mogą po zapowiedziach premiera czuć się przestraszeni?
Uważam, że PSL będzie jednak pilnowało interesów rolników. A premier chyba nie będzie się specjalnie opierał, bo w kampanii mówił, że zdaje sobie sprawę ze stanu ekonomicznego polskiej wsi. I dodatkowe obciążenia mogą być przeciwskuteczne. Nasza wieś jest bardzo zróżnicowana. Są wielkie gospodarstwa, na których właściciel sam nawet nie pracuje, i są małe rodzinne gospodarstwa ze znikomym dochodem. Nie spodziewam się więc jednolitych rozwiązań podatkowych, i na pewno nie od razu.
Czyli dużego strachu w społeczeństwie zapowiedzi premiera nie wywołają?
Jak zawsze diabeł tkwi w szczegółach. Chodzi o to, jak zapowiedzi premiera będą realizowane już w projektach konkretnych ustaw. Czy na przykład PSL doprowadzi do zróżnicowania obciążeń dla gospodarstw o różnej wielkości i dochodowości, czy zostaną wprowadzone jakieś wyjątki dla 67-letniego wieku emerytalnego. Jak dla pań handlowców, o których już mówiłyśmy. Jeśli takie wyjątki się nie pojawią, to w Sejmie będzie burza.
Jakie grupy społeczne mogą się poczuć po exposé premiera nie tyle wystraszone, co sfrustrowane?
Premier w swoim wystąpieniu zadbał, by nie pojawiły się grupy nadmiernie obciążone. Ale jeśli ktoś liczył na przedstawienie jakiś wizji, to się nie doczekał.
Jakiś konkretnych wizji pani oczekiwała?
Ciągle myślę o pokoleniu, które się urodziło na przełomie lat 70. i 80. Najstarsi z nich właśnie przekroczyli trzydziestkę. Najmłodsi mają po dwadzieścia kilka lat. To jest nasz wielki kapitał. W zapowiedziach premiera niczego specjalnie im dedykowanego nie ma. To samo dotyczy zupełnie innej grupy wiekowej urodzonej w okresie wyżu demograficznego, na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych.
W czym jest problem z tą drugą grupą?
Będą dłużej żyli niż wcześniejsze pokolenia. Ale też będą chorowali, wymagali opieki. Politycy nie zdają sobie sprawy z rozmiaru tego problemu, bo do tej pory był on załatwiany w rodzinach. A jest to nadciągający poważny problem społeczny. Niemcy opodatkowali się na ten cel, na zapewnienie opieki ludziom starym. Tam jest specjalny podatek opiekuńczy.
—rozmawiała Małgorzata Subotić
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Czy po tym, co zapowiedział premier Donald Tusk, Polacy zaczną się bać?
Mirosława Grabowska, socjolog, dyrektor CBOS:
Trener Franciszek Smuda o presji, możliwych zmianach i wierze w zwycięstwo nad Czechami
Lato jeszcze nie zagościło w pełni, a już organizatorzy prześcigają się w ogłaszaniu line-upów kolejnych wydarzeń. Które festiwale musisz wziąć pod uwagę, jeśli lubujesz się w elektronicznych setach? A jakie imprezy spodobają się tym wolącym pobujać się do rapowych bitów? Poniżej przybliżamy 4 wyjątkowe festiwale muzyczne!
O czym dzisiaj rozmawialiśmy? Zapraszamy do obejrzenia najciekawszych fragmentów programu #RZECZo...
Gdy pędziliśmy na miejsce katastrofy, dowiedzieliśmy się, że z maszyny nie ma co zbierać
Amerykańskie firmy odgrywają ważną rolę w rozwoju polskiej gospodarki, nie tylko poprzez wielomiliardowe inwestycje, ale także wsparcie lokalnych przedsiębiorców, tworząc miejsca pracy i promując innowacyjne technologie.
Polski eksport rośnie w siłę! W 2022 roku jego wartość po raz pierwszy przekroczyła granicę 300 mld euro, osiągając 343,8 mld euro, czyli 1607 mld złotych. Tak dobry wynik to zasługa trafnych strategii polskich przedsiębiorców. Wielu spośród nich uczestniczyło w programach Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Wsparcie dla polskich eksporterów jest kontynuowane i powinno przynieść kolejne sukcesy.
