Uchwała 7 sędziów SN: Wokandy spadają, ale nie wszystkie sądy się z nią zgadzają

Część sędziów np. warszawskiego Sądu Apelacyjnego nie podziela poglądu wyrażonego w uchwale i orzeka nadal w składach jednoosobowych. Tymczasem w Sądzie Okręgowym Warszawa-Praga w czwartek z wokandy spadły wszystkie sprawy odwoławcze, w których sąd miał orzekać w jednoosobowym składzie.

Wiele wątpliwości

Uchwała poszerzonego składu Izby Pracy SN mówi, że rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego ukształtowanym na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 ustawy antycovidowej z 2 marca 2020 r. ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpoznania sprawy, i nie jest konieczne dla ochrony zdrowia publicznego, więc prowadzi do nieważności postępowania. Uchwała ma moc zasady prawnej. Jej wykładnia obowiązuje od dnia podjęcia.

I tu pierwsza wątpliwość, która pojawiła się zaraz po ogłoszeniu uchwały w środę ok. godz. 13, gdy nie miała jeszcze szans dotrzeć do sędziów: czy obowiązywała ona już w środę?

Czytaj więcej

W sądzie i w urzędzie

Sądy jednoosobowe naruszają prawo do sprawiedliwego postępowania

Rozpoznanie odwołania w sprawie cywilnej przez jednego sędziego na podstawie procedury antycovidowej ogranicza prawo do sprawiedliwego procesu – orzekł Sąd Najwyższy.

– Znając treść uchwały i rozumiejąc ją racjonalnie, nie należy wyznaczać jednoosobowych składów od 27 kwietnia (od czwartku). Jeśli natomiast wykaże się, że orzekający wcześniej jednoosobowy skład nie zapewnił w konkretnej sprawie standardu, można to podnosić, ale nie jako zarzut nieważności postępowania – uważa prof. Maciej Gutowski, adwokat.

Na razie mamy jednak inne wątpliwości z procedowaniem w najbliższej przyszłości.

Z uchwały wynika, że ma ona zastosowanie nie tylko do typowych spraw cywilnych, jak o zapłatę czy alimenty, ale też do gospodarczych, pracowniczych, ubezpieczeń i rodzinnych. Z drugiej strony sędziowie wskazują, że w sprawach uproszczonych (do 20 tys. zł) już przed pandemią Covid-19 w obu instancjach sądy orzekały jednoosobowo, więc nie będzie tu zmiany.

Czekając na uzasadnienie

Sędzia Aneta Łazarska, orzekająca w wydziale odwoławczym SO w Warszawie, zamierza prowadzić taką sprawę w ten piątek i kolejne do czasu wyjaśnienia kwestii rozszerzenia składów. Apeluje więc o szybką publikację uzasadnienia uchwały. Jednocześnie deklaruje, że w innych sprawach nie zaryzykuje nieważności postępowania i będzie występować o trójkowe składy. Zapewne będą też o to występować strony sporu.

– Jako pełnomocnik nie mogę ryzykować i wystąpię o zmianę składu, a co sąd z tym zrobi, to już jego sprawa i prezesa. Obawiam się, że przedłuży to jednak postępowanie, poza tym w pracy pełnomocnika niczego istotnego nie zmienia, gdyż pisma procesowe czy wystąpienia są takie same, gdy orzeka jeden czy trzech sędziów – wskazuje mec. Jacek Siński z Kancelarii Sołtysiński Kawecki Szlęzak.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Tomasz Pietryga: Wokandy wywrócone do góry nogami

Od czwartku w sądach odwoławczych zacznie się operacja poszerzania składów sędziowskich, aby odpowiadały przyjętym przez SN wytycznym. Nie wróży to nic dobrego.

Sędzia Wojciech Łukowski, prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu, wskazuje, że uchwała siedmiu sędziów Izby Pracy nie uchyliła ustawy antycovidowej, w szczególności przepisu, że prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. A jako prezes nie odmówił nigdy sędziemu poszerzenia składu. Gdyby jednak orzekał jednoosobowo, to bez wniosku strony nie występowałby o poszerzenie składu – bo sędzia jest od orzekania. I dodaje, że wdrażanie uchwały wprowadzi do sądów zamieszanie, przesuwanie rozpraw i orzeczeń.