Krzysztof A. Kowalczyk: Polsce pomoże powrót do głównego nurtu Unii

Przywrócenie wiary w stabilne i przyjazne obywatelom – w tym przedsiębiorcom – państwo to fundament, na którym powinien budować swój program nowy rząd.

Publikacja: 15.10.2023 21:53

Krzysztof A. Kowalczyk: Polsce pomoże powrót do głównego nurtu Unii

Foto: PAP/Radek Pietruszka

Sondaż exit poll wskazuje na to, że nowy rząd prawdopodobnie utworzy opozycyjna Koalicja Obywatelska z Lewicą oraz Trzecią Drogą (koalicja PSL i Polski 2050). Piszę „prawdopodobnie”, bo niedawne wybory na Słowacji, gdzie badanie wskazywało na wygraną partii prezydent Czaputowej, ale w rzeczywistości wygrała konkurencyjna partia byłego premiera Ficy, przypominają, że exit poll to jeszcze nie wynik głosowania. Ktokolwiek jednak wygrał wybory w Polsce, staje przed tymi samymi problemami.

Czytaj więcej

Wybory parlamentarne. Polacy wybrali Sejm i Senat. Są ostateczne wyniki wyborów

Przed nowym rządem długa lista problemów

Słaby wzrost gospodarczy (w ostatnich dwóch kwartałach wręcz recesja), wynikający m.in. ze słabej sytuacji gospodarczej u naszych partnerów eksportowych, napędzany był ostatnio głównie konsumpcją krajową, która silnie odbiła po pandemii, ale potem tłumiona była przez nadmierną inflację, w szczytowym momencie przekraczającą siedmiokrotność celu inflacyjnego NBP. Teraz roczne tempo wzrostu cen hamuje z 18,4 proc. w lutym 2023 do 8,2 proc. we wrześniu, ale sporo w tym ręcznego sterowania – od mrożenia cen prądu i gazu przez rząd po ocierające się o dumping przedwyborcze cięcie cen paliw przez państwowy Orlen.

Czytaj więcej

Ekonomiści i biznes wybrali na kogo głosować

Najszybciej do rynkowej normy wrócą paliwa, u rywali Orlenu już wracają. Ale największą niewiadomą pozostają zamrożone w tym roku ceny prądu i gazu. Dotowanie ich – mimo całej skomplikowanej inżynierii finansowej – mocno obciąża państwową kasę. Ale kiedy stawki zostaną wreszcie wyjęte z zamrażalnika, mogą – zwłaszcza zimą – boleśnie ograniczyć możliwości nabywcze konsumentów. Ba, zerowy VAT na żywność też obowiązuje do końca roku. Nowy rząd, jakikolwiek będzie, stanie więc przed trudną decyzją.

Czytaj więcej

Program gospodarczy KO: za dużo politycznej ostrożności

Możliwe, że rozłoży np. powrót VAT na żywność do normy na etapy. Ale nie ma innego wyjścia, skoro przed wyborami okazało się, że finanse państwa są pod mocną presją. Gdyby było inaczej, PiS „dopaliłby” kolejnymi drogimi prezentami swój wynik wyborczy. Od 2015 r. było to bardzo skuteczne, tym razem jednak poprzestał na wpisaniu na stałe 14. emerytury, a podniesienie 500+ do 800+ odłożył do nowego roku, nie wchodząc w licytację z PO.

Co zrobi prezes NBP

Ustępującemu rządowi bardzo pomagał prezes Adam Glapiński wraz z wykreowaną przez PiS większością RPP. Obniżki stóp procentowych NBP we wrześniu i w październiku nie tylko dały pewien luz kredytobiorcom i budzą ich konsumpcyjny optymizm, ale też ułatwiają zadłużanie się rządowi na rynku finansowym.

Czytaj więcej

Trzecia Droga nie tak wyboista. Program gospodarczy "należy do rozsądniejszych"

Po przejęciu sterów kraju przez opozycję szef banku centralnego może – jak sugerowali ekonomiści – przepoczwarzyć się z gołębia w jastrzębia i wrócić do ostrzejszej polityki pieniężnej. Choć w krótkiej perspektywie utrudniłoby to działanie rządu, zawężając mu margines swobody finansowej, przyspieszyłoby powrót inflacji do cywilizowanego poziomu. O ile oczywiście nowy gabinet podjąłby działania racjonalizujące politykę fiskalną państwa.

Koniec epoki lodowcowej z relacjach z resztą Unii

Impulsem do wzrostu gospodarki może stać się uruchomienie KPO, blokowanego z powodu majstrowania przez PiS przy sądownictwie, i start zagrożonych z tego samego powodu funduszy z nowej unijnej perspektywy finansowej. Opozycyjni zwycięzcy wyborców mogą szybko zakończyć impas w tej sprawie, pod warunkiem jednak, że wywodzący się z przeciwnego obozu politycznego prezydent nie będzie tego utrudniał. Tak czy inaczej gospodarce pomoże powrót Polski z dalekiego marginesu do głównego nurtu Europy. Zwłaszcza że trwa już tam kluczowa debata mająca przygotować UE do rozszerzenia o kolejne państwa, w tym Ukrainę.

Czytaj więcej

Kwestionariusz gospodarczy Nowej Lewicy. Eksperci: Ta konstrukcja nie pofrunie

Szansa na przywrócenie zaufania przedsiębiorców

Większa wiarygodność nowego rządu w kraju i za granicą powinna pomóc w uruchomieniu inwestycji prywatnych. Przedsiębiorcy wstrzymywali się nimi z powodu błyskawicznie zmieniających i często idących w przeciwnych kierunkach (Polski Ład) przepisów prawa. Przywrócenie wiary w stabilne i przyjazne obywatelom – w tym przedsiębiorcom – państwo to fundament, na którym może i powinien budować swoje działania nowy rząd.

Sondaż exit poll wskazuje na to, że nowy rząd prawdopodobnie utworzy opozycyjna Koalicja Obywatelska z Lewicą oraz Trzecią Drogą (koalicja PSL i Polski 2050). Piszę „prawdopodobnie”, bo niedawne wybory na Słowacji, gdzie badanie wskazywało na wygraną partii prezydent Czaputowej, ale w rzeczywistości wygrała konkurencyjna partia byłego premiera Ficy, przypominają, że exit poll to jeszcze nie wynik głosowania. Ktokolwiek jednak wygrał wybory w Polsce, staje przed tymi samymi problemami.

Przed nowym rządem długa lista problemów

Pozostało 91% artykułu
Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację