Fatalny rok dla start-upów. Polska w ogonie Europy

Świat młodych, innowacyjnych firm ostro wyhamował, wszystko przez ostre cięcia w finansowaniu takich biznesów przez fundusze wysokiego ryzyka i aniołów biznesu. Brak dopływu kapitału sprawił, że rynek pod tym względem cofnął się o kilka lat.

Publikacja: 13.12.2023 15:49

Świat młodych, innowacyjnych firm ostro wyhamował

Świat młodych, innowacyjnych firm ostro wyhamował

Foto: Adobe Stock

Problem dotyczy nie tyko Polski. O jego skali może świadczyć fakt, że – jak wyliczają analitycy Pitchbook – w 2023 r. na świecie „narodziło się” jedynie 88 jednorożców (start-upy warte co najmniej 1 mld dol.), a ich łączna wartość sięgnęła 229 mld dol. To najgorszy wynik od 2016 r. Dla porównania w 2021 r. przybyły 622 innowacyjne spółki wyceniane w sumie na 1,6 bln dol.

Czytaj więcej

Polskie wynalazki potrafią zachwycić świat. Rydwan Życia trafił na front

Czy rynek start-upów w Europie jest w kryzysie?

Hamowanie widać też w tzw. megarundach (transakcje wart co najmniej 100 mln dol.) – z danych Atomico wynika, że w Europie w mijającym roku było ich ledwie 36, czyli aż o przeszło 77 proc. mniej niż jeszcze rok wcześniej (w 2022 r. doszło do 163 tego typu transakcji). A megarundy to autostrada do uzyskania przez firmy technologiczne statusu jednorożca. Nic dziwnego więc, że – jak podaje CB Insights – w III kwartale br. powstało najmniej jednorożców od sześciu lat. Kwartalny spadek liczby takich podmiotów na Starym Kontynencie sięgnął aż 40 proc.

Eksperci przekonują , że fatalne dane to jednak tylko pozorny obraz całości rynku start-upowego. Choć do Europy napłynęło w br. stosunkowo najmniej kapitału wysokiego ryzyka, bo „tylko” 45 mld dol., gdy do Chin trafiło o 3 mld dol. więcej, a do USA aż 75 mld dol. więcej, to nie ma powodów do rozpaczy. Wedle Atomico, Stary Kontynent jako jedyny bowiem odnotował w tym względzie wzrost wobec roku 2020 (o 18 proc.), podczas gdy Stany Zjednoczone zaliczyły 1-proc. spadek, a Chiny – aż 7-proc. tąpnięcie.

Czytaj więcej

WeWork, czyli szybki wzlot i upadek rynkowego Ikara

Z drugiej strony mediana wycen start-upów w Europie jest nadal o 30–60 proc. niższa niż w USA. I to na wszystkich etapach. Fakty są jednak takie, że popandemiczny kryzys w branży innowacyjnych biznesów nie zmienił nic w tym względzie, ponieważ wyceny technologicznych spółek na naszym kontynencie oscylują obecnie wokół średnich długoterminowych z pięciu i dziesięciu lat. A – jak zauważa Vishal Marria, prezes Quantexa – trend wyraźnie zmierza w kierunku redukowania tej przepaści.

Mamy mniej start-upów niż Chorwacja. Polska w grupie najsłabszych krajów Europy

W Polsce sytuacja w branży start-upowej jest równie kiepska jak na świecie, choć pod wieloma względami może wydawać się wręcz dramatyczna. Powodów jest kilka. Przede wszystkim strumień pieniędzy od funduszy VC i aniołów biznesu wysechł, skończył się dotychczasowy horyzont finansowy (chodzi o Program Operacyjny Inteligentny Rozwój), a nowe środki z UE jeszcze nie płyną (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki). Eksperci zwracają uwagę, że do start-upów pierwsze pieniądze na innowacje trafią najwcześniej za dwa kwartały. Efekty widać, bo pod względem inwestycji VC jesteśmy w grupie najsłabszych krajów Europy. Wyprzedzają nas choćby Austria, Finlandia, Estonia czy Portugalia. Gorzej od nas na kontynencie wypada m.in. Grecja, Węgry czy ogarnięta wojną Ukraina.

Czytaj więcej

Czeka nas najgorszy rok w historii na rynku start-upów

Raport Atomico nie pozostawia złudzeń. Koniunktura w branży start-upów nad Wisłą nie jest najlepsza – porównanie lat 2018–2020 i 2021–2023 pokazuje, iż entuzjazm inwestorów mocno się skurczył (gorzej pod tym względem w Europie wypada tylko pięć rynków, np. Irlandia i W. Brytania). Co więcej, jesteśmy w europejskim ogonie pod względem liczby start-upów. Mamy ich mniej per capita niż Włosi, Czesi, Chorwaci czy Hiszpanie (gorzej od Polski prezentują się pod tym względem tylko Słowacy, Rumuni, Grecy i Ukraińcy).

Problem dotyczy nie tyko Polski. O jego skali może świadczyć fakt, że – jak wyliczają analitycy Pitchbook – w 2023 r. na świecie „narodziło się” jedynie 88 jednorożców (start-upy warte co najmniej 1 mld dol.), a ich łączna wartość sięgnęła 229 mld dol. To najgorszy wynik od 2016 r. Dla porównania w 2021 r. przybyły 622 innowacyjne spółki wyceniane w sumie na 1,6 bln dol.

Czy rynek start-upów w Europie jest w kryzysie?

Pozostało 90% artykułu
Biznes
Gigant doradztwa coraz bliżej ugody wartej 600 mln dol. Miał przyczynić się do epidemii opioidów
KONFLIKTY ZBROJNE
Amerykańskie rakiety nie przyniosą przełomu
Biznes
Foxconn chce inwestować w Polsce. Tajwańska firma szuka okazji
Biznes
Amerykanie reagują na uszkodzenia podmorskich kabli internetowych
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Biznes
Polska AI podbiła Dolinę Krzemową