Bank dostanie pozew, frankowicz zapomni o ratach. Co jeszcze zmieni ustawa?

Komisja kodyfikacyjna prawa cywilnego proponuje wprowadzenie – tylko dla spraw frankowych – instytucji zabezpieczenia z mocy prawa. Z chwilą doręczenia odpisu pozwu pozwanemu bankowi będzie automatycznie dochodzić do wstrzymania obowiązku spłaty kredytu przez konsumenta. Bank natomiast nie będzie mógł - z powołaniem się na wstrzymanie płatności - ani rozwiązać umowy, ani zgłosić konsumenta do Biura Informacji Kredytowej ani żadnej innej tego typu instytucji.

Zabezpieczenie, czyli automatyczne wstrzymanie spłaty kredytu frankowego

Rozwiązanie przewidziane w projekcie tzw. ustawy frankowej (o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania spraw dotyczących zawartych z konsumentami umów kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego) ma zwolnić sądy z obowiązku rozpoznawania wniosków o zabezpieczenie oraz rozpoznawania zażaleń w tym przedmiocie. Trwające postępowania zabezpieczające oraz zażaleniowe mają podlegać umorzeniu z mocy prawa. 

 - Z punktu widzenia przyspieszenia prowadzenia postępowania i ochrony kredytobiorców, na pewno bardzo dobrym pomysłem jest to, aby zabezpieczenie roszczenia w postaci zawieszenia obowiązku spłat rat kapitałowo-kredytowych następowało automatycznie – przyznaje mec. Andrzej Grzywna radca prawny z kancelarii Andrzej Grzywna i Wspólnicy. - Zwłaszcza jeśli się weźmie pod uwagę obecny realny czas oczekiwania na wydanie takiego postanowienia, sporadyczne, ale jednak zdarzające się, oddalenia wniosków, a także fakt, że zażalenia na takie postanowienia są z powrotem rozpoznawane przez sądy wyższej instancji, a nie przez inny skład tego samego sądu. To wszystko oczywiście trwa – dodaje radca prawny. 

Innego zdania jest mec. Robert Wechman z kancelarii LAWSPECTIVE Litwiński Valirakis. Jego zdaniem automatyczne zabezpieczanie roszczeń wywoła raczej efekt odmienny od zakładanego przez komisję i spowoduje jeszcze większy napływ spraw do sądu, skoro każdy na start otrzyma zwolnienie ze spłacania rat.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Tomasz Pietryga: Spóźniona o kilka lat ustawa frankowa dziś może jedynie zaszkodzić

Przygotowywany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy mającej wesprzeć frankowiczów jest o co najmniej kilka lat spóźniony. Dziś jego wejście na ścieżkę legislacyjną przewrotnie może bardziej zaszkodzić niż pomóc frankowiczom.

Ryzyko odwrotnego efektu. Frankowicze ruszą do sądów?

 - Zmiana ta nie uwzględnia orzecznictwa TSUE, z którego wynika konieczność rozważenia przez sąd zasadności wniosku kredytobiorcy. Na większy automatyzm można sobie pozwolić dopiero w sytuacji spłacenia przez tego ostatniego nominalnej kwoty kredytu. W tym modelu nie ma także żadnych szans na wychwycenie, czy spór faktycznie wytaczany jest przez konsumenta, czy przez przedsiębiorcę, zwłaszcza, że część konsumentów stara się ukryć związek kredytu z działalnością gospodarczą, co stwarza pole do nadużyć - zwraca uwagę mec. Wechman, który dodaje, że w takiej sytuacji nie będzie też miejsca na rozróżnienie, czy kredytobiorca pierwotnie zawarł umowę o kredyt w złotówkach, a następnie dokonał jego przewalutowania na franki, czy też od początku miał kredyt w szwajcarskiej walucie. A jak zauważa, sądy odmiennie podchodzą do takich spraw.

Takie ryzyko dostrzega sędzia Adam Malinowski, przewodniczący XXVIII Wydziału Cywilnego w Sądzie Okręgowym w Warszawie (tzw. wydziału frankowego). - Kto wie, czy nie zostanie uruchomiona lawina pozwów, przez powodów którzy będą się powoływać na konsumencki charakter umowy, którego w istocie nie będzie. Bonus w postaci nawet czasowego braku konieczności spłacania kredytu może się okazać dużą zachętą do takich działań - przyznaje sędzia Malinowski. - Z drugiej strony, abstrahując od dopuszczalności wprowadzenia takiego zabezpieczenia z systemowego punktu widzenia, wprowadzenie takiego rozwiązania na pewno miałoby ogromne znaczenie dla sądów. Ograniczy to szereg czynności kancelaryjnych a tym samym zwiększy ogólną zdolność sądów do lepszej obsługi postępowań - dodaje sędzia Malinowski, który zwraca uwagę, że najbardziej czasochłonna w zakresie postanowień o zabezpieczeniu jest konieczność sporządzania uzasadnień, a także czynności podejmowane w toku postępowania międzyinstancyjnego związane z koniecznością przekazywania akt sądowi wyższej instancji w przypadku wniesienia zażalenia. 

Jak dodaje problemem jest nie tyle obsługa bieżących wniosków o udzielenie zabezpieczenia, co stan zaległości, dlatego proponowane objęcie nowymi regulacjami spraw w toku, miałby ogromne znaczenie.

Ustawa frankowa. Jakie korzyści z potrącenia?

Kolejną istotną zmianą jest rezygnacja z ograniczeń przy podnoszeniu zarzutu potrącenia wynikających z art. 203(1) par. 1 i 2 k.p.c. Dziś co do zasady potrąceniu podlega tylko wierzytelność niesporna, którą należy podnieść od razu przy wdaniu się w spór lub w terminie dwóch tygodni od dnia wymagalności wierzytelności. Dzięki temu, ze zarzut potrącenia będzie można zgłaszać aż do zakończenia postępowania w drugiej instancji (ma to dotyczyć także spraw w toku) strona pozwana nie będzie musiała wytaczać powództwa wzajemnego, co multiplikuje liczbę spraw.

- Ograniczenie możliwości podniesienia zarzutu potrącenia niepotrzebnie wiąże sądom ręce w sytuacji, gdy istnieje możliwość kompleksowego rozwiązania sporu w jednym postępowaniu – zauważa sędzia Malinowski. - Bardzo sensowne są też planowane rozwiązania zmierzające do rozliczenia wzajemnych należności w przypadku stwierdzenia nieważności umowy – dodaje sędzia.

Czytaj więcej

Konsumenci

Sprawy frankowiczów w sądach przyspieszą. Znamy projekt ustawy frankowej

Rozszerzenie orzekania na posiedzeniach niejawnych, wyłączenie ograniczeń co do zarzutu potrącenia, automatyczne zabezpieczenie w postaci wstrzymywania obowiązku spłacania rat czy zachęty do ugód - to pomysły Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego na przyspieszenie rozpoznawania spraw frankowych.