„Polski” Vincent van Gogh i plany przebadania następnych dzieł z kolekcji Porczyńskich

Ekspertyza i konserwacja dzieła przeprowadzona została na zlecenie Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, które mieści się pod kopułą Świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie. Muzeum jest niezależną instytucją, współprowadzoną przez MKiDN i Archidiecezję.

Rozwiać wątpliwości wokół kolekcji Porczyńskich

Jak informuje muzeum badania obrazu Vincenta van Gogha rozpoczęły nowy etap dla Kolekcji im. Jana Pawła II, czyli kolekcji z daru Zbigniewa i Janiny Porczyńskich. Planowane jest stworzenie zespołu specjalistów — historyków sztuki i konserwatorów, którzy wraz z zagranicznymi konsultantami — będą mogli dokonać właściwej atrybucji i proweniencji obrazów. Ich celem — po latach wątpliwości i dyskusji — ma być rzetelne przebadanie zbiorów i udostępnienie ich zwiedzającym.

Czytaj więcej

Malarstwo

Jan Matejko, jakiego nie znamy, na Zamku Królewskim w Warszawie

Wystawa „Matejko nieznany” na Zamku Królewskim w Warszawie prezentuje niedostępne na co dzień dzieła artysty z kolekcji prywatnych. Okazuje się, że Jan Matejko malował świetne portrety.

Pochodzenie polskiego van Gogha jest dobrze udokumentowane. Zbigniew Porczyński kupił obraz w 1987 roku w Christie’s w Londynie jako dzieło van Gogha. I w tym samym roku przekazał go do Kolekcji im. Jana Pawła II w Polsce, która jest własnością Archidiecezji Warszawskiej. Od 2020 dzieło van Gogha znajduje się w depozycie Muzeum Jana Pawła II i Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Obecne badania przeprowadzono ze względu na podważanie wartości samej Kolekcji, jak i wątpliwości co do stylu dzieła pochodzącego z wczesnego okresu twórczości artysty, znacznie różniącego się od późniejszego - postimpresjonistycznego ze śmiałymi połączeniami kolorystycznymi.

Holenderski okres twórczości van Gogha

Van Gogh namalował „Wiejskie chaty pośród drzew” w 1883 roku. w holenderskim Nuenen, niedaleko Eindhoven, gdy jego paleta była ciemniejsza, a styl bardziej realistyczny, czy wręcz naturalistyczny. Powstały więc 5 lat przed jego najsłynniejszymi dziełami stworzonymi we Francji - takimi jak „Słoneczniki” czy „Pokój w Arles”.

Po wyjeździe artysty do Antwerpii, a następnie do Paryża, jego holenderska spuścizna znajdowała się pod opieką matki Vincenta, Anny van Gogh-Carbentus oraz siostry Willeminy van Gogh.

W latach 1888-1902 prace były przechowywany w Bredzie, a w następnie dzieła pochodzące z pracowni w Nuenen zostały wystawiona na aukcje. „Wiejskie chaty pośród drzew” odnotowane zostały w Domu Aukcyjnym we Frederik Muller & Cie w Amsterdamie w roku 1904 pod tytułem „La ferme”. Potem zarejestrowane zostały w kolekcji Rudolfa Netera w Brukseli, Karla Friedricha Meyera i jego żony Niny Fierz oraz ich spadkobierców Zurychu. Ponowie na aukcją trafiły w 1978 w Galerie Koller w Zurychu. Długo nie zdawano sobie sprawy z ich wartości. Sława i ceny dzieł van Gogha zaczęły rosnąć od początku XX wieku.

Nowa rama z gablotą mikroklimatyczną

Obecne ekspertyzy prowadzone były przez specjalistów z Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych (LANBOZ) krakowskiego oddziału Muzeum Narodowego. Zaprosili oni do współpracy także fachowców ze słynnego amsterdamskiego Van Gogh Museum.

Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego podkreśla: - Historycy sztuki z Muzeum Van Gogha byli zaangażowani od samego początku, w przeciwnym razie nigdy nie zdecydowalibyśmy się na analizę obrazu. Opinia jest pozytywna. MNK konsultowało się m.in. z prof. Louisem van Tilborgh z Van Gogh Museum.

W kompleksowych badaniach stosowano różnorodne techniki: promieniowanie UV, RTG, mikroskopy, skanery, które potwierdziły, że „Wiejskie chaty pośród drzew” powstały we wczesnym etapie twórczości van Gogha.

Przeprowadzono też szczegółową analizę pigmentów użytych w dziele. Dr Julio del Hoyo, kierownik LANBOZ potwierdza, że pigmenty odpowiadały tym opisywanym przez van Gogha w listach do brata, jak i były zgodne z materiałami używanymi przez niego w innych dziełach z tego okresu.