W dużych sądach przybywa wakatów, a sprawy trwają coraz dłużej. "Akta same się nie przeczytają"

Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że najwięcej wakatów jest w sądach okręgowych (228). W sądach rejonowych jest 205 nieobsadzonych etatów, a w sądach apelacyjnych – 60. A sprawy trwają coraz dłużej. Średni czas trwania tylko tych cywilnych wydłużył się w ciągu dekady z 9,2 do 16,5 miesiąca (tj. o 80 proc.).

Prezesi sądów robią, co mogą

Beata Najjar, prezes Sądu Okręgowego w Warszawie, ma 21 wolnych stanowisk sędziowskich. Najwięcej w pionie cywilnym – 14. To pion szczególny, bo funkcjonuje w nim wydział frankowy, w którym sędziowie mają w referacie nawet po tysiąc spraw. W wydziałach karnym i gospodarczym wolnych stanowisk jest po trzy, a w wydziale pracy – jedno wolne stanowisko.

– Jesteśmy największym sądem w kraju, więc i potrzeby mamy największe – zaznacza prezes Najjar.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

"Na 100 nowych spraw, które wpłynęły do sądów, zostało załatwionych 101"

Planujemy optymalizację procesów statystycznych, aby przekazywanie danych było mniej pracochłonne, a zarazem zdecydowanie bardziej efektywne – zapowiada Marta Kożuchowska-Warywoda, dyrektor w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Wojciech Łukowski, prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu, ma 15 nieobsadzonych etatów sędziowskich, przy czym 12 sędziów czeka od wielu miesięcy na nominację w Kancelarii Prezydenta RP.

– Wolałbym wiedzieć, że jej nie będzie, bo wówczas mógłbym jakoś zarządzać tym, co mam – mówi. I dodaje, że nie jest to jego jedyny problem. – W lutym i marcu Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczęło akcję wygaszania etatów sędziowskich, w ten sposób straciłem ich w sądzie sześć. Cztery przekształcono w etaty referendarskie, tylko że one nie załatwią mi najbardziej pilących spraw – relacjonuje.

Opowiada, że absurdem było np. wygaszenie przez MS etatu sędziowskiego w wydziale penitencjarnym i przydzielenie tam referendarza. – Problem polega na tym, że w wydziale penitencjarnym ten referendarz nie ma co robić, bo tam ustawa przewiduje czynności sędziego – wyjaśnia prezes Łukowski. I dodaje, że poza tym MS masowo odmawia przedłużania delegacji sędziom rejonowym, którzy już w SO we Wrocławiu orzekają. – W ten sposób np. straciliśmy sędzię w wydziale cywilnym, która miała największą załatwialność spraw. Powodem był fakt, że startowała w konkursie przed obecną KRS – wyjaśnia Łukowski. Dziś sędziowie w wydziałach cywilnych mają już po ponad 600 spraw w referacie, a, jak zaznacza prezes, „akta same się nie przeczytają”.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Sądy czekają na asesorów, a ci na przymusowym bezrobociu

Państwo marnuje potencjał absolwentów KSSiP. Prawnicy mają pomysły, jak temu zaradzić.

W sądach rejonowych bywa lepiej

Sędzia Piotr Marciniak, prezes Sądu Okręgowego w Poznaniu, też skarży się na braki kadrowe. Ma siedem etatów sędziowskich do obsadzenia, a osiem zostało przekształconych na etaty referendarskie. – Doceniamy pracę referendarzy, ale referendarz nie zastąpi sędziego, nie rozstrzygnie sprawy, nie wyda wyroku, nie napisze uzasadnienia, nie przeczyta akt sprawy, więc jest to jednak rozwiązanie doraźne – mówi.

Sąd Okręgowy w Poznaniu pokrywa dziś tylko 91 proc. wpływu spraw. Prezes Marciniak z niepokojem patrzy na najbliższe miesiące. Niedługo w stan spoczynku może odejść ośmiu sędziów, w kolejnych miesiącach podobna liczba. W sumie braki kadrowe mogą sięgnąć 1/8 wszystkich sędziów.

W sądach rejonowych bywa lepiej. Sędzia Olimpia Barańska-Małuszek, prezes Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim, nie ma żadnego wolnego etatu.