Czy zgniją zabytki uszkodzone przez powódź. PiS domaga się działań rządu

Wrześniowa powódź spustoszyła zabytki znajdujące się na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie, a także w niektórych miejscowościach Śląska. Do dzisiaj jednak resort kultury nie ma pełnej informacji o wysokości strat spowodowanych przez ten żywioł. Okazuje się też, że poważne środki na naprawę zabytkowych obiektów mogą trafić do ich właścicieli dopiero w przyszłym roku.

Z odpowiedzi na interpelację poselską, którą do premiera Donalda Tuska wysłali posłowie PiS Dariusz Matecki, Michał Woś, Dominika Chorosińska, Piotr Gliński, Jacek Świat, Michał Cieślak, Dariusz Stefaniuk i Norbert Kaczmarczyka wynika, że powódź poza fizycznym uszkodzeniem konstrukcji budynków uszkodziła także eksponaty oraz wyposażenie wewnętrzne niektórych placówek.

Czytaj więcej

Klęski żywiołowe

Jakie zabytki zniszczyła powódź na południu Polski?

Narodowy Instytut Dziedzictwa potwierdził uszkodzenie przez powódź co najmniej 40 zabytkowych obiektów. Wśród nich są najcenniejsze, czyli wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

„W rezultacie wiele instytucji kultury zostało zamkniętych ze względów bezpieczeństwa oraz potrzeby przeprowadzenia prac zabezpieczających i naprawczych” – stwierdził w odpowiedzi na interpelację Andrzej Wyrobiec wiceminister kultury.

Które instytucje kultury zostały uszkodzone przez powódź

W województwie małopolskim szkody zgłosiła jedynie Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie. W województwie dolnośląskim aż siedemnaście instytucji m.in. Archiwum Państwowe we Wrocławiu oddział w Kamieńcu Ząbkowickim, Opera Wrocławska, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Kudowie-Zdroju, Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku.

Na terenie województwa śląskiego szkody zgłosiło osiem instytucji kultury np. archiwa państwowe w Katowicach, Raciborzu, Częstochowie, Agencja Rozwoju i Promocji Ziemi Pszczyńskiej Sp. zo.o. (spółka gminna), Muzeum Śląskie w Katowicach. Na Opolszczyźnie straty odnotowano w siedmiu obiektach m.in. w szkołach muzycznych w Nysie, Głuchołazach, Prudniku, ale też Muzeum Powiatowym w Nysie, Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach i w oddziale TP SA w likwidacji w Opolu.

Czytaj więcej

Klęski żywiołowe

Bez pieniędzy, bez mieszkania. Powodzianie opowiadają o kłopotach z rządowym wsparciem

1 867 rodzin z Dolnego Śląska otrzymało pieniądze na remont i odbudowę domu po powodzi - podaje RMF FM zaznaczając, że nie wszyscy są zadowoleni. Chodzi nie tylko o kwoty wsparcia, ale też klucz oceny szkód. Poszkodowani boją się, że nie zdążą wykorzystać pomocy do końca roku.

Na razie wstępnie oszacowane została wielkość strat. Pełne dane będą znane dopiero, gdy właściciele posiadanych zabytków złożą dokumentację ubiegając się o dotację.

Nabór wniosków zakończony, ale decyzje kto dostanie pieniądze w przyszłym roku

Jak poinformował Andrzej Wyrobiec ministerstwo kultury zaplanowało wsparcie finansowe dla naprawy i odbudowy uszkodzonych obiektów kultury po powodzi i ogłosiło nabór do rządowego Programu Ochrona Zabytków na planowane prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy obiektach wpisanym do rejestru zabytków. Nabór trwał do 12 listopada 2024 r.

Zapytaliśmy resort kultury jakie środki zostały przeznaczone na ten cel i ile podmiotów je otrzymało? „Do 12 listopada br. prowadziliśmy nabór wniosków na planowane prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach nieruchomych i ruchomych w ramach I naboru do programu „Ochrona zabytków”. Wpłynęło aż 2 013 wniosków. Zgodnie z zapowiedzią wyniki naboru ogłosimy do 13 lutego 2025 r. Dodatkowo w marcu 2025 r. będziemy zbierać wnioski na refundacje prac przy zabytkach. Łączny budżet dla obu naborów - zarówno dla prac planowanych, jak i refundacji - wynosi 100 625 000 zł” – poinformowało „Rz” Centrum Informacyjne Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.  

100 mln zł na usuwanie skutków powodzi w przyszłym roku

Dodatkowo resort zapowiedział, że od 2 do 31 stycznia 2025 r. przyjmowane będą wnioski w programie „Ochrona zabytków” na prace przy zabytkach, które ucierpiały na skutek powodzi. Na ten cel zostanie przeznaczonych – zapowiada ministerstwo, 100 mln zł. Będzie można się starać o pieniądze m.in. na sporządzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich, na wstępne prace zabezpieczające zabytek wpisany do rejestru oraz jego konserwację zachowawczą.