Jaki jest problem nielegalnego deepfake w innych państwach?
Warto również przyjrzeć się, jak inne państwa podchodzą do regulacji deepfake.
W Wielkiej Brytanii zwracają uwagę prace nad regulacjami mającymi penalizować produkcję i rozpowszechnienie treści deepfake o charakterze „intymnym”. W 2023 i 2024 r. Wielka Brytania podjęła prace nad uregulowaniem odpowiedzialności karnej związanej z produkcją i rozpowszechnianiem takich treści, której celem jest stworzenie przepisów penalizujących tworzenie i rozpowszechnienie obrazów osób przy użyciu grafiki komputerowej lub wszelkiej innej technologii cyfrowej.
Zwracają również uwagę prace nad ochroną praw osób, które mogą być pokrzywdzone produkcją i wykorzystaniem treści o charakterze deepfake w USA. Warto w tym miejscu wskazać m. in. na prace nad tzw. NO Fakes ACT.
Także Francja w maju tego roku przyjęła prawo, tzw. SREC Law, regulujące sferę cyfrową. W kontekście prawnokarnym, wprowadzono do Code pénal przepisy wprost zakazujące deepfake’ów bez wyraźnej zgody (z pewnymi wyjątkami). Osobno uregulowano także deepfake w kontekście pornografii.
Dodany do kodeksu karnego artykuł zabrania udostępniania treści wizualnych lub dźwiękowych o charakterze seksualnym generowanych przez przetwarzanie algorytmiczne i przedstawiających wizerunek lub mowę osoby, bez jej zgody, nawet jeśli jest oczywiste lub wyraźnie ujawnione, że jest to deepfake. Zabrania również udostępniania montażu o charakterze seksualnym wykonanego z wykorzystaniem wizerunku lub wypowiedzi osoby bez jej zgody.
Powyższe przestępstwo jest zagrożone karą do dwóch lat pozbawienia wolności i/lub grzywną w wysokości do 60 tys. euro. Jeśli przestępstwo zostało popełnione za pośrednictwem publicznej usługi komunikacji online, podlega karze do trzech lat pozbawienia wolności i/lub grzywnie w wysokości do 75 tys. euro.
Kierunki i tendencje zmian. Co planują prawodawcy na całym świecie?
Nie sposób ukryć, że prawodawcy na całym świecie zwracają uwagę na problem tworzenia i przestępczego wykorzystywania treści o charakterze deepfake. Prace nad zmianami prawodawstwa trwają, rozpoczynając się od obszarów szczególnie wrażliwych, jakimi są obszary pornografii dziecięcej i przestępstw seksualnych.
Należy się spodziewać, że pojęcia wytworzonego lub przetworzonego obrazu (wizerunku) będą coraz częściej konfrontowane zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym z obowiązującymi regulacjami celem zapewnienia jak najszczelniejszej ochrony przed treściami mającymi charakter deepfake.
Zwraca również uwagę dalekowzroczność w podejściu do tych prac, którą obrazuje neutralność technologiczna. Istotą tego podejścia jest uznanie, że ustanawianie sztywnych definicji rodzi ryzyko rychłej niespójności takich przepisów z dynamicznie rozwijającą się technologią, w tym technologią AI
Adekwatnym przykładem takiego podejścia jest uzasadnienie Komisji Europejskiej do wprowadzenia do prawodawstwa unijnego chroniącego przed seksualnym wykorzystywaniem dzieci pojęcia wytworzonych lub przetworzonych obrazów.
Komisja europejska stwierdziła, że zmiany te mają zapewnić, aby definicja materiału przedstawiającego niegodziwe traktowanie dzieci w celach seksualnych obejmowała takie zmiany technologiczne w sposób wystarczająco neutralny technologicznie i przez to była dostosowana do przyszłych wyzwań.
Rafał Rozwadowski jest adwokatem
Przemysław Sotowski jest radcą prawnym