Sztuczna inteligencja wykorzystując lekarzy manipuluje konsumentami

Ofiarą takich działań padli m.in. prof. Michał Zembala i dr Michał Sutkowski. W reklamach zamieszczanych w internecie wykorzystane zostały wizerunki obu – zdjęcia ich twarzy lub kadry pochodzące z autentycznych wywiadów telewizyjnych w dużych stacjach.

Znany lekarz (nie)poleca

– Obok nich zamieszczano z kolei nieautentyczne wywiady, w których np. dr Sutkowski miał zachwalać preparat kardiologiczny lub zwalczający „robaki”, czyli – w domyśle – pasożyty. Do stron tych prowadziły zamieszczane w mediach społecznościowych reklamy-odnośniki, opatrzone hasłami typu: „znany lekarz poleca ten preparat dla osób z problemami kardiologicznymi” – tłumaczy adw. Jan Dudzik z reprezentującej obu medyków Sowisło Topolewski Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych S.K.A.

O sprawie lekarze dowiedzieli się od pacjentów.

Czytaj więcej

Konsumenci

Koniec aktorów w reklamach produktów medycznych

W reklamie wyrobów medycznych nie będzie można wykorzystywać wizerunku osób wykonujących zawody medyczne.

– Nie udało nam się ustalić, czym w istocie są te preparaty. Jeden prawdopodobnie rozpowszechniany jest jako suplement diety – mówi i dodaje, że dr Sutkowski zdecydował się złożyć do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.

– Jest to oszustwo w stosunku do osób, które mogą zakupić takie preparaty i ponieść konsekwencje zdrowotne ich przyjmowania – wskazuje mecenas. I dodaje: – Doszło też do kradzieży wizerunku i zniesławienia, bo w praktyce lekarz odcinający się od reklamowanego produktu został pomówiony o jego reklamowanie za pomocą środków masowego przekazu.

Jego zdaniem można mówić też o popełnieniu przestępstwa z art. 190a § 2 kodeksu karnego, który penalizuje przywłaszczenie tożsamości, czyli podszywanie się pod inną osobę.

– Dotyczy to sytuacji, w których wykorzystuje się wizerunek osoby pokrzywdzonej lub inne dane osobowe, co wyrządza jej szkodę majątkową lub osobistą – tłumaczy.I konkluduje, że działanie takie jest karalne, bo polega na bezprawnym posłużeniu się cudzym wizerunkiem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

Jak zauważa adw. Agata Koschel-Sturzbecher z Kancelarii Adwokackiej w Poznaniu, nawet jeśli wizerunek lekarza został zarejestrowany podczas wizyty w studiu telewizyjnym, to „nie można rozpowszechniać go w zupełnie innym kontekście, sugerującym reklamowanie przez tę osobę określonego specyfiku”. Reklama bezprawnie wykorzystująca cudzy wizerunek stwarza niebezpieczeństwo dla konsumentów, którzy mogą zapłacić własnymi pieniędzmi i zdrowiem; może dojść też do ewentualnego naruszenia ich zbiorowych interesów.

Dr Małgorzata Pyrcak-Górowska z Zakładu Bioetyki i Prawa Medycznego UJ przypomina, że przepisy odnoszą się też do osób, które nie legitymują się wykształceniem medycznym, ani nie wykonują takiego zawodu. Wystarczy, że treść reklamy sugeruje co innego. Chodzi o to, żeby pacjenci nie leczyli się na własną rękę, zwłaszcza że reklama może pokazywać produkty, które nie przeszły badań czy nie zostały wprowadzone do obrotu w Polsce.

Deep fake żeruje na autorytetach

Preparowanie cudzych wypowiedzi to jedno z wyzwań, które niesie rozwój sztucznej inteligencji. Jak przypomina radca prawny dr Michał Nowakowski, trudno dzisiaj jasno zdefiniować, czym jest deep fake; przy weryfikacji, czy został on zastosowany, kluczowy jest fakt, że AI wykorzystano do zmanipulowania danej treści lub wytworzenia nowej – takiej, która imitować będzie tę prawdziwą.