5 miliardów euro! 10 miliardów euro! - po wystąpieniu Ursuli von der Leyen we Wrocławiu w czwartek wieczorem pojawiły się w mediach doniesienia sensacyjne. Sam Donald Tusk przyznał, że nie są prawdziwe.
Donald Tusk w czasie sztabu kryzysowego w Nowej Soli wskazał kto zajmie stanowisko pełnomocnika ds. odbudowy kraju po powodzi. Nowy pełnomocnik będzie musiał złożyć mandat eurodeputowanego.
- Jako miasto jesteśmy całkowicie zniszczeni, w związku z czym zakładamy, że spora część mieszkańców będzie musiała przebywać przez dłuższy czas w tych zabezpieczonych miejscach - mówi nam Tomasz Nowicki, burmistrz Lądka-Zdroju, miasta, które mocno ucierpiało podczas ostatniej powodzi.
Samorządy nie brały pod uwagę zastrzeżeń Wód Polskich co do zagospodarowania terenów zalewowych. Ale także same Wody zwykle zgadzały się na prowadzenie tam inwestycji, twierdzi NIK.
PiS miota się między żenadą a podłością, nie wnosząc właściwie nic konstruktywnego do dyskusji o sposobie radzenia sobie z kryzysem przez obecny rząd, nie proponuje też nic rzeczowego, wybierając rolę niezadowolonego ze wszystkiego recenzenta.
Polska nie jest zszywana, tylko dzielona. Robi to Donald Tusk i robi to PiS, ale jednak większa jest odpowiedzialność tych, którzy mają władzę. Co gorsza, PiS zrujnowało niezależność i autorytet Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego, przez co nie kontrolują one władzy wykonawczej - mówi Aleksander Hall, minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.
Konserwatywny elektorat to tykająca polityczna bomba. Jeśli będzie się go zbyt mocno dociskać po to, by dać satysfakcję progresywnym wyborcom, odbije się to zwiększonym poparciem dla PiS, który będzie stopniowo osiągał 33 proc., 34 proc., 35 proc. poparcia i wróci do władzy – uważa prof. Marcin Matczak.
Dobrze byłoby, żebyśmy się skupili na tych informacjach, które są niezbędne, by zrozumieć jaki jest stan rzeczy i co trzeba zrobić - mówił w czasie posiedzenia sztabu kryzysowego we Wrocławiu premier, Donald Tusk.
Dom na kaszubskiej wsi trafił do kolejnego etapu prestiżowego konkursu Dezeen Awards 2024. To projekt Kuby Tomaszczyka, polskiego architekta, który prowadzi pracownię w Szwajcarii.
Zapadł pierwszy wyrok w sprawie o szabrownictwo na terenach powodziowych. Mężczyzna który okradł stację benzynową otrzymał karę w wysokości 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Iga Świątek nie wystąpi w rozpoczynającym się w przyszłym tygodniu turnieju China Open. W Pekinie miała bronić tytułu i 1000 punktów.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. W nocy z 19 na 20 sierpnia Ukraina była celem ataku dronów. Eksplozje rozlegały się w miastach Równe i Chmielnicki, w Iwano-Frankiwsku aktywna była obrona przeciwlotnicza.
Idea powszechnego cyklicznego obowiązkowego funduszu katastroficznego to powszechny system ubezpieczeń ryzyk komercyjnie nieubezpieczalnych, który mógłby być pierwszą „linią obrony”, zanim zostałyby uruchomione zasoby finansowe państwa.
Nagłówki i link, bez przykuwającego uwagę zdjęcia, nudne – Facebook wprowadził nowe zasady dla polskich mediów. I choć twierdzi, że to awaria, rynek mediów w to wątpi. To raczej zemsta za nowe przepisy.
5 miliardów euro! 10 miliardów euro! - po wystąpieniu Ursuli von der Leyen we Wrocławiu w czwartek wieczorem pojawiły się w mediach doniesienia sensacyjne. Sam Donald Tusk przyznał, że nie są prawdziwe.
