Austriacka wystawa dzieł sztuki zrabowanych przez nazistów

Wystawa prezentuje 80 obrazów i obiektów, które były ukrywane w kopalniach soli w regionie Salzkammergut i zostały uratowane, m.in. dzieła Arnolda Böcklina, Lovisa Corintha, Francisco Goi, Francesco Guardiego, Oskara Kokoschki, Franza von Lenbacha, Hansa Makarta, Edvarda Muncha, Giovanniego Battisty Tiepola, Tycjana, Ferdinanda Georga Waldmüllera.

Do kopalni soli Altaussee kierowano pod koniec wojny dzieła planowane do Muzeum Führera w Linzu, zwożone z całej Europy. A do kopalni Kaiser-Franz-Josef-Erbstollen w Lauffen niedaleko Bad Ischl (tegorocznej Europejskiej Stolicy Kultury) trafiały własne zbiory, wysyłane przez austriackie muzea w latach 1944/1945, by ochronić je przed zniszczeniami wojennymi.

Wystawa dzieł, które miały trafić do muzeum Adolfa Hitlera

Wystawa w Lentos Kunstmuseum Linz mówi przede wszystkim o skonfiskowanych z rozkazu Hitlera dziełach sztuki na terenie III Rzeszy i terenach okupowanych. Zanim dotarły do kopalni w Altaussee, przeszły zwykle cztery wcześniejsze etapy składowania  – w Monachium w siedzibie NSDAP „Führerbau” (gdzie Hitler osobiście decydował, które mają trafić do jego muzeum), w Wiedniu w tzw. Zentraldepot, w Gemäldegalerie w Dreźnie i w opactwie Kremsmünster, co tłumaczy tytuł pokazu „Podróże obrazów” (Die Reise der Bilder).

Czytaj więcej

Biznes

Hiszpanie mogą zatrzymać obraz, który 85 lat temu ukradli naziści

Amerykański sąd apelacyjny orzekł, że madryckie muzeum Thyssen-Bornemisza może przechowywać obraz francuskiego impresjonisty Camille’a Pissarro, który naziści zrabowali Żydówce, odrzucając roszczenie własności, do którego dochodzili jej spadkobiercy przez ponad dwie dekady.

Idea Muzeum Führera w Linzu, mieście jego młodości, które darzył szczególnym sentymentem, narodziła się w 1938 roku. Na specjalnego przedstawiciela ds. rozwoju kolekcji muzeum Hitler powołał Hansa Posse, dyrektora drezdeńskiej Gemäldegalerie. Pierwsza oficjalna podróż Possego w tej roli prowadziła do Wiednia i centralnego składu skonfiskowanych żydowskich kolekcji sztuki.

Hitler do końca dążył do realizacji Führermuseum. Od 1944 dokładał starań, by zabezpieczyć przyszłą kolekcję muzealną, umieszczając ją w kopalni soli Altaussee. A przed samobójczą śmiercią zapisał w testamencie, że galeria powinna powstać w Linz.

Plan Führera upadł wraz z III Rzeszą i nigdy nie został zrealizowany. Muzeum nie zbudowano, ale można obejrzeć jego architektoniczny projekt, który miał formę czteroskrzydłowego kompleksu o powierzchni 142 x 127 metrów.

Führermuseum miało być wielkim muzeum

Austriaccy badacze przygotowujący obecną wystawę zwracają uwagę, że wokół muzealnych planów Hitlera narosło sporo mitów. Przede wszystkim utrwaliło się przekonanie, że Führermuseum miało przewyższyć Luwr i być największym muzeum na świecie. Zdaniem twórców wystawy nie jest pewne, jak duża miała być jego kolekcja, gdyż katalog inwentarzowy planowanego muzeum, który przechowywano w Gemäldegalerie w Dreźnie został skonfiskowany przez Rosjan w 1945 roku i przewieziony do Moskwy i nie jest dostępny do badań.

Czytaj więcej

Historia Polski

Dzieła sztuki zaginione w czasie wojny przez Austrię i USA wrócą do Polski

Prywatny kolekcjoner z USA o polskich korzeniach zdecydował się przekazać do polskich zbiorów muzealnych zaginione w czasie wojny akwarele Zygmunta Vogla – ulubionego artysty króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Amerykańskie służby na podstawie zgromadzonej liczby dzieł w kopalni Altaussee zakładały w 1945 roku, że mniej więcej pięć tysięcy obrazów było przeznaczone dla muzeum Hitlera w Linzu.

W 2008 Deutsche Historische Museum w Berlinie udostępniło w internecie oficjalną niemiecką bazę na temat „Sonderauftrag Linz”. Obecnie zawiera ona 6682 prace (nie tylko obrazy, także rzeźby, meble, prace na papierze, biżuterię.