Roskosmos odtajnił akta Jurija Gagarina. Czego o nim nie wiemy?

Kopie zawartości teczki Gagarina z nagłówkiem „ściśle tajne” zostały opublikowane w grudniowym numerze firmowego pisma Roskosmosu - „Russkij Kosmos”. Dokumenty były przechowywany w dziale personalnym najpierw sił powietrznych ZSRR, potem MON, a w końcu Roskosmosu i nie były dostępne nawet dla samego Gagarina, kiedy żył.

Wśród opublikowanych dokumentów jest m.in. podpisane przez Gagarina zobowiązanie do zachowania w tajemnicy wszystkiego, co dotyczy sowieckiego programu kosmicznego i wojska. Gagarin podpisał się pod dokumentem osiem miesięcy przed historycznym lotem w kosmos.

Akta ujawniają też m.in. daty otrzymania przez Jurija Gagarina członkostwa w Komsomole (sowiecka młodzieżowa przybudówka komunistycznej partii) i w samej KPZR. To grudzień 1949 r. i czerwiec 1960 r. Widać, że Gagarin nie garnął się do partii, członkiem został 8 miesięcy przed historycznym lotem, prawdopodobnie dlatego, że musiał.

Kommersant wymienia, że Gagarin uczył się pilotować najpierw w Aeroklubie, a następnie w szkole lotniczej i służył w lotnictwie myśliwskim Sił Powietrznych Floty Północnej. Następnie przeszedł szkolenie w jednostce wojskowej nr 26266 (Centrum Szkolenia Kosmonautów).

Czytaj więcej

Biznes

Rosyjski potentat papierniczy zniknie z Europy. Bo nie ma tu klientów

Rosyjska grupa Siegieża poszukuje chętnych do kupna jej fabryk w Unii Europejskiej. Jeśli ich nie znajdzie, zaoferuje potencjalnym partnerom stworzenie joint venture, w którym strona rosyjska miałaby mniejszościowy udział.

Kosmonauta był też licencjonowanym sędzią… koszykarskim. Miał też pierwszą kategorię sędziowską w tej dyscyplinie.

Gagarin poleciał w kosmos 12 kwietnia 1961 roku. Zanim to się stało w 1955 roku został powołany do armii sowieckiej i wysłany do służby w Czkałowie (obecnie Orenburg), w Pierwszej Wojskowej Szkole Pilotów Lotniczych im. Woroszyłowa. Gagarin studiował u słynnego wówczas pilota testowego Jadgara Akbułatowa. Studia ukończył z wyróżnieniem

„Życie pokazuje, że kosmos będą badać nie jacyś supermeni, ale prości ludzie” - napisał Gagarin w podaniu o przyjęcie do szkoły kosmonautów. Sam taki był. Urodził się w 1934 r, kiedy rozpędzały się stalinowskie represje, na biednej sowieckiej wsi Kłuszyno w rejonie smoleńskim. Zaznał sowieckiej nędzy, ale to właśnie słuszne pochodzenie połączone z wielką siłą woli, wyrąbało mu drogę do gwiazd.

Sowieckie władze planowały wyselekcjonować 20 kandydatów do szkolenia przyszłych kosmonautów. W grudnia 1959 r. Jurij Gagarin napisał raport z prośbą o wpisanie go do grupy kandydatów, a tydzień później został wezwany do Moskwy na badania lekarskie.

Podczas selekcji psychologowie sowieccy tak ocenili przyszłego kosmonautę: „Uwielbia spektakle z aktywnym działaniem, w których króluje heroizm, wola zwycięstwa, duch rywalizacji. W sportach pełni rolę inicjatora, lidera, kapitana drużyny. Z reguły jego wola zwycięstwa, wytrzymałość, celowość i poczucie wspólnoty odgrywają kluczową rolę. Ulubione słowo to „praca”. Daje dobre sugestie na spotkaniach. Nieustannie pewny siebie, swoich umiejętności. Treningi znosi łatwo, działa skutecznie. Bardzo harmonijnie się rozwijał. Szczery. Czysty na duszy i ciele. Uprzejmy, taktowny, dokładny aż do punktualności”.

12 kwietnia 1961 roku o godzinie 9:07 czasu moskiewskiego statek kosmiczny Wostok z Jurijem Gagarinem na pokładzie został wystrzelony z kosmodromu Bajkonur (dziś Kazachstan). Po 108 minutach kosmonauta wylądował w pobliżu wsi Smolewka w obwodzie saratowskim. Był to pierwszy załogowy lot w kosmos.

Czytaj więcej

Styl życia

„Błękitna kulka”. Najsłynniejsze zdjęcie kuli ziemskiej ma 50 lat. Jak powstało?

7 grudnia 1972 roku załoga misji Apollo 17 wykonała jedno z najsłynniejszych zdjęć w historii. Dzięki nim po raz pierwszy w pełnej krasie ujrzeliśmy planetę, na której żyjemy. Jak powstało zdjęcie nazwane potem „Błękitną kulką”?

„To nie jest moja osobista zasługa. Jak mógłbym penetrować kosmos jako samotnik? To jest zasługa naszego narodu”.

Pod koniec kwietnia 1961 roku Jurij Gagarin wyruszył w swoją pierwszą zagraniczną podróż, która trwała dwa lata i nosiła nazwę „Misja Pokoju”. Kosmonauta odwiedził 30 krajów. Spotykali się z nim królowie i prezydenci, politycy, naukowcy, artyści, muzycy. Poruszał się w tym nieznanym mu świecie z ogromną, naturalną swobodą, czym zyskał morze sympatii.

W czasie spotkań wypowiadał wizjonerskie słowa, które dziś wciąż są aktualne, m.in: „Podczas okrążenia Ziemi zobaczyłem, jak piękna jest nasza planeta. Ludzie, zachowamy i pomnożymy to piękno, nie zniszczymy go!”.

16 czerwca 1963 roku z kosmodromu Bajkonur wystrzelono statek Wostok-6 z pierwszą kobietą na pokładzie - Walentyną Tierieszkową. Znak wywoławczy Tierieszkowej w kosmosie - Mewa - został wymyślony przez Gagarina.

Gagarin wciąż chciał latać w kosmos, ale władze sowieckie już zbudowały mu pomnik i nie zamierzały go narażać. Gagarin został mianowany starszym instruktorem kosmonautów, a następnie dowódcą korpusu kosmonautów. Od 1963 był zastępcą kierownika Ośrodka Szkolenia Kosmonautów ds. szkolenia lotniczego i kosmicznego.