Nowa decyzja rządu ws. powodzi: obszar stanu klęski żywiołowej będzie rozszerzony o cztery dolnośląskie powiaty. Odpadami po powodzi będzie można się zajmować tylko w sposób ustalony przez władze.
Francuzi wybudowali największy w Europie kompleks biurowców w technologii drewnianej. Powstał pod Paryżem i jest ogromny, jego powierzchnia to 25 hektarów. „To przykład ekologii po francusku” – zachwala prezydent Emmanuel Macron.
Donald Tusk w czasie sztabu kryzysowego w Nowej Soli wskazał kto zajmie stanowisko pełnomocnika ds. odbudowy kraju po powodzi. Nowy pełnomocnik będzie musiał złożyć mandat eurodeputowanego.
„To świat kobiet, więc zrozumiałe jest, że nie można zorganizować pokazu mody bez samej matki mody - Cher! Jesteśmy niezmiernie podekscytowani, mogąc ogłosić, że oficjalnie wystąpi na Victoria's Secret Fashion Show 2024” – przekazali organizatorzy znanego na cały świat pokazu bielizny.
W związku z powołaniem pełnomocnika rządu ds. odbudowy po powodzi, wskazany na to stanowisko Marcin Kierwiński zapowiedział złożenie mandatu do PE. Wiemy, kto może go zastąpić.
Do 25 września firmy muszą wdrożyć procedury wewnętrzne dotyczące sygnalistów. Muszą zadbać o szereg kwestii. W kolejnym webinarze "Rzeczpospolitej" wyjaśnimy: kto powinien weryfikować zgłoszenia i jak prowadzić postępowania związane z naruszeniami.
Biały Dom przygotowuje nowe uderzenie w rosyjski handel ropą. Sankcje dotkną tzw. flotę cieni - stare tankowce transportujące surowiec bez wymaganych ubezpieczeń i po cenach łamiących sankcje.
Władysław Pasikowski kręci film „Zamach na papieża” z Bogusławem Lindą w roli głównej.
Chińscy producenci ciężarówek i akumulatorów tłoczą się na tegorocznej wystawie samochodów użytkowych w Hanowerze.
Z początkiem września pojawił się raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju o stanie edukacji w krajach OECD. Badano m.in. zarobki nauczycieli. Co udało się ustalić? Jak w badaniu wypadły polskie szkoły?
AI to lepsza interakcja biur podróży z klientami oraz personalizacja ofert i usług. Pomoże też zaplanować wyjazd.
Polska jest europejskim rynkiem wtórnym, na który trafia większość aut uszkodzonych. Niemal wszystkie używane samochody sprowadzane z USA są po kolizjach lub wypadkach.
- Jako miasto jesteśmy całkowicie zniszczeni, w związku z czym zakładamy, że spora część mieszkańców będzie musiała przebywać przez dłuższy czas w tych zabezpieczonych miejscach - mówi nam Tomasz Nowicki, burmistrz Lądka-Zdroju, miasta, które mocno ucierpiało podczas ostatniej powodzi.
Dokumenty znalezione na porzuconych rosyjskich pozycjach w obwodzie kurskim wskazują, że Moskwa już w 2023 roku przewidziała atak Ukrainy na teren tego obwodu. W przejętych rozkazach mowa też o niepokojącym dowództwo wzroście "incydentów samobójczych" - pisze "The Guardian".
GUS opublikował dane dotyczące różnic w wynagrodzeniach Polaków w zależności od wieku, płci i miejsca zamieszkania. Z zestawień wynika, że na terenie Polski jest kilka regionów, w których kobiety mogą liczyć na wyższe wynagrodzenia niż mężczyźni.
Uruchomienie pierwszej trasy Kolei Dużych Prędkości pomiędzy Warszawą a Łodzią zaplanowano na 2032 r. Odcinki Łódź – Wrocław i Sieradz - Poznań mają być gotowe do 2035 r.
Robert Lewandowski grał przez 80 minut z AS Monaco w pierwszym spotkaniu zreformowanej Ligi Mistrzów. Barcelona przegrała 1:2. Kapitan reprezentacji Polski wypadł przeciętnie.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas