Po prawach udziałowych w zagranicznych spółkach transparentnych podatkowo oraz aportach do spółek handlowych przyszedł czas na wierzytelności. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 29 grudnia 2023 r. (0111-KDIB1-2.4010.317.2023.2.DP) stwierdził, że nabycie przez fundację rodzinną od fundatora albo jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwa w drodze cesji wierzytelności o zwrot pożyczek wraz z odsetkami nie jest działalnością dozwoloną. Według dyrektora KIS takie nabycie jest działalnością gospodarczą opodatkowaną stawką 25%.
Obszary funkcjonowania fundacji rodzinnej
Punktem wyjścia dla oceny stanowiska dyrektora KIS musi być wskazanie obszarów, w ramach których fundacja rodzinna może uzyskiwać przychody. W dalszej kolejności koniecznym jest wskazanie jak dane obszary mają się do zwolnienia fundacji rodzinnej od CIT.
Czytaj więcej:
Z przepisów wprost wywieść można istnienie dwóch obszarów w ramach, których fundacja rodzinna może uzyskiwać przychody, tj. wykonywanie dozwolonej działalności gospodarczej oraz niedozwolonej. Przychody z tej pierwszej działalności są objęte zwolnieniem od CIT, któremu podlega fundacja rodzinna. Z kolei przychody z tej drugiej działalności podlegają opodatkowaniu CIT stawką 25%. Poza wskazanymi obszarami można także wyodrębnić trzeci obszar – działalność pozagospodarczą. Obszar ten obejmuje nieodpłatne przysporzenia na rzecz fundacji rodzinnej (np. darowizny) oraz przychody osiągane z mienia niewykorzystywanego przez fundację rodzinną do prowadzenia działalności gospodarczej. Istnienie wskazanego obszaru można wywieść z definicji działalności gospodarczej z art. 3 ustawy - Prawo przedsiębiorców, do której odsyła art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej (dalej: ustawa o FR). Zgodnie z nią działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Oznacza to, że sam fakt wykonania czynności wymienionych w katalogu stanowiącej przedmiot działalności dozwolonej (np. zbycie akcji) nie jest wystarczający do tego, aby można było stwierdzić, że fundacja rodzinna wykonuje działalność gospodarczą. Jednocześnie wykonanie innych czynności nie będących przedmiotem działalności dozwolonej nie oznacza, że fundacja rodzinna wykonuje działalność gospodarczą wykraczającą poza dozwolony zakres (np. fundacja udziela pożyczki nieoprocentowanej do podmiotu innego niż beneficjent dajmy na to członka dalszej rodziny fundatora). Z wykonywaniem działalności gospodarczej, w którymkolwiek ze wskazanych obszarów, nie może być także utożsamiane osiągnięcie przez fundację rodzinną nieodpłatnych przysporzeń. Oczywiście wykonywane przez fundację rodzinną czynności mieszczące się w katalogu zawartym w art 5 ustawy o FR i osiągane przez nią przychody mogą stanowić przejawy wykonywania przez nią działalności gospodarczej, jednak tylko z tego powodu, że są w tym katalogu to nie oznacza to że stanowią one działalność gospodarczą. Każdorazowo należy badać czy podejmowane przez fundację rodzinną działania można zakwalifikować jako zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły. Jednocześnie wykonywanie przez fundację rodzinną działalności gospodarczej w określonym przedmiocie, np. zbywania mienia, nie oznacza automatycznie, że taka działalność jest prowadzona np. w zakresie udzielania pożyczek, jeżeli fundacja rodzinna takowej udzieliła.
Cesja wierzytelności
W omawianej interpretacji wnioskodawca wskazał, że planuje wnieść do fundacji rodzinnej wierzytelności o zwrot pożyczek wraz z odsetkami, przysługujące mu względem spółek handlowych (kapitałowych i osobowych). Równocześnie z wniesieniem wierzytelności wnioskodawca zamierza wnieść również udziały, akcje lub ogół praw i obowiązków w tych spółkach, wobec których przysługują mu wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek.