Czy możliwa jest zmiana składu osobowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością po zawarciu umowy spółki, a przed jej zarejestrowaniem? – pyta czytelnik.
W myśl art. 163 pkt 5 kodeksu spółek handlowych (art. 306 pkt 4 k.s.h. w przypadku spółki akcyjnej) do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością/spółki akcyjnej wymaga się m.in. wpisu do rejestru przedsiębiorców. Z chwilą wpisu spółka z ograniczoną odpowiedzialnością staje się podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji, która to spółka w organizacji w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje z chwilą zawarcia umowy spółki, a spółka akcyjna – z chwilą objęcia wszystkich akcji. Z kolei, zgodnie z art. 16 k.s.h., rozporządzenie udziałem albo akcją dokonane przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego jest nieważne. Zakaz ten dotyczy więc rozporządzania udziałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji/akcjami w spółce akcyjnej w organizacji oraz w razie podwyższenia kapitału zakładowego w spółkach kapitałowych przed jego rejestracją.
Zakaz rozporządzenia udziałem/akcją wynika z tego, iż udział/akcja powstaje dopiero z chwilą powstania kapitału zakładowego, który z kolei powstaje z chwilą rejestracji spółki.
To obostrzenie dotyczy jakiegokolwiek „rozporządzania" udziałem/akcją. Pojęcie to jest szersze od pojęcia „zbycie" i obejmuje również czynności prawne obciążające udziały/akcje, np. umowę ustanowienia zastawu czy użytkowania. Nie oznacza to jednak całkowitego zakazu dokonywania czynności prawnych przed zarejestrowaniem spółki mających na celu zmiany podmiotowe w sytuacjach wymienionych w omawianym przepisie ze skutkiem następującym po zarejestrowaniu spółki.
Po pierwsze, przestrzegając zakazu wymienionego w art. 16 k.s.h., wspólnicy mogą dokonać zmiany umowy spółki również w zakresie jej składu osobowego. Skutek takiej czynności nastąpi z chwilą wpisu ujawniającego dokonane zmiany w rejestrze przedsiębiorców. Dla bezpieczeństwa warto dokonać zmiany umowy spółki w formie umowy między wspólnikami.
