Jakie zabytki zniszczyła powódź na południu Polski?

Narodowy Instytut Dziedzictwa potwierdził uszkodzenie przez powódź co najmniej 40 zabytkowych obiektów. Wśród nich są najcenniejsze, czyli wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Publikacja: 11.10.2024 04:30

Powódź uszkodziła barokową kaplicę św. Onufrego w Stroniu Śląskim

Powódź uszkodziła barokową kaplicę św. Onufrego w Stroniu Śląskim

Foto: NID

Pracownicy terenowych oddziałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz wojewódzkich urzędów ochrony zabytków oceniają straty, jakie dotknęły zabytki na Dolnym Śląsku, Opolszczyźnie, a także w woj. lubuskim i śląskim. Na terenach, gdzie został wprowadzony stan klęski żywiołowej, znajduje się aż 20 tys. takich obiektów. 

– Jest to obszar bardzo bogaty w zabytki. Mamy tam 33 pomniki historii, z których pięć jest wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO – powiedziała „Rzeczpospolitej” Marlena Happach, p.o. dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Woda porwała figurę św. Jana Nepomucena

Symbolem zniszczeń popowodziowych jest uszkodzony most w Lądku-Zdroju. Woda porwała z niego figurę św. Jana Nepomucena wzniesioną w 1565 roku na wzór figury patrona Czech, która stoi na moście Karola w Pradze. Marlena Happach mówi nam, że na razie rzeźba ta nie została odnaleziona.

Eksperci zebrali już informacje o 2851 obiektach zabytkowych, z czego ponad tysiąc znajdujących się w rejestrze i ewidencji zabytków zostało zalanych wodą.

Czytaj więcej

Odszkodowanie za powódź jednak bez podatku. Będzie specjalna ulga

– Już wiadomo, że co najmniej 40 zabytków zostało uszkodzonych – dodała. Wśród nich znalazł się Kościół Pokoju w Jaworze wpisany na listę UNESCO.

Uszkodzony dach Kościoła Pokoju w Jaworze

Wichura towarzysząca powodzi uszkodziła na nim drewniany dach, woda zalała wnętrza. Powódź spowodowała także spustoszenie w zabytkowych Barokowych Ogrodach Opata w Kamieńcu Ząbkowickim, na terenie klasztoru cysterskiego, a piwnice budynków poklasztornych ciągle są zalane. Trwa osuszanie krypty i baptysterium kościoła farnego znajdującego się w Nysie. Ucierpiał też klasztor ojców franciszkanów w Kłodzku, gdzie woda sięgnęła w głównym kościele aż trzech metrów.

Zniszczony jest też park zamkowy i obiekty architektury drewnianej w Pszczynie na Śląsku. Woda zburzyła ścianę w barokowej kaplicy św. Onufrego w Stroniu Śląskim. Podmyła też budynki radiostacji Gliwice oraz sztolni Fryderyk w zabytkowej kopalni w Tarnowskich Górach. W Ścinawce Średniej uszkodzony został gotycki Kościół pw. Bożego Ciała, z kolei w Bardzie powódź uszkodziła zabytkowe kamienice. Uszkodzone zostały też zabytkowe budynki w Bukowcu, Ciszycy, Karpnikach, a także pałac Schaffgotschów w Cieplicach.

– Trudno dzisiaj oszacować straty, bowiem ciągle nie znamy ich skali. Niektóre budynki nie zostały jeszcze osuszone – zastrzega Marlena Happach. To nie tylko obiekty jednostkowo wpisane do rejestru zabytków, ale także będące w wojewódzkiej czy gminnej ewidencji zabytków. W terenie ciągle są eksperci NID, ale też pracownicy z wojewódzkich urzędów ochrony zabytków. Ich prace koordynuje dr Joanna Banik, która kieruje oddziałem terenowym NID w Opolu.

Pomoc państwa na odbudowę uszkodzonych przez powódź zabytków  

Na posiedzeniu sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu przedstawiciele Ministerstwa Kultury poinformowali, że na zabezpieczenie doraźne uszkodzonych zabytków resort na razie przekazał 6 mln zł. Niezależnie od tego uruchomiony został ministerialny program „Ochrona zabytków”, z którego środki mają trafić m.in. na odbudowę obiektów, które ucierpiały na skutek powodzi. Podmioty zarządzające zabytkami, które ucierpiały wskutek powodzi, będą mogły składać wnioski o dofinansowanie od 1 stycznia do 31 stycznia 2025 r. Bożena Żelazowska, wiceminister w Ministerstwie Kultury oraz generalna konserwator zabytków, poinformowała, że na ten cel zostało zaplanowanych na razie 100 mln zł.

Czytaj więcej

Dolny Śląsk zaprasza turystów. Szczególnie teraz

Jeszcze przed powodzią Narodowy Instytut Dziedzictwa zajmował się m.in. dokumentowaniem zabytków, co teraz może pomóc w ich odbudowie. Przygotował też instrukcję ochrony zabytków po powodzi, można ją pobrać ze strony NID. Tworzy też bazę ekspertów, którzy mogą ocenić straty w zabytkowej tkance. Instytucja ta ciągle czeka też na zgłoszenia obiektów, które zostały zalane lub uszkodzone w czasie kataklizmu. Informacje można wysyłać na adres e-mail: sos@nid.pl.

Pracownicy terenowych oddziałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz wojewódzkich urzędów ochrony zabytków oceniają straty, jakie dotknęły zabytki na Dolnym Śląsku, Opolszczyźnie, a także w woj. lubuskim i śląskim. Na terenach, gdzie został wprowadzony stan klęski żywiołowej, znajduje się aż 20 tys. takich obiektów. 

– Jest to obszar bardzo bogaty w zabytki. Mamy tam 33 pomniki historii, z których pięć jest wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO – powiedziała „Rzeczpospolitej” Marlena Happach, p.o. dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Pozostało 88% artykułu
Polityka
Sondaż: Jak rząd poradził sobie z powodzią? Ponad połowa Polaków uważa, że dobrze
Komentarze
Marek Kozubal: Po godzinach pracy urzędu nikt się nie zajmuje zarządzaniem kryzysowym
Klęski żywiołowe
Bez pieniędzy, bez mieszkania. Powodzianie opowiadają o kłopotach z rządowym wsparciem
Klęski żywiołowe
Płonie dawna fabryka mebli w Sulechowie. Kłęby dymu nad miastem
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Klęski żywiołowe
Klienci i pracownicy galerii handlowej w Krakowie ewakuowani. Wybuchł pożar