Spłata długu zaciągniętego po sprzedaży nie daje ulgi

Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) we Wrocławiu.

Sprawa dotyczyła podatkowych skutków sprzedaży mieszkania. Podatnik z żoną kupił je w 2016 r., a już dwa lata później sprzedał. Ponieważ od końca roku nabycia do odpłatnego zbycia nie upłynęło pięć lat, w grę wchodziło rozliczenie z fiskusem. Mężczyzna złożył PIT-39, ale zadeklarował, że pieniądze przeznaczy na własne cele mieszkaniowe i skorzysta ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Familijny biznes nie traci na najmie

Fundacja rodzinna nie musi płacić 25 proc. CIT od krótkoterminowego wynajmu apartamentów.

Kredyt i pożyczka na cele mieszkaniowe

Schody zaczęły się, gdy zaczął korygować to zeznanie i zażądał zwrotu ok. 1 tys. zł nadpłaty za 2018 r. Fiskus postanowił się bowiem przyjrzeć jego rozliczeniom. Ustalił, że podatnik z odpłatnego zbycia nieruchomości w 2018 r. uzyskał niecałe 100 tys. zł dochodu (przychód minus koszty – głównie cena zakupu), który co do zasady powinien zostać opodatkowany.

Urzędnicy wyliczyli też wydatki objęte preferencją na własne cele mieszkaniowe. Za takie uznali spłatę kredytu hipotecznego i zakup części udziału w mieszkaniu. Ale już nie kwotę pochodzącą z kredytu udzielonego podatnikowi w 2019 r., która miała być przelana na konto sprzedającego. I tak zamiast wnioskowanej nadpłaty, po ustaleniach fiskusa zrobiło się prawie 6,5 tys. zł podatku do dopłaty.

Jak tłumaczył fiskus, kredyt czy pożyczka nawet przeznaczone na cele mieszkaniowe z art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT nie korzystają ze zwolnienia. Obejmuje ono bowiem jedynie spłatę zdefiniowanego w nim kredytu (pożyczki) i odsetek do wysokości uzyskanego przychodu.

Podatnik nie zgadzał się z taką wykładnią przepisów, ale jego skarga skończyła się fiaskiem. Wrocławski WSA zauważył, że w świetle art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT dla zastosowania ulgi konieczne jest spełnienie dwóch warunków.

Konkretnie chodzi o wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe, w stosownym terminie. Przy czym warunkiem nie jest wydatkowanie na określone cele konkretnych pieniędzy, lecz wartości przychodu uzyskanego ze sprzedaży. I wydatkowanie tej wartości musi nastąpić po wcześniejszym przyroście majątku podatnika związanym ze sprzedażą nieruchomości.

Zakup mieszkania. Kiedy można skorzystać z ulgi

Istotne jest nie tylko to, skąd pochodzą środki na nabycie nowej nieruchomości mieszkaniowej. Ale także to, że w ciągu określonego terminu, po uprzednim powiększeniu swojego majątku o środki pochodzące ze zbycia takiej nieruchomości, taką samą część podatnik przeznaczył na nabycie innej zaspokajającej potrzeby mieszkaniowe. Choć wydatki na cele mieszkaniowe nie muszą być ponoszone z tych samych fizycznie środków (nominałów), które podatnik uzyskał od nabywcy.

Niemniej, jak tłumaczył sąd, warunkiem skorzystania z ulgi jest wydatkowanie na własne cele mieszkaniowe przychodu uzyskanego ze zbycia nieruchomości lub prawa do niej. Wydatkowany powinien być przychód podatnika zamierzającego do skorzystania z niej, a zatem przysporzenie, jakie nastąpiło w jego majątku.

Jak zauważył WSA, zaciągnięcie kredytu i uzyskanie pieniędzy od banku nie jest w świetle prawa podatkowego traktowane jako przychód, lecz sposób pozyskania finansowania. Tym samym skoro uzyskanie kredytu nie stanowi przychodu, to kwota przekazana przez bank sprzedającemu nie może być kwalifikowana jako wydatek pomniejszający podstawę opodatkowania PIT. Z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT wynika bowiem wprost, że wydatkowany ma być przychód ze zbycia nieruchomości.