Nowe projekty kluczowe w programie Infrastruktura i środowisko

Chodzi o tzw. indywidualne projekty kluczowe dotowane z programu operacyjnego „Infrastruktura i środowisko". To największe inwestycje z sektorów: transportu, środowiska, energetyki, kultury, szkolnictwa wyższego i zdrowia, których nie wybiera się w konkursach ze względu na ich strategiczne znaczenie (ich realizacja ma istotnie się przyczynić do przyspieszenia rozwoju społeczno-gospodarczego kraju).

Na listę zgłaszają je potencjalni beneficjenci (np. samorządy) za pośrednictwem właściwych ministerstw, np. Transportu, Środowiska, czy Gospodarki. Lista tych nie tylko ważnych, ale i wielkich inwestycji (należą do nich np. budowy: II linii metra w Warszawie czy systemu gospodarki odpadami dla Poznania) była do niedawna stale aktualizowana w odstępach półrocznych. Jednak w ubiegłym roku jej zmiany nabrały znacznie większego tempa. Ostatnia aktualizacja listy miała miejsce pod koniec listopada 2012 r. Dopisano wtedy aż 51 projektów transportowych (w tym 34 kolejowe).

– Uwzględnienie tak dużej liczby projektów kolejowych jest efektem wielomiesięcznej pracy specjalnego zespołu, w skład którego wchodzą przedstawiciele instytucji polskich i Komisji Europejskiej – podkreśla Adam Zdziebło, wiceminister rozwoju regionalnego. – Część z nich to projekty dotyczące rewitalizacji około 500 km linii kolejowych i montażu rozjazdów kolejowych. Uwzględnianie tych inwestycji na liście jest efektem negocjacji z KE, która wcześniej nie wyrażała zgody na realizację tego typu projektów – dodaje.

Ponad 500 inwestycji

Teraz lista obejmuje 514 przedsięwzięć, w tym 408 na liście podstawowej (reszta na rezerwowej) o łącznej wartości prawie 243 mld zł (w tym dotacje z UE to około 132 mld zł). Jednak na tym nie koniec. Ministerstwa Transportu i Środowiska chcą dopisać do listy (podstawowej) 16 kolejnych inwestycji. Zgłosiły to już do resortu rozwoju i rozpoczęto konsultacje. Głównie chodzi o inwestycje drogowe realizowane przez samorządy miast (np. Krakowa, Radomia czy Koszalina), ale też kolejne trzy projekty kolejowe i przygotowanie przedsięwzięć drogowych na lata 2014–2020.

– To ostatni dzwonek na tego rodzaju zabiegi. Beneficjenci muszą sobie zdawać sprawę, że czasu zostało naprawdę niewiele, i rozumiem, że chodzi o projekty naprawdę zaawansowane, wręcz gotowe, od strony formalnej – mówi „Rz" Waldemar Sługocki, poseł PO, wcześniej wiceminister rozwoju.

– Propozycja rozszerzenia listy jest odpowiedzią na aktualną sytuację w programie – podkreśla Zdziebło. – Na tym etapie jego realizacji wiemy coraz więcej o ostatecznych kosztach inwestycji. W związku z rozstrzygniętymi przetargami generowane są oszczędności, niektórzy beneficjenci z różnych przyczyn rezygnują z realizacji projektów, np. nie mogą zapewnić współfinansowania, a część projektów oceniono negatywnie i nie mogą otrzymać dotacji – tłumaczy Zdziebło, wskazując, że na wysokość wolnych środków rzutuje też kurs euro. – Ewentualne uwzględnienie zmian w sektorze transportu zagospodaruje 1 proc. środków nań przeznaczonych. To wartość, która może być wygenerowana właśnie w wyniku różnic kursowych – dodaje.

Zmiany do końca

– Tego rodzaju zmiany będą miały miejsce do końca okresu 2007–2013, a może nawet i w roku 2014 – uważa Jerzy Kwieciński, ekspert BCC, były wiceminister rozwoju. Jak tłumaczy, wciąż będą się pojawiały oszczędności i wykruszały kolejne inwestycje. – Mając to na uwadze, trzeba na bieżąco wprowadzać na listę równoważne projekty, a nawet zaplanować ich nieco więcej, aby nie stracić żadnego euro – dodaje Kwieciński. – Decyzja o rozszerzeniu listy o nowe projekty jest przejawem szczególnych starań o pełne wydatkowanie przyznanych Polsce przez Brukselę środków – zapewnia Zdziebło, dodając, że nie przesądzono jeszcze, czy konsultowane projekty będą ostatecznie włączone na listę.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora, a.osiecki@rp.pl

Adam Zdziebło