Ile pieniędzy może znajdować się na należących do zmarłych osób rachunkach w bankach i SKOK? Rzecznik KNF Łukasz Dajnowicz mówi, że trudno o dokładne liczby. – Nikt nie ma takich danych, bo nie ma wspólnej bazy, w której znalazłyby się wszystkie te informacje, i nawet nie wiadomo, jak to zrobić – tłumaczy.
Pozostają więc szacunki. Wojciech Rabiej, ówczesny członek zarządu Nordea PTE, wyliczał przed odebraniem OFE połowy ich aktywów, że wartość lokat oczekujących w funduszach na spadkobierców sięga 2,3 mld zł. Jeśli przyjąć, że stosunek oczekujących na spadkobierców środków do aktywów jest taki sam w OFE i bankach, to w tym drugim przypadku może chodzić nawet o 15 mld zł.
– W mojej ocenie może być to od 1,2 do 5 proc. wszystkich oszczędności Polaków – wylicza Hubert Janiszewski, wiceszef rady nadzorczej Deutsche Banku. – Jeśli dziś sięgają one ok. 600 mld zł, to chodzi o 7,2 do nawet 30 mld zł – dodaje.
Wiceprezes Związku Banków Polskich Jerzy Bańka uważa takie dane za przeszacowane: – Były przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego ocenił tę kwotę na nie więcej niż miliard. Ja nie podjąłbym się żadnych szacunków, jednak to drobna suma w porównaniu z aktywami sektora bankowego.
Oszacowanie tej kwoty ma duże znaczenie z punktu widzenia prac nad tzw. martwymi kontami, które właśnie toczą się w Senacie. – Mam coraz większe podejrzenia, że ci, którzy mówią o znaczących kwotach, mają rację, bo opór banków odnośnie do zmian rośnie – mówi współautor projektu, senator Mieczysław Augustyn z PO.
Rośnie opór banków
Projekt senatorów zakłada, że bank w ciągu pięciu lat od wykonania ostatniej operacji na rachunku musiałby sprawdzić w bazie PESEL, czy właściciel żyje. Jeśli nie, informacja o stanie jego konta trafiłaby do centralnej informacji o rachunkach pomagającej w odzyskiwaniu środków przez spadkobierców. Niepodjęte środki zostałyby przelane do nowo powołanego Funduszu Obywatelskiego służącego wsparciu sektora pozarządowego.
Do projektu negatywne stanowisko zgłosił Rafał Matusiak, prezes Kasy Krajowej SKOK, których też mają dotyczyć zmiany. „Pomimo braku operacji wolą członka SKOK może być, aby złożone przez niego środki pozostawały na rachunku bez względu na upływ czasu" – napisał.
Związek Banków Polskich zauważył, że sektor „podjął już inicjatywę samoregulującą". Krajowa Izba Rozliczeniowa zakończyła już bowiem prace nad narzędziem informatycznym Spadkobierca, które pozwoli wymieniać informacje o oszczędnościach zmarłego.