Strasburg każe zrobić coś z neo-KRS. Nie wskazuje jak

Polska ma systemowy problem z upolitycznionym wyborem sędziów, nowymi izbami w Sądzie Najwyższym i uzależnioną od polityki skargą nadzwyczajną – orzekł w czwartek Europejski Trybunał Praw Człowieka. Odwołanie sędziów z neo-KRS pomoże uzdrowić sądy – mówią eksperci po wyroku Strasburga ws. Lecha Wałęsy.

Aktualizacja: 24.11.2023 12:04 Publikacja: 24.11.2023 03:00

Strasburg każe zrobić coś z neo-KRS. Nie wskazuje jak

Foto: PAP/Leszek Szymański

Europejski Trybunał Praw Człowieka zastosował wobec Polski procedurę wyroku pilotażowego. - Oznacza to, że Polska została zobowiązana do podjęcia działań legislacyjnych, które pozwolą przywrócić zgodność z prawem do „niezależnego i niezawisłego sądu ustanowionego ustawą” - wyjaśniono.

Wałęsa górą w ETPC

ETPC uznał tak w sprawie skargi Lecha Wałęsy, który od lat sądzi się z Krzysztofem Wyszkowskim, zarzucającym mu agenturalną przeszłość. Po kolejnych instancjach sądowych sprawa trafiła na biurko Zbigniewa Ziobry. Ten jako prokurator generalny wniósł skargę nadzwyczajną do nowej izby SN, a skarga została uwzględniona. Teraz tryumfuje Wałęsa, bo ETPC orzekł, że tą skargą Polska naruszyła Europejską konwencję praw człowieka. Trybunał ma szczególne zastrzeżenia do pozycji prokuratora generalnego, który zarazem jest ministrem sprawiedliwości nadzorującym administracyjnie sądy, a także politykiem. Skarga nadzwyczajna nie może być batem politycznym – mówią eksperci.

Czytaj więcej

ETPC widzi w sprawie Wałęsy "upolitycznienie" skargi nadzwyczajnej

Czytaj więcej

KRS i MS jednakowo: wyrok ETPC ws. Wałęsy bezprawny i nie ma mocy wiążącej

– ETPC wyraźnie wskazał, że rozwiązanie systemowego problemu neosędziów będzie stanowiło element wykonania wyroku i że tego nie można zostawić bez żadnej decyzji – podkreśla dr Barbara Grabowska-Moroz z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

ETPC nie wskazuje, jak zmienić prawo.

– Ale wyrok Strasburga trzeba wykonać i odpolitycznić wybór sędziów – podkreśla Wojciech Hermeliński, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku. – To KRS w obecnym kształcie jest praźródłem zła, należy więc uchwałą Sejmu odwołać wybór sędziów do KRS. Nie można jednak wybrać nowych. Rada przez pewien czas nie będzie działać, ale to dobrze, bo nie będzie „produkować” kandydatów na sędziów obarczonych tą samą skazą – dodaje.

Czytaj więcej

Tomasz Pietryga: Daleka droga do normalności w KRS

Nowa sejmowa większość, jak ustaliła „Rzeczpospolita”, pracuje nad uchwałami. W ślad za nimi ma powstać ustawa likwidująca polityczny tryb powołań do Rady. Sędziów, jak dawniej, mają wybierać sędziowie, a kandydatów będą mogli zgłaszać też obywatele, organizacje pozarządowe i prawnicze.

Znów gorąco w KRS

Tymczasem w czwartek w Krajowej Radzie Sądownictwa, gdzie obok sędziów wybranych przez Sejm zasiedli posłowie nowej kadencji, emocje już mniejsze niż w środę, gdy wzywano policję w związku z groźbami, jakich wobec posłanki Kamili Gasiuk-Pihowicz miał się dopuścić sędzia Maciej Nawacki.

Tym razem wybierano wiceprzewodniczącego Rady na miejsce po Arkadiuszu Mularczyku. Kolejni sędziowie odmawiali zgody na kandydowanie, aż sędzia Paweł Styrna zgłosił na tę funkcję posła Tomasza Zimocha. Ten jednak także odmówił, wskazując, że podważa konstytucyjność wyboru sędziów do KRS.

Czytaj więcej

Znów ciekawie w KRS: poseł Zimoch dostał propozycję-pułapkę

Czytaj więcej

Gasiuk-Pihowicz: Nawacki wyglądał na nieobliczalnego i bardzo zdenerwowanego

Czytaj więcej

Maciej Nawacki: Nie powinienem mówić tych słów w kuluarach

Europejski Trybunał Praw Człowieka zastosował wobec Polski procedurę wyroku pilotażowego. - Oznacza to, że Polska została zobowiązana do podjęcia działań legislacyjnych, które pozwolą przywrócić zgodność z prawem do „niezależnego i niezawisłego sądu ustanowionego ustawą” - wyjaśniono.

Wałęsa górą w ETPC

Pozostało 93% